Α. Ακρίβος: Η Μήδεια και ο Ιανός είναι “παιδιά” της Κλιματικής Αλλαγής

Ένα νέο κλιματικό περιβάλλον μέσα στο οποίο εκδηλώνονται τα καιρικά φαινόμενα διαμορφώνει η Κλιματική Αλλαγή. «Παιδιά» αυτής της διαδικασίας είναι η συχνότερη εμφάνιση και η μεγαλύτερη ένταση ακραίων καιρικών εκδηλώσεων, όπως οι πιο ραγδαίες βροχοπτώσεις, οι ισχυροί καύσωνες, οι μεσογειακοί κυκλώνες όπως τον «Ιανό» που έπληξε τον Σεπτέμβριο τα Ιόνια, τη Δυτική Ελλάδα και τη Θεσσαλία.

Πρόσφατα έγινε γνωστό ότι οι δέκα κλιματικές καταστροφές -παγκοσμίως- με το υψηλότερο κόστος το 2020, προκάλεσαν ζημίες αξίας 150 δισ δολαρίων, ενώ πολύ υψηλό ήταν το ανθρώπινο κόστος, καθώς 3.500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και ανθρώπινες ζωές και 13,5 εκατ. εκτοπίστηκαν. Από τις ανεξέλεγκτες πυρκαγιές της Αυστραλίας, μέχρι το ρεκόρ κυκλώνων που σημειώθηκαν στον Ατλαντικό το Νοέμβριο.

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα και στα καθ’ ημάς, στην Ελλάδα. Η τραγωδία στο Μάτι το 2018, οι φονικές πλημμύρες στη Μάνδρα το 2017, η “μετεωρολογική βόμβα” που σάρωσε τη Χαλκιδική το 2019 και πρόσφατα ο Ιανός.

Η «Μήδεια» αιφνιδίασε τον κρατικό μηχανισμό, καθώς αποδείχτηκε ανέτοιμος να χειριστεί τα σοβαρά προβλήματα που προέκυψαν και, μεταξύ άλλων, άφησαν στο σκοτάδι εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες κυρίως σε Αττική και Εύβοια. Παρά τις προειδοποιήσεις των μετεωρολόγων (από την προηγούμενη εβδομάδα) για τον ερχομό της κακοκαιρίας με τα αφύσικα έντονα φαινόμενα, οι αρμόδιοι, όπως αποδείχθηκε, δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στις ανάγκες που προέκυψαν. Οι πέντε …μαύρες τρύπες του κρατικού μηχανισμού (αιφνιδιασμός, πινγκ πονγκ ευθυνών, έωλες δικαιολογίες, έλλειψη προσωπικού και έλλειψη πόρων) οδήγησαν σε κλειστούς δρόμους (κάποιους για τρία 24ωρα), δέντρα ξεριζωμένα και πεσμένα στις γειτονιές (για ακόμα περισσότερες ημέρες) και χιλιάδες νοικοκυριά χωρίς ρεύμα και νερό (για πέντε 24ωρα).

Τότε αρχίζουν τα γνωστά Ελληνικά φαινόμενα. Αρχίζει λοιπόν η αναζήτηση αρμοδιοτήτων και ευθυνών μια και κανείς δεν έχει ευθύνη για τα προβλήματα και φυσικά πάντα φταίει ο άλλος. Από τον Άννα στον Καϊάφα, η περιφέρεια να ρίχνει το φταίξιμο στο δήμους και τούμπαλιν, οι δήμοι στη ΔΕΔΔΗΕ, η ΔΕΔΔΗΕ στους δήμους, που δεν είχαν κλαδέψει τα δέντρα, οι δήμαρχοι να εξανίστανται επιμένοντας πως δεν έπεσαν κλαδιά, αλλά δέντρα ολόκληρα τα οποία δεν έχουν δικαίωμα να κόψουν, γιατί χρειάζεται απόφαση Διοικητικού Συμβουλίου και τελικά φταίει ο νομοθέτης.

Με έναν πόλεμο ανακοινώσεων, δήμοι, περιφέρεια και ΔΕΔΔΗΕ προσπαθούν να δείξουν με το δάχτυλο ποιος ευθύνεται για το κλείσιμο των δρόμων, ποιος έχει την αρμοδιότητα για τα δέντρα που έπεσαν στα καλώδια του ρεύματος και δημιούργησαν το μπλακάουτ και γιατί πέντε ημέρες μετά τον ερχομό της «Μήδειας» υπήρχαν ακόμη εγκλωβισμένοι από τα χιόνια.

Κάθε φορέας είχε τη δική του ερμηνεία για το «τις πταίει»: Οι δήμοι ξεκαθάριζαν σε όλους τους τόνους πως δεν φέρουν καμία ευθύνη για το κλάδεμα ή κόψιμο των δέντρων κατά μήκος των γραμμών μεταφοράς ενέργειας. Σύμφωνα και με την ανακοίνωση της ΚΕΔΕ, οι δήμοι -ιδιαίτερα του αστικού συγκροτήματος – δεν διαθέτουν τον απαιτούμενο στόλο των μηχανημάτων, για να καθαριστούν οι δρόμοι μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα και ενόσω η κακοκαιρία ήταν σε εξέλιξη. «Πολύ περισσότερο, γερανούς και άλλο εξοπλισμό για τον τεμαχισμό και την απομάκρυνση των πεσμένων κορμών», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση.

Με λιγοστό προσωπικό και μειωμένους οικονομικούς πόρους, οι ΟΤΑ, χωρίς τη δυνατότητα των μόνιμων προσλήψεων (πόσο μάλλον για προσωπικό που θα αξιοποιείται σε έκτακτες ανάγκες, όπως η «Μήδεια», που προκύπτουν σπάνια), θα πρέπει να αναλαμβάνουν τις όποιες αρμοδιότητες τους αναλογούν με το ανθρώπινο δυναμικό που ήδη διαθέτουν.

Κάτοικοι περιοχών που είναι συνηθισμένοι στα χιόνια, προετοιμασμένοι για τέτοιες καταστάσεις γελούν και απορούν. Πώς μια χειμωνιάτικη ημέρα αφήνει 250.000 νοικοκυριά χωρίς ρεύμα σε όλη την Ελλάδα, το 90% εξ αυτών στην Αττική; Προβλήματα και απαντήσεις που θα πρέπει να αναζητηθούν στη μη σωστή κατανομή αρμοδιοτήτων εδώ και πολλά χρόνια, προβλήματα γνωστά που πεισματικά δεν λύνονται και λύσεις που οφείλουμε να αναζητήσουμε και μέσα από την ατομική μας ευθύνη.

Ο κ. Αθανάσιος Ακρίβος είναι περιφερειακός σύμβουλος, επικεφαλής της παράταξης “Θεσσαλία – Πράσινη Περιφέρεια”