Τα βότανα χρησιμοποιούνται από αρχαιοτάτων χρόνων για την καταπολέμηση ασθενειών, μολύνσεων αλλά και ιώσεων.
Ο λόγος είναι η πληθώρα φυτοχημικών συστατικών που περιέχουν. Πολυάριθμες μελέτες επιβεβαιώνουν πλέον φαρμακευτικές ιδιότητες καθώς και την ικανότητα καταπολέμησης ιών, μικροβίων, μύκητες και παράσιτα, λοιμώξεις και μολύνσεις.
Δεν είναι τυχαίο που όλες οι εναλλακτικές προσεγγίσεις της σύγχρονης δυτική ιατρικής βασίζονται στη βοτανολογία.
Μελέτες με εκχυλίσματα βοτάνων έχουν γίνει για τη γρίπη τύπου α, γρίπη τύπου β, τη γρίπη των χοίρων, το κοινό κρυολόγημα ενώ πραγματοποιούνται στις μέρες μας για την ίωση του 2020, τον COVID-19.
Ο μάραθος είναι ποώδες και αρωματικό φυτό. Είναι δικοτυλήδονο και ανήκει στην οικογένεια των σκιαδοφόρων. Περιέχει αιθέρια έλαια κατά 7% καθώς και συστατικά που καταπολεμούν συγκεκριμένους ιούς.
Σε μια μελέτη βρέθηκε πως το εκχύλισμα μάραθου είχε ισχυρή αντιϊκή δράση ενάντια στον έρπητα και στον ιό της παραγρίπης τύπου 3 (PI-3) που προκαλεί μολύνσεις στο αναπνευστικό σε βοοειδή.
Το κυριότερο αιθέριο έλαιο που βρίσκεται στο μάραθο είναι η trans – ανηθόλη. Βρέθηκε πως η trans – ανηθόλη έχει ισχυρές αντιϊκές ιδιότητες ενάντια στον έρπη.
Σύμφωνα με μελέτες επάνω σε ζώα βρέθηκε πως ο μάραθος ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα ενώ μειώνει τους δείκτες φλεγμονής, δύο βασικά στοιχεία που συμβάλλουν στην καταπολέμηση των λοιμώξεων από ιούς.
Η φλεγμονή είναι μια κατάσταση που παρατηρείται και στη γρίπη τύπου α, στη γρίπη τύπου β, στη γρίπη των πτηνών και των χοίρων αλλά και στην ίωση του 2020 COVID-19 που πλέον είναι πανδημία.
Σχεδόν όλοι οι τύποι βασιλικού όπως ο πλατύφυλλος, ο γλυκός και ο σγουρός έχουν αντιϊκές ιδιότητες.
Σε μια μελέτη βρέθηκε πως εκχυλίσματα που περιέχει ο γλυκός βασιλικός όπως η απιγενίνη και το ουρσολικό οξύ παρουσίασαν αποτελεσματική δράση ενάντια στον έρπητα, την ηπατίτιδα Β και τον εντεροϊό.
Ο ιερός βασιλικός ο οποίος ονομάζεται και Τulsiφαίνεται πως αυξάνει την ανοσία απέναντι σε μολύνσεις από ιούς και μικρόβια.
Σε μια μελέτη 4 εβδομάδων επάνω σε 24 υγιείς ενήλικες, η χορήγηση 300 mg εκχύλισμα ιερού βασιλικού αύξησε σημαντικά τα επίπεδα των Τ-κυττάρων καθώς και των φυσικών φονικών κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος τα οποία καταπολεμούν τις λοιμώξεις από ιούς.
Η εχινάκεια είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα βότανα με φαρμακευτικές ιδιότητες καθώς έχει αποδεδειγμένα πολλαπλά οφέλη για την υγεία. Τα περισσότερα μέρη του φυτού όπως τα φύλλα και η ρίζα χρησιμοποιούνται ως φυσικά γιατρικά.
Η Echinacea purpurea είναι μια ποικιλία που παράγει κωνικά λουλουδάκια και χρησιμοποιούνταν από τους Ινδιάνους της Αμερικής για την αντιμετώπιση από μια σειρά καταστάσεων όπως μολύνσεις και λοιμώξεις από μικρόβια.
Αρκετές μελέτες επάνω σε διαφόρους τύπους εχινάκειας όπως η E. pallida, η E. angustifolia, και η E. purpurea, έδειξαν πως είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην καταπολέμηση μολύνσεων από ιούς όπως ο έρπητας και η κοινή γρίπη.
Η ποικιλία E. purpurea θεωρείται πως ενισχύει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και την άμυνα απέναντι σε μολύνσεις από ιούς.
Το σκόρδο είναι ίσως το πιο δημοφιλές γιατρικό για πολλαπλές ασθένειες καθώς και μολύνσεις από παθογόνους μικροοργανισμούς και μικρόβια.
Σε μια μελέτη με 23 ενήλικες με κονδυλώματα από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) βρέθηκε πως η εφαρμογή καταπλάσματος από εκχύλισμα σκόρδου 2 φορές την ημέρα εξαφάνισε τις εστίες σε διάστημα 1 εώς 2 εβδομάδων.
Σε μια άλλη παλαιότερη μελέτη βρέθηκε πως το σκόρδο ενδέχεται να έχει αντιϊκή δράση ενάντια στη γρίπη τύπου α, στη γρίπη τύπου β, στον HIV και HSV-1, στην ιογενή πνευμονία, στο ρινοϊό που προκαλούνται από το κοινό κρυολόγημα. Ωστόσο δεν υπάρχουν πρόσφατες έρευνες για να επιβεβαιώσουν τα αποτελέσματα.
Μελέτες δοκιμαστικού σωλήνα αλλά και σε ζώα έδειξαν πως το σκόρδο ενισχύει τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος αυξάνοντας την παραγωγή ανοσοκυττάρων που μας προστατεύουν από μολύνσεις ιών.
Εκτός από συστατικό και μυρωδικό στη διεθνή κουζίνα η ρίγανη είναι γνωστή για τις εντυπωσιακές φαρμακευτικές της ιδιότητες.
Περιέχει μοναδικά φυτοχημικά συστατικά όπως η καρβακρόλη η οποία έχει πανίσχυρες αντιϊκές ιδιότητες.
Σε μια μελέτη τόσο το ριγανέλαιο όσο και η καρβακρόλη μείωσαν τη δράση νοροϊών ποντικιών (MNV) μέσα σε 15 λεπτά από την έκθεση.
Ο νοροϊός ποντικιών MNV είναι ιδιαίτερα μεταδοτικός και αποτελεί βασική αιτία γαστρεντερικών προβλημάτων στους ανθρώπους.
Είναι παρόμοιος με τον ανθρώπινο νοροϊό και χρησιμοποιείται συχνά σε εργαστηριακές μελέτες, καθώς ο ανθρώπινος νοροϊός είναι δύσκολος στην καλλιέργεια σε εργαστηριακό επίπεδο.
Το ριγανέλαιο και η καρβακρόλη βρέθηκε πως έχουν αντιϊκή δράση απέναντι στον έρπητα τύπου-1 (HSV-1) στο ροταϊό, μια συνηθισμένη αιτία που προκαλεί διάρροια σε βρέφη και παιδάκια και στον ιό (RSV) που προκαλεί προβλήματα και μολύνσεις του αναπνευστικού.
Οι πικραλίδες θεωρούνται ευρέως αγριόχορτα, τα οποία ξεριζώνονται από τα ποτιστικά χωράφια. Ωστόσο έχουν μελετηθεί πολλάκις σε βάθος για τις ιατρικές τους ιδιότητες συμπεριλαμβανομένου και των αντιϊκών δράσεων.
Έρευνες δείχνουν πως το ταραξάκο καταπολεμά την ηπατίτιδα Β, το HIV καθώς και την κοινή γρίπη (18, 19, 20).
Σε μια μελέτη βρέθηκε πως το εκχύλισμα ταραξάκο απέτρεψε την εξάπλωση του ιού που προκαλεί δάγκειο πυρετό ο οποίος μεταδίδεται με τα κουνούπια.
Ο συγκεκριμένος ιός ενδέχεται να αποβεί θανάσιμος και προκαλεί συμπτώματα όπως ο υψηλός πυρετός, εμετός και πόνο στους μύες.
Το μελισσόχορτο είναι λεμονοειδές φυτό που χρησιμοποιείται ως μυρωδικό σε φαγητά αλλά και ως τσάι. Ωστόσο χρησιμοποιείται και στην παραδοσιακή ιατρική καθώς έχει φαρμακευτικές ιδιότητες.
Το εκχύλισμα από μελισσόχορτο περιέχει σε μεγάλες ποσότητες αιθέρια έλαια και φυτοχημικά στοιχεία που έχουν αντιϊκή δράση.
Έρευνες έδειξαν πως έχει αντιϊκή δράση ενάντια στη γρίπη των πτηνών, στον ιό του έρπητα, στο HIV-1, και στον εντεροϊό 71, που ενδέχεται να προκαλέσει οξεία μόλυνση σε βρέφη και παιδιά.
Το δεντρολίβανο χρησιμοποιείται ως αρωματικό βότανο στην κουζίνα. Ωστόσο έχει μια σειρά από θεραπευτικές εφαρμογές καθώς περιέχει πληθώρα από φυτοχημικά συστατικά όπως το ολεανολικό οξύ.
Το ολεανολικό οξύ παρουσιάζει αντιϊκές ιδιότητες απέναντι στον έρπη, στο HIV, στη γρίπη influenza, στην ηπατίτιδα σε μελέτες ζώων καθώς και σε έρευνες δοκιμαστικού σωλήνα.
Το εκχύλισμα δεντρολίβανου βρέθηκε πως έχει αντιϊκές ιδιότητες ενάντια στον ιό του έρπητα και την ηπατίτιδα Α που επηρεάζει το συκώτι.
Είναι γνωστός με την ονομασία Elderberries και χρησιμοποιείται εδώ και αρκετά χρόνια για την παραγωγή διαφόρων προϊόντων όπως τσάι, ελιξίρια νεότητας, συμπληρώματα διατροφής και καλλυντικά.
Χρησιμοποιείται ωστόσο παραδοσιακά για την καταπολέμηση της κοινής γρίπης και του κρυολογήματος.
Σε μελέτη επάνω σε ποντίκια χορηγήθηκε συμπυκνωμένος χυμός από σαμπούκο για την καταπολέμηση του ιού της γρίπης και βρέθηκε πως βελτιώθηκε η ανοσολογική αντίδραση.
Σε μια ανασκόπηση 4 μελετών επάνω σε 180 άτομα, βρέθηκε πως τα συμπληρώματα σαμπούκου μείωσαν αποτελεσματικά τα συμπτώματα λοίμωξης του άνω αναπνευστικού συστήματος από λοιμώξεις ιών.
Η μέντα είναι γνωστή για τις ισχυρές αντιϊκές της ιδιότητες εδώ και αιώνες και χρησιμοποιείται είτε ως τσάι, είτε ως αιθέριο έλαιο, εκχύλισμα, βάμμα και άλλα για την καταπολέμηση ιών και μολύνσεων.
Τα φύλλα της καθώς και τα αιθέρια έλαιά της περιέχουν συστατική όπως η μινθόλη και το ροσμαρινικό οξύ τα οποία έχουν αντιϊκές και αντιφλεγμονώδη ιδιότητες.
Σε μια μελέτη το εκχύλισμα από φύλλα μέντας εμφάνισε αντιϊκή δράση απέναντι στο πνευμονοϊό (RSV) μειώνοντας αποτελεσματικά τους δείκτες φλεγμονής.
Οι ισχυρές αντιϊκές ιδιότητες της γλυκόριζας αποδίδονται στα φυτοχημικά στοιχεία γλυκυρριζίνη, liquiritigenin, και glabridin.
Μελέτες έδειξαν πως το εκχύλισμα από τη ρίζα της γλυκόριζας έχει αποτελεσματική δράση ενάντια στο HIV, στο RSV, στον ιό του έρπητα καθώς και στον κορωναϊό (SARS-CoV), που προκαλεί σοβαρή πνευμονία.
Πρέπει να δοθεί προσοχή ωστόσο καθώς η γλυκόριζα έχει μια σειρά από παρενέργειες και αντενδείξεις για αρκετές ομάδες πληθυσμού και καταστάσεις υγείας.
Το τζίντζερ έχει εντυπωσιακά οφέλη για την υγεία, ένα εκ των οποίων η αντιϊκή δράση, τα οποία οφείλονται στα φυτοχημικά του συστατικά.
Μελέτες δείχνουν πως το εκχύλισμα τζίντζερ έχει αντιϊκή δράση απέναντι στη γρίπη των πτηνών, στον πνευμονοϊό RSV, και στον καλυκοϊό της γάτας (FCV) που συγκρίνεται με τον ανθρώπινο.
Επιπλέον, συγκεκριμένα συστατικά του τζίντζερ όπως η τζιντζερόλη και η τζιντζερόνη (zingerone) βρέθηκαν αναστέλλουν την εξάπλωση των ιών ενώ αποτρέπουν την προσκόλληση σε κύτταρα υποδοχείς.
Ο αστράγαλος είναι ένα δημοφιλές βότανο στην παραδοσιακή Κινεζική ιατρική. Περιέχει τον πολυσακχαρίτη APS ο οποίος βρέθηκε πως έχει ενισχύει αποτελεσματικά το ανοσοποιητικό σύστημα ενώ έχει παράλληλα και αντιϊκές ιδιότητες.
Μελέτες δοκιμαστικού σωλήνα και σε ζώα έδειξαν πως ο αστράγαλος καταπολεμά τον ιό του έρπητα, την ηπατίτιδα C και τη γρίπη των πτηνών H9.
Επιπλέον μελέτες δοκιμαστικού σωλήνα δείχνουν πως ο APS ενδέχεται να προστατεύει τα αστρογλοιακά κύτταρα που είναι η πλειονότητα των κυττάρων του νευρικού συστήματος, από μολύνσεις όπως αυτή του έρπητα.
Το τζίνσενγκ φύεται στην Κορέα ενώ κάποιες ποικιλίες συναντούμε και στην Αμερική. Είναι ριζώδες φυτό και ανήκει στην οικογένεια Panax.
Χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια στην Κινεζική ιατρική με εξαιρετικές ιδιότητες στην αντιμετώπιση ιών.
Σε μελέτες το εκχύλισμα από κόκκινο Κορεάτικο τζίνσενγκ βρέθηκε πως καταπολεμά αποτελεσματικά τη βρογχιολίτιδα RSV, τον έρπητα και την ηπατίτιδα Α.
Επιπλέον τα συστατικά του τζίνσενγκ που ακούνε στο όνομα τζινσενοειδή έχουν αντιϊκές ιδιότητες ενάντια στην ηπατίτιδα Β, στο νοροϊό, στον ιό του κοξάκι καθώς και άλλες σοβαρές ασθένειες που προκαλούν μόλυνση του εγκεφάλου και οδηγούν σε μηνιγγοεγκεφαλίτιδα.
Το φασκόμηλο χρησιμοποιείται από την παραδοσιακή ιατρική εδώ και χιλιάδες χρόνια για την αντιμετώπιση μολύνσεων από ιούς.
Οι αντιϊκές ιδιότητες του φασκόμηλου αποδίδονται στα φυτοχημικά στοιχεία σαφινικολίδια (safficinolide) τα οποία βρίσκονται στα φύλλα και στο μίσχο.
Έρευνα δείχνει πως το φασκόμηλο ενδέχεται να καταπολεμά τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας τύπου 1 (HIV-1) που οδηγεί στο AIDS.
Σε μια μελέτη το εκχύλισμα φασκόμηλου παρεμπόδισε αποτελεσματικά τη δράση του HIV αποτρέποντας την είσοδό του σε κύτταρα στόχου.
Το φασκόμηλο βρέθηκε επίσης πως καταπολεμά τον ιό HSV-1 και τον κυστεοϊό που μολύνει ζώα όπως άλογα, αγελάδες και γουρούνια.