Γάζα: Βαρείς φόροι και «ώρα για τσάι» – Πώς η Χαμάς πληρώνει τους μισθούς των κυβερνητικών υπαλλήλων

«Ώρα για τσάι». Ένα κρυπτογραφημένο μήνυμα στο κινητό και μια διακριτική συνάντηση, εξασφαλίζει έστω και πετσοκομμένη την μισθοδοσία των δημοσίων υπαλλήλων της Γάζας.

Μετά από σχεδόν δύο χρόνια πολέμου, η στρατιωτική ικανότητα της Χαμάς έχει αποδυναμωθεί σοβαρά και η πολιτική ηγεσία της βρίσκεται υπό μεγάλη πίεση. Ωστόσο, καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, κατάφερε να συνεχίσει να χρησιμοποιεί ένα μυστικό σύστημα πληρωμών σε μετρητά για να πληρώνει τους μισθούς 30.000 δημοσίων υπαλλήλων, συνολικού ύψους 7 εκατομμυρίων δολαρίων.

Συμβολικός ο μισθός αλλά εξοργίζει

Το BBC μίλησε με τρεις δημόσιους υπαλλήλους που επιβεβαίωσαν ότι έλαβαν σχεδόν 300 δολάρια ο καθένας την τελευταία εβδομάδα.
Πιστεύεται ότι ανήκουν στους δεκάδες χιλιάδες υπαλλήλους που συνέχισαν να λαμβάνουν κάθε 10 εβδομάδες, το 20% του μισθού τους πριν από τον πόλεμο

Εν μέσω της ραγδαίας αύξησης του πληθωρισμού, ο συμβολικός μισθός προκαλεί αυξανόμενη δυσαρέσκεια μεταξύ των πιστών του κόμματος.

Σοβαρή έλλειψη τροφίμων – για την οποία οι οργανώσεις αρωγής κατηγορούν τους ισραηλινούς– και αυξανόμενα κρούσματα οξέως υποσιτισμού συνεχίζονται στη Γάζα, όπου ένα κιλό αλεύρι κοστίζει τις τελευταίες εβδομάδες έως και 80 δολάρια, το υψηλότερο ποσό που έχει καταγραφεί ποτέ.

Χωρίς λειτουργικό τραπεζικό σύστημα στη Γάζα, ακόμη και η λήψη του μισθού είναι περίπλοκη και, μερικές φορές, επικίνδυνη. Το Ισραήλ εντοπίζει και επιτίθεται τακτικά στους διανομείς μισθών της Χαμάς, με στόχο να διαταράξει την ικανότητα της οργάνωσης να ασκεί εξουσία.

Πώς γίνονται τα ραντεβού

Οι υπάλληλοι, από αστυνομικοί έως εφοριακοί, λαμβάνουν συχνά κρυπτογραφημένα μηνύματα στα κινητά τους τηλέφωνα ή στα κινητά των συζύγων τους, με οδηγίες να μεταβούν σε συγκεκριμένο σημείο και ώρα για να «συναντήσουν έναν φίλο για τσάι».

Στο σημείο συνάντησης, ο υπάλληλος προσεγγίζεται από έναν άνδρα – ή, περιστασιακά, από μια γυναίκα – ο οποίος του παραδίδει διακριτικά έναν σφραγισμένο φάκελο με τα χρήματα και εξαφανίζεται χωρίς περαιτέρω επαφή.

«Κάθε φορά που πηγαίνω , αποχαιρετώ τη γυναίκα και τα παιδιά μου»

Ένας υπάλληλος του Υπουργείου Θρησκευτικών Υποθέσεων της Χαμάς, ο οποίος δεν επιθυμεί να αποκαλύψει το όνομά του για λόγους ασφαλείας, περιέγραψε τους κινδύνους που ενέχει η είσπραξη του μισθού του.

«Κάθε φορά που πηγαίνω να πάρω το μισθό μου, αποχαιρετώ τη γυναίκα και τα παιδιά μου. Ξέρω ότι μπορεί να μην επιστρέψω», είπε. «Σε αρκετές περιπτώσεις, ισραηλινές επιθέσεις έχουν χτυπήσει τα σημεία διανομής των μισθών. Εγώ επέζησα από μια επίθεση που είχε ως στόχο μια πολυσύχναστη αγορά στην πόλη της Γάζα».

Ο Αλάα, του οποίου το όνομα έχει αλλάξει για να προστατευθεί η ταυτότητά του, είναι δάσκαλος που εργάζεται για την κυβέρνηση της Χαμάς και ο μόνος που φέρνει εισόδημα στην εξαμελή οικογένειά του

«Πήρα 1.000 σέκελ (περίπου 300 δολάρια) σε φθαρμένα χαρτονομίσματα – κανένας έμπορος δεν τα δεχόταν. Μόνο 200 σέκελ ήταν χρησιμοποιήσιμα – τα υπόλοιπα, ειλικρινά δεν ξέρω τι να τα κάνω», είπε στο BBC.

«Μετά από δυόμισι μήνες πείνας, μας πληρώνουν με σκισμένα χαρτονομίσματα.

Συχνά αναγκάζομαι να πηγαίνω στα σημεία διανομής βοήθειας με την ελπίδα να βρω λίγο αλεύρι για να ταΐσω τα παιδιά μου. Μερικές φορές καταφέρνω να φέρω λίγο στο σπίτι, αλλά τις περισσότερες φορές αποτυγχάνω».

700 εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά και εκατοντάδες εκατομμύρια σέκελ σε υπόγεια τούνελ

Παραμένει ασαφές πώς η Χαμάς κατάφερε να συνεχίσει να πληρώνει τους μισθούς, δεδομένης της καταστροφής μεγάλου μέρους της διοικητικής και οικονομικής υποδομής της.

Ένας ανώτερος υπάλληλος της Χαμάς, ο οποίος κατείχε υψηλές θέσεις και είναι εξοικειωμένος με τις οικονομικές δραστηριότητες της οργάνωσης, δήλωσε στο BBC ότι η Χαμάς είχε αποθηκεύσει περίπου 700 εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά και εκατοντάδες εκατομμύρια σέκελ σε υπόγεια τούνελ πριν από τη φονική επίθεση της οργάνωσης στις 7 Οκτωβρίου 2023.

Βαρείς φόροι και θυμός

Η Χαμάς παραδοσιακά βασίζεται στη χρηματοδότηση από βαρείς εισαγωγικούς δασμούς και φόρους που επιβάλλονται στον πληθυσμό της Γάζας, καθώς και στη λήψη εκατομμυρίων δολαρίων σε από εξωτερική βοήθεια

Προκειμένου να εξασφαλίσει έσοδα κατά τη διάρκεια του πολέμου, συνέχισε να επιβάλλει φόρους στους εμπόρους και να πωλεί μεγάλες ποσότητες τσιγάρων σε υπερτιμημένες τιμές, έως και 100 φορές υψηλότερες από την αρχική τους αξία. Πριν από τον πόλεμο, ένα πακέτο 20 τσιγάρων κόστιζε 5 δολάρια, ενώ σήμερα η τιμή του έχει ξεπεράσει τα 170 δολάρια.

Εκτός από τις πληρωμές σε μετρητά, η Χαμάς έχει διανείμει πακέτα τροφίμων στα μέλη της και τις οικογένειές τους μέσω τοπικών επιτροπών έκτακτης ανάγκης, η ηγεσία των οποίων αλλάζει συχνά λόγω των επαναλαμβανόμενων ισραηλινών επιθέσεων.

Αυτό έχει πυροδοτήσει την οργή του κοινού, με πολλούς κατοίκους της Γάζας να κατηγορούν τη Χαμάς ότι διανέμει τη βοήθεια μόνο στους υποστηρικτές της και αποκλείει τον ευρύτερο πληθυσμό.

Η Νισρίν Χαλέντ, μια χήρα που μένει μόνη με τρία παιδιά μετά το θάνατο του συζύγου της  δήλωσε στο BBC: «Όταν η πείνα επιδεινώθηκε, τα παιδιά μου έκλαιγαν όχι μόνο από τον πόνο, αλλά και από το γεγονός ότι έβλεπαν τους γείτονές μας που είναι μέλη της Χαμάς να λαμβάνουν πακέτα με τρόφιμα και σάκους με αλεύρι. Δεν είναι αυτοί η αιτία των δεινών μας; Γιατί δεν εξασφάλισαν τρόφιμα, νερό και φάρμακα πριν ξεκινήσουν την επιχείρηση της 7ης Οκτωβρίου;»