Γερμανία: Απροθυμία στην εφαρμογή μέτρων διαφάνειας σχετικά με τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου

Δεν θέλουν να αποκαλύψουν πληροφορίες σχετικά με την οικονομική τους κατάσταση ή τυχόν θέματα σύγκρουσης συμφερόντων, τα μέλη της γερμανικής κυβέρνησης, διαπιστώνει σε έκθεσή της η Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς (Greco), στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης, αναφέρει το περιοδικό Der Spiegel

«Θέλουμε να προωθήσουμε τη δημοκρατία μας μέσω μεγαλύτερης διαφάνειας», αναφέρεται στην προγραμματική συμφωνία των τριών κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού (SPD, Πράσινοι, FDP) από το 2021. Από τότε όμως φαίνεται ότι έχουν γίνει ελάχιστα και οι υπουργοί παραμένουν απρόθυμοι να αποκαλύψουν πληροφορίες για τα περιουσιακά τους στοιχεία και την οικονομική τους δραστηριότητα εκτός πολιτικής, επισημαίνει το περιοδικό.

Σύμφωνα με την έκθεση της Greco «για την πρόληψη της διαφθοράς και την προώθηση της ακεραιότητας μεταξύ υψηλόβαθμων αξιωματούχων και υπηρεσιών επιβολής του νόμου στη Γερμανία», η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει εφαρμόσει «ικανοποιητικά» μόνο μία από τις 14 προηγούμενες συστάσεις της Ομάδας από το 2020. Οι κυβερνητικοί εμπειρογνώμονες είχαν εισηγηθεί πολυάριθμες μεταρρυθμίσεις, μεταξύ των οποίων και την υποχρέωση αποκάλυψης ενδεχόμενης σύγκρουσης συμφερόντων και τη δημιουργία ειδικού κώδικα συμπεριφοράς για τους ομοσπονδιακούς υπουργούς.

Οι ελεγκτές της Greco εξέτασαν τους τελευταίους μήνες την πρόοδο του Βερολίνου και τα αποτελέσματα δεν είναι καθόλου κολακευτικά και τώρα η Greco συνιστά στους υπουργούς και στους υφυπουργούς να αποκαλύπτουν την οικονομική τους κατάσταση, κατά το παράδειγμα άλλων χωρών, όπως της Γαλλίας, η οποία από το 2013 θέσπισε την «ανώτατη Αρχή για τη Διαφάνεια της Δημόσιας Ζωής».

«Παρέμβαση στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα»

Σύμφωνα με τη γαλλική νομοθεσία, οι υπουργοί θα πρέπει να δηλώνουν τα περιουσιακά τους στοιχεία από την αρχή, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών ακινήτων και των δανείων. Πρόσβαση στα στοιχεία της Αρχής Διαφάνειας έχει ο καθένας, μέσω του σχετικού ιστότοπου. Η γερμανική κυβέρνηση όμως έχει καταλήξει ότι η δημοσιοποίηση τέτοιων πληροφοριών θα αποτελούσε «παρέμβαση στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα», αναφέρει η αντίστοιχη έκθεση του Βερολίνου, σε απάντηση προς την Greco.

Η περίπτωση Λίντνερ

Μία από τις περιπτώσεις που αναφέρονται από το γερμανικό περιοδικό ως απόδειξη της ανάγκης μεταρρύθμισης του συστήματος είναι η υπόθεση του δανείου του υπουργού Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, ο οποίος, αφού συμμετείχε σε εκδήλωση της BBBank της Καρλσρούης, έλαβε από την τράπεζα έγκριση αύξησης του δανείου του για την ιδιωτική του κατοικία στο Βερολίνο. Οι συναλλαγές του υπουργού με την τράπεζα αποκαλύφθηκαν πριν από λίγους μήνες, έπειτα από σχετική έρευνα του Spiegel. Δικηγόρος του κ. Λίντνερ είχε τότε δηλώσει ότι η συμμετοχή στην εκδήλωση της BBBank αφορούσε «διαδικασία ρουτίνας» και δεν είχε καμία σχέση με τον δανεισμό του.

Σε άλλη περίπτωση, το 2017, γερμανικά ΜΜΕ αποκάλυψαν ότι ο τότε υφυπουργός Οικονομικών Γενς Σπαν (CDU) είχε επενδύσει σε εταιρία start-up η οποία ανέπτυξε λογισμικό για φορολογικές δηλώσεις. Η αντιπολίτευση είχε κάνει λόγο για σύγκρουση συμφερόντων, καθώς ο κ. Σπαν ήταν τότε αρμόδιος για θέματα χρηματοοικονομικής τεχνολογίας στο υπουργείο Οικονομικών. Μετά τη δημόσια κριτική, ο κ. Σπαν πούλησε τις μετοχές του στην εταιρία.

Η Greco διαπιστώνει επίσης κενά και στη νομοθεσία που αφορά την καταγραφή των εταιριών λόμπι που διενεργούν καμπάνιες που σχετίζονται με την κυβέρνηση. Ο νόμος, σύμφωνα με την Ομάδα, αφορά μόνο εταιρίες οι οποίες έχουν τακτικά και όχι περιστασιακά αυτή τη σχέση με την κυβέρνηση. Ο κυβερνητικός συνασπισμός είχε εξαγγείλει βελτίωση της σχετικής νομοθεσίας, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει ανακοινώσει συγκεκριμένες αποφάσεις.

Καθυστερήσεις

Επικριτική είναι η Ομάδα και για τον νόμο Περί Ελευθερίας της Πληροφόρησης, ο οποίος επιτρέπει στους πολίτες να ελέγχουν τη δράση της κυβέρνησης, με πρόσβαση στους σχετικούς φακέλους. Η κυβέρνηση όμως, επισημαίνεται στην έκθεση, συχνά δημοσιεύει έγγραφα με καθυστέρηση ή πολλές φορές «μαυρίζει» ολόκληρες σελίδες και γενικά εφαρμόζει πολλές «εξαιρέσεις».

Η Greco αναφέρεται ακόμη στη γερμανική νομοθεσία που απαγορεύει σε πρώην υπουργούς και υφυπουργούς να απασχολούνται μετά την αποχώρησή τους από την κυβέρνηση και για 18 μήνες σε δραστηριότητες οι οποίες μπορεί να θεωρηθούν σύγκρουση συμφερόντων. Η Ομάδα εισηγείται επιμήκυνση αυτής της περιόδου.

Όπως επισημαίνει το Spiegel, η απροθυμία της κυβέρνησης να συμμορφωθεί με τις παρατηρήσεις της Greco καταδεικνύεται και από την καθυστέρηση της δημοσίευσης του «Οδηγού Προσανατολισμού» που δόθηκε στα μέλη της κυβέρνησης πριν από την ανάληψη των καθηκόντων τους. Για πρώτη φορά αυτός ο Οδηγός περιλαμβάνει ειδικό κεφάλαιο με κατευθυντήριες γραμμές για την ακεραιότητα και την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων. Το έγγραφο δεν έχει μέχρι σήμερα αναρτηθεί στο διαδίκτυο. «Ένα τέτοιο έγγραφο θα πρέπει να δημοσιευτεί, προκειμένου να ενημερωθεί το κοινό σχετικά με το ποια συμπεριφορά θα πρέπει να αναμένεται από τα υψηλότερα επίπεδα λήψης αποφάσεων», τονίζει η Greco.

Πηγή: ΑΜΠΕ