Γιατί η Ουκρανία βάζει «φωτιά» στο πετρέλαιο και στις τσέπες μας

Ουκρανικά drones έχουν βάλει στόχο τα ρωσικά διυλιστήρια για να πλήξουν την πολεμική μηχανή του Πούτιν, αλλά ο φόβος έχει μεταφερθεί περισσότερο  στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά σε όλον τον κόσμο, καθώς ανεβαίνουν οι τιμές του πετρελαίου.

Η Ρωσία άλλωστε παραμένει πολύ σημαντικός εξαγωγέας πετρελαίου, παρά τις δυτικές κυρώσεις.
Σήμερα το μεσημέρι το Brent Βόρειας Θάλασσας για συμβόλαια παράδοσης τον Μάιο κόστιζε 85,98 δολάρια – 50 σεντς περισσότερο από ό,τι πριν από το Σαββατοκύριακο.

Η τιμή του αμερικανικού αργού ήταν αυξημένο κατά 60 σεντς στα 81,20 δολάρια. Και οι δύο δείκτες αναφοράς υποχώρησαν λιγότερο από 1% την περασμένη εβδομάδα σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Το ισχυρότερο δολάριο, με άνοδο περίπου 1% την τελευταία εβδομάδα, περιόρισε τις τιμές.

Το  Brent έχει ανατιμηθεί γύρω στο 15% τις τελευταίες εβδομάδες και έχει φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι μηνών. Η διαφορά στην τιμή μεταξύ ενός βαρελιού ντίζελ ή βενζίνης και ενός βαρελιού αργού , έχει επίσης αυξηθεί, αν και δεν έχει φτάσει στα κρίσιμα επίπεδα του καλοκαιριού του 2022 , όταν η έλλειψη ντίζελ σήμανε συναγερμό στην Ευρώπη.

Στόχος 7 ρωσικά διυλιστήρια

Η αύξηση των τιμών ακολούθησε όμως τις πρόσφατες επιθέσεις της Ουκρανίας στη ρωσική πετρελαϊκή υποδομή, με τουλάχιστον επτά διυλιστήρια να στοχοποιούνται από drones, μόνο αυτόν τον μήνα. Μια επίθεση με drone προκάλεσε πυρκαγιά  στο διυλιστήριο του Κιουμπίσεφ, με ετήσια δυναμικότητα επτά εκατομμυρίων τόνων πετρελαίου, ανέφερε ο τοπικός κυβερνήτης Ντμίτρι Αζάροφ.

Από τις επιθέσεις αυτές επηρεάστηκε  συνολικά περίπου το 12% της συνολικής ικανότητας επεξεργασίας πετρελαίου της Ρωσίας.

«Οι διακοπές στα διυλιστήρια πετρελαίου της Ρωσίας έχουν αυξήσει την πίεση στις αγορές καυσίμων, με αποτέλεσμα την αυξημένη ζήτηση για διαθέσιμα φορτία αργού πετρελαίου», ανέφεραν αναλυτές της ANZ Research.

«Η κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων σε συνδυασμό με την αύξηση των επιθέσεων σε ενεργειακές εγκαταστάσεις στη Ρωσία, καθώς και η εξασθένιση των ελπίδων για κατάπαυση του πυρός στη Μέση Ανατολή, έχουν εντείνει τις ανησυχίες για τις παγκόσμιες προμήθειες πετρελαίου», δήλωσε ο Χιρογιούκι Κικουνάβα, πρόεδρος της NS Trading στη Nissan Securities.

Το διυλιστήριο Κιρίσι

Τα δεδομένα θα επιδεινωθούν μάλιστα αν τα ουκρανικά drones καταφέρουν να βγάλουν εκτός λειτουργίας το σημαντικό διυλιστήριο στην πόλη Κιρίσι, στην περιφέρεια του Λένινγκραντ, περίπου 115 χιλιόμετρα από την Αγία Πετρούπολη, με  πρόσβαση στη Βαλτική Θάλασσα. Πρόκειται για το διυλιστήριο Kirishinefteorgsintez (KINEF) της εταιρείας Surgutneftegaz.

Την τελευταία εβδομάδα, ουκρανικά drones έχουν επανειλημμένα στοχεύσει  αυτό το διυλιστήριο, αλλά δεν έχουν καταφέρει να το καταστρέψουν. Ο κυβερνήτης της περιοχής του Λένινγκραντ, Αλεξάντερ Ντροζντένκο, δήλωσε μάλιστα  ότι ένα ουκρανικό drone καταστράφηκε έξω από το Κιρίσι.
Το διυλιστήριο Κιρίσι είναι ένα από τα δύο σημαντικότερα στη Ρωσία και το μόνο αξιόλογο στα βορειοδυτικά της χώρας. Διυλίζει περίπου 17,7 εκατομμύρια τόνους ετησίως (355.000 βαρέλια ημερησίως) ρωσικού αργού πετρελαίου, δηλαδή το 6,4% του συνόλου, σύμφωνα με στοιχεία του Reuters.

Το Bloomberg ανεβάζει πάντως την ημερήσια ικανότητα διύλισης στα 420.000 βαρέλια. Άλλες μετρήσεις κάνουν λόγο για ετήσια δυναμικότητα έως 21 εκατομμύρια τόνους.
Το διυλιστήριο του Κιρίσι παράγει  περίπου 2,3 εκατομμύρια τόνους βενζίνης – το 5,3% του συνόλου της Ρωσίας – πάνω από το  7,6% του ντίζελ, το 16,3% μαζούτ και 3,4% της κηροζίνης για τα ρωσικά αεροσκάφη καυσίμου της χώρας, σύμφωνα με πηγές του κλάδου.

Παραγωγή ντίζελ

Όμως τα στοιχεία που προκαλούν τον μεγαλύτερο συναγερμό στην αγορά είναι η παραγωγή 150.000 βαρελιών ντίζελ την ημέρα , που προορίζεται κυρίως για εξαγωγή. Ένα μη αμελητέο ποσό που οι ουκρανικές επιθέσεις θα μπορούσαν ενδεχομένως να εξαλείψουν από την αγορά.

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι οι αγορές αργού πετρελαίου και παραγώγων θα μπορούσαν να βιώσουν μεγάλη αστάθεια και νευρικότητα εάν το Κίεβο πλήξει και τους κύριους τερματικούς σταθμούς εξαγωγής πετρελαίου της Ρωσίας στη Βαλτική ή τη Μαύρη Θάλασσα.

Στην περίπτωση του διυλιστηρίου Κιρίσι, η γειτνίασή του με τον αγωγό και το λιμάνι του Πριμόρσκ, το καθιστά ακόμη πιο κρίσιμο για τις αγορές. «Αν η Ουκρανία ήθελε να εντείνει την πίεσή της στα έσοδα από τη διύλιση ρωσικού  πετρελαίου, θα στόχευε τη βασική υποδομή των τερματικών εξαγωγών προϊόντων στα λιμάνια του Πριμόρσκ ή του Νοβοροσίσκ », λέει ο Μαρκ Γουίλιαμς, έρευνας πετρελαίου στη συμβουλευτική εταιρεία Wood Mackenzie

Επιδείνωση σχέσεων με τη Δύση

Κάτι τέτοιο όμως θα επιδείνωνε περαιτέρω τη σχέση του Κιέβου με τους δυτικούς συμμάχους, καθώς «ο αντίκτυπος στις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου και των προϊόντων διύλισης θα είναι σημαντικός», προειδοποιεί ο Γουίλιαμς.

Για τον λόγο αυτό ακόμη και οι Ηνωμένες Πολιτείες ζήτησαν από τον Ζελένσκι να σταματήσει αυτού του είδους τις επιθέσεις που απειλούν την παγκόσμια σταθερότητα της αγοράς πετρελαίου και διυλισμένων προϊόντων. Το ενδεχόμενο άλλωστε να ακριβήνουν κι άλλο τα καύσιμα μπορεί να επηρεάσει το ίδιο το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών τον Νοέμβριο  Παρόλα αυτά, είναι πιθανό η αγορά καυσίμων και αργού πετρελαίου να μην έχει δει ακόμη τα «χειρότερα».

Ανώτεροι αξιωματούχοι στο Κίεβο  υπερασπίστηκαν τις τελευταίες ημέρες τις επιθέσεις  σε υποδομές πετρελαίου βαθιά στη ρωσική επικράτεια.

Η αντιπρόεδρος της Ουκρανικής  κυβέρνησης Όλια Στεφανίσινα υποστήριξε  ότι τα διυλιστήρια στη Ρωσία είναι νόμιμοι στόχοι που παρέχουν πόρους στην πολεμική μηχανή του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.

«Κατανοούμε τις εκκλήσεις των Αμερικανών εταίρων, αλλά ταυτόχρονα, παλεύουμε με τις δυνατότητες, τους πόρους και τις πρακτικές που έχουμε σήμερα», πρόσθεσε η Ουκρανή αντιπρόεδρος.