«Γιατί όχι χοιρινό; Είναι αντισημιτικό» – Ένα αξεπέραστο ταμπού σε μια ιστορία 3.000 χρόνων

Είναι το απόλυτο διατροφικό ταμπού στον Ιουδαϊσμό. Και δεν ευθύνονται μόνο οι θρησκευτικοί  κανόνες. Αρνητικοί συμβολισμοί αιώνων, έκαναν τους ορθόδοξους Εβραίους να αποτάσσονται μετά βδελυγμίας το χοιρινό κρέας.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι το πέρασμα της κόκκινης γραμμής στην διατροφή με χοιρινό κρέας, σηματοδοτεί και την απόσχιση από την εβραϊκή ορθοδοξία.

Ό,τι παραπέμπει σε χοιρινό, ακόμη στην φυτική εκδοχή του, είναι απαγορευμένο.

Το 2021, η Orthodoxe Union (OU), η Ένωση των Ορθόδοξων Εβραϊκών οργανώσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες, αρνήθηκε να πιστοποιήσει ως kosher (ο τρόπος διατροφής με βάση την εβραϊκή θρησκεία) το Impossible Pork, την φυτική εκδοχή κιμά χοιρινού κρέατος.

«Δεν του δώσαμε την πιστοποίηση όχι επειδή δεν ήταν kosher», δήλωσε τότε ο ραβίνος Menachem Genack, διευθύνων σύμβουλος του τμήματος kosher της Orthodox Union. «Μπορεί πράγματι να είναι ξεκάθαρα [kosher] όσον αφορά τα συστατικά του. Αφού έχει  φυτική προέλευση, είναι kosher. Αλλά το θέμα έχει να κάνει με τις ευαισθησίες του καταναλωτή».

Η φράση, «ευαισθησίες του καταναλωτή», παραπέμπει σε μια μακρά ιστορία που διερευνάται στο νέο βιβλίο του Τζόρνταν Ρόζενμπλουμ “Απαγορευμένο: Μια ιστορία 3.000 ετών για τους Εβραίους και το γουρούνι», στο οποίο αναφέρεται η Jerusalem Post

«Γιατί όχι το γουρούνι;».

Ο Ρόζενμπλουμ, καθηγητής θρησκευτικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν-Μάντισον, ο οποίος έχει γράψει άλλα τρία βιβλία για τους Εβραίους και το φαγητό, πέρασε 20 χρόνια μελετώντας το ερώτημα «Γιατί όχι το γουρούνι;».

«Λατρεύω τη φράση του κωμικού David Rakoff  “Οι γαρίδες είναι treyf (σσ: Η λέξη στα γιντίς για ό,τιδήποτε δεν είναι kosher), αλλά το χοιρινό είναι αντισημιτικό». λέει ο Ρόζενμπλουμ.

Ο Ρόζενμπλουμ, εντοπίζει τη μοναδική συμβολική δύναμη του χοίρου κυρίως στην περίοδο του Δεύτερου Ναού,  από το 515 π.Χ. έως το 70 μ.Χ., όταν στο όρος του Ναού στην Ιερουσαλήμ βρισκόταν εβραϊκός ναός, που είχε αντικαταστήσει τον Ναό του Σολομώντα (τον Πρώτο Ναό) και έληξε με τον πρώτο εβραϊκό – ρωμαϊκό πόλεμο.

Ρωμαίοι και Έλληνες, χλεύαζαν τους Εβραίους, εκτός των άλλων, για το ότι δεν έτρωγαν τον χοίρο.

Η ενσάρκωση του καταπιεστή

Στο απόκρυφο βιβλίο των Μακκαβαίων, μια πρώιμη εκδοχή των ιστοριών της ραββινικής λογοτεχνίας, υπάρχει η ιστορία του Ελεάζαρ, ενός Εβραίου γέροντα που επιλέγει να πεθάνει παρά να φάει το χοιρινό κρέας που του επέβαλαν οι βασανιστές του.

Στο βιβλίο  το γουρούνι δεν είναι μόνο ταμπού αλλά και η ενσάρκωση του ξένου καταπιεστή.

«Ρώμη όπως γουρούνι: Και τα δύο δόλια»

«Το γουρούνι είναι σαν τη Ρώμη, επειδή και τα δύο είναι δόλια», έλεγαν οι ραβίνοι δήλωσε ο Ρόζενμπλουμ.

Σε μια περίτεχνη μεταφορά, οι ραβίνοι σημειώνουν ότι όπως οι χοίροι έχουν διχαλωτή οπλή -προϋπόθεση  για να χαρακτηριστεί kosher ένα θηλαστικό-  αλλά δεν αναμασά την τροφή του -απαγορευτικός όρος-  ομοίως η Ρώμη, υπερηφανεύεται για τα δικαστήριά της, που όμως είναι διεφθαρμένα.

Μέχρι την περίοδο των Ταλμούδ, το γουρούνι έχει φορτιστεί με τόσους πολλούς συμβολισμούς που οι ραβίνοι αναφέρονται σε αυτό μόνο μέσω ευφημισμού – davar acher, ή «άλλο πράγμα» (μια περίεργη πρόγευση του μάρκετινγκ του χοιρινού κρέατος στα τέλη του 20ού αιώνα στις Ηνωμένες Πολιτείες ως «το άλλο λευκό κρέας»).

Ύβρεις κατά των Εβραίων με την χρήση της λέξης «γουρούνι»

Στις χιλιετίες που θα ακολουθούσαν, Εβραίοι και μη Εβραίοι θα χρησιμοποιούσαν το χοιρινό στις επιθέσεις τους ο ένας εναντίον του άλλου.

Ο Εβραίος φιλόσοφος του μεσαίωνα Μαϊμονίδης, χλεύαζε τους χριστιανούς Ευρωπαίους που εκτρέφουν γουρούνια και τα τρώνε.

Οι χριστιανοί επέστρεφαν τους χαρακτηρισμούς στους Εβραίους, λέγοντας ότι τα αποστρέφονταν επειδή τους θύμιζαν τους εαυτούς τους.

Κατά την διάρκεια της ισπανικής Ιεράς Εξέτασης, ο όρος «Marrano» για Εβραίο που προσηλυτίζονταν, σήμαινε «γουρούνι»

«Μια από τις πιο δύσκολες στιγμές της έρευνας για αυτό το βιβλίο ήταν όταν έφτασα στα κεφάλαια του Μεσαίωνα και της πρώιμης νεότερης εποχής, επειδή έβρισκα αντισημιτικές αναφορές, τη μία μετά την άλλη», δήλωσε ο Ρόζενμπλουμ.

«Πάρτε όλα τα αντισημιτικά στερεότυπα για τους Εβραίους “κερδοσκόπους και τοκογλύφους” και βάλτε δίπλα την λέξη γουρούνι. Βάλτε και μερικές άλλες χυδαίες αναφορές, για να οδηγηθείτε σε μεταφορική και πραγματική βία».

Η χειραφέτηση οδήγησε στο δίλλημα του πειρασμού

Η χειραφέτηση των Εβραίων με την είσοδό τους στις δυτικές κοινωνίες, δημιούργησε ένα νέο στάδιο στη σχέση τους με το χοιρινό: τον πειρασμό.

Οι  Εβραίοι είχαν κυριολεκτικά μπροστά τους μια δύσκολη επιλογή: να φάνε ή να μην φάνε χοιρινό.

Κι έτσι ερωτεύτηκαν το κινεζικό φαγητό

Ο  Ρόζενμπλουμ αναφέρεται στην περίφημη επιστημονική έρευνα των Γκάι Τάτσμαν και Χάρι Γ. Λεβίν, οι οποίοι το 1992 εξήγησαν γιατί οι Αμερικανοεβραίοι μετανάστες ερωτεύτηκαν το κινέζικο φαγητό.

Στο «Safe Treyf», εξηγούν ότι το χοιρινό κρέας είναι σχεδόν μη αναγνωρίσιμο στα πιάτα με ζυμαρικά και ρύζι  Η κινεζική κουζίνα έτεινε επίσης να μην αναμειγνύει γαλακτοκομικά και κρέας, αποφεύγοντας μια άλλη εμβληματική απαγόρευση του kosher.

Επιμέλεια: Κατερίνα Άτση

Πηγή: https://www.naftemporiki.gr/kosmos/1796884/to-choirino-einai-antisimitiko-mia-istoria-3-000-eton/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=to-choirino-einai-antisimitiko-mia-istoria-3-000-eton