ΕΕ: Κρίσιμη ημέρα για τα δικαιώματα των εργαζομένων σε πλατφόρμες

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί εδώ και καιρό να ρυθμίσει τα δικαιώματα των εργαζομένων στη λεγόμενη gig οικονομία. Τον Δεκέμβριο το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με πρόταση οδηγίας για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμες.

Η οδηγία εισάγει δύο βασικές βελτιώσεις: συμβάλλει στον προσδιορισμό του ορθού καθεστώτος απασχόλησης για πρόσωπα που εργάζονται σε ψηφιακές πλατφόρμες και θεσπίζει τους πρώτους ενωσιακούς κανόνες σχετικά με τη χρήση αλγοριθμικών συστημάτων στον χώρο εργασίας.

Ωστόσο, στις 22 Δεκεμβρίου 2023, η ισπανική Προεδρία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν ήταν δυνατόν να επιτευχθεί η απαιτούμενη πλειοψηφία επί της προσωρινής συμφωνίας στο επίπεδο των αντιπροσώπων των κρατών μελών.

Η βελγική Προεδρία επαναλαμβάνει λοιπόν τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία για την τελική μορφή της οδηγίας και βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σημαντική ψηφοφορία από τα κράτη-μέλη.

Η gig οικονομία μπορεί να περιλαμβάνει εργαζόμενους (gig workers, περιστασιακά εργαζόμενοι) που εργάζονται σε πλατφόρμες διανομής φαγητού, οδηγούς ταξί, καθαριστές και ελεύθερους επαγγελματίες.

Αυτή τη στιγμή, η πλειονότητα των 28 εκατομμυρίων εργαζομένων σε πλατφόρμες στην ΕΕ, μεταξύ των οποίων οδηγοί ταξί, οικιακές βοηθοί και οδηγοί διανομής τροφίμων, επισήμως είναι αυτοαπασχολούμενοι. Ωστόσο, ορισμένοι από αυτούς οφείλουν να συμμορφώνονται με πολλούς από τους ίδιους κανόνες και περιορισμούς που ισχύουν για τους μισθωτούς εργαζομένους. Αυτό δείχνει ότι βρίσκονται πράγματι σε σχέση εργασίας και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να απολαμβάνουν των εργασιακών δικαιωμάτων που παρέχονται στους εργαζομένους βάσει εθνικού και ενωσιακού δικαίου.

Ε.Ε.: Κρίσιμη συμφωνία για τους εργαζομένους σε πλατφόρμες τύπου Uber και Deliveroo

«Βαρίδια» στη διαπραγμάτευση

Αξιωματούχοι της ΕΕ και εκπρόσωποι της βιομηχανίας διαπραγματεύονται δύσκολα σημεία πριν από την ψηφοφορία.

Ο Nicolas Schmit, Επίτροπος για τις θέσεις εργασίας και τα κοινωνικά δικαιώματα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δήλωσε σε συνέντευξή του ότι οι πλατφόρμες που προσπαθούν να μπλοκάρουν τους κανόνες επιδιώκουν να «διατηρήσουν το status quo» και σε ορισμένες περιπτώσεις υποτιμούν την προστασία των εργαζομένων.

Εντούτοις, η MoveEU, μια ένωση πλατφορμών που εκπροσωπεί εταιρείες όπως η Bolt και η Uber στην Ευρώπη, επέκρινε τη συμφωνία και κάλεσε τις χώρες της ΕΕ να την απορρίψουν.

Ο κανονισμός «θα οδηγούσε σε αβεβαιότητα για τα εθνικά συστήματα εργασίας και εκατοντάδες χιλιάδες επαγγελματίες οδηγούς, ενώ θα παρεμπόδιζε σε μεγάλο βαθμό τις λειτουργίες για πλατφόρμες μεταφοράς», δήλωσε ο πρόεδρος του MoveEU Aurélien Pozzana σε δήλωση που εστάλη μέσω email.

Δεν επικρίνουν όλες οι πλατφόρμες οικονομικής συναυλίας το σχέδιο, με έναν εκπρόσωπο της Just Eat Takeaway.com NV να αποκαλεί τη συμφωνία θετική, παρόλο που η εταιρεία περιμένει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το κείμενο του προτεινόμενου κανονισμού.

Αμφιλεγόμενη και «ασαφής» πολιτική

Η πολιτική ήταν αμφιλεγόμενη από τότε που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2021. Η αρχική πρόταση θα κόστιζε στον κλάδο έως και 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ (4,8 δισεκατομμύρια δολάρια) ετησίως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του μπλοκ εκείνη την εποχή.

Μια ανάλυση της Επιτροπής το 2021 διαπίστωσε ότι είναι πιθανό περίπου 5,5 εκατομμύρια εργαζόμενοι από τα 28 εκατομμύρια που υπολογίζεται ότι χρησιμοποιούσαν ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας στην ΕΕ να ταξινομούνται εσφαλμένα ως αυτοαπασχολούμενοι.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Delivery Hero Niklas Oestberg είπε ότι η τελευταία προσπάθεια «δεν είναι σαφής για κανέναν», σε συνέντευξή του στο Bloomberg αυτή την εβδομάδα. «Δεν είμαι πραγματικά σίγουρος για ποιον σκοπό έχει δημιουργηθεί η νομοθεσία ή γιατί υπάρχει, γιατί βασικά λέει ότι οι χώρες μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν».

Ο κανονισμός επηρεάζει επίσης τον τρόπο διαχείρισης των εργαζομένων από ψηφιακές πλατφόρμες. Θέτει όρια στη χρήση αλγορίθμων, απαγορεύοντας την απόλυση εργαζομένων βάσει απόφασης που λαμβάνεται από αλγόριθμο.

Ελλείψει δράσης της ΕΕ, πολλές χώρες έχουν ήδη εφαρμόσει κανονισμούς για την εργασία στις πλατφόρμες συμπεριλαμβανομένων της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Ελλάδας, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας.

Η νομοθεσία θα πρέπει επίσης να εγκριθεί από το κοινοβούλιο της ΕΕ εάν υποστηριχθεί από τα κράτη μέλη στην ψηφοφορία της Παρασκευής.

Μπορείτε να διαβάστε εδώ περισσότερα για τους Ενωσιακούς Κανόνες για την εργασία σε πλατφόρμα