Ελληνικό παραγωγικό μοντέλο και παγκοσμιοποίηση

Τoυ Φάνη Ματσόπουλου, μέλους Δ.Σ. ΕΒΕΑ

Η ΑΥΞΗΣΗ του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου μας για το α’ εξάμηνο του 2024 κατά 10%, παρά τις προσπάθειες και τα επιτεύγματα των τελευταίων χρόνων, δημιουργεί ανησυχίες για την πορεία των οικονομικών της χώρας μας, που έχοντας μικρή παραγωγική βάση καλύπτει δύσκολα τις ανάγκες της.

Η δεκαετής λιτότητα εξισορρόπησε το δημοσιονομικό έλλειμμα, αλλά δεν κάλυψε το ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών, με συνέπεια να ξυπνήσει μνήμες της ανάγκης για δανεισμό, μιας συνταγής που οδήγησε στη χρεοκοπία, με την αλματώδη αύξηση της κατανάλωσης ιδίως μετά το 2000.

Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ως τάση άρσης των εμπορικών εμποδίων, κατά τους κανόνες του παγκόσμιου οικονομικού εμπορίου, αμφισβητείται από την πρακτική πολλών χωρών, ιδίως με τις επιδοτήσεις που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα το «σκιώδες» τραπεζικό σύστημα της Κίνας, που παράγει προϊόντα σε πολύ χαμηλές τιμές, και τη φέρνει αντιμέτωπη με τον ΠΟΕ και ιδίως τις ΗΠΑ, που επιβάλλουν δασμούς, ώστε να ευνοηθεί η επιστροφή κυρίως της μεταποίησης.

Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ του προστατευτισμού από τους προέδρους Τραμπ και Μπάιντεν σε σειρά προϊόντων, η άποψη της Τζάνετ Γέλεν ότι πρέπει να περιοριστεί η εισαγωγή «φθηνών» προϊόντων και η θέση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ότι δεν πρέπει να αποσαθρωθεί η μεταποίηση της Ευρώπης αντικατοπτρίζουν το εύρος του προβλήματος.

ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ αυτά αποτυπώθηκαν στις πρόσφατες ευρωεκλογές, με στροφή στα λαϊκιστικά, απλουστευτικής ερμηνείας σχήματα, που προσανατολίζονται στον προστατευτισμό, ο οποίος οδηγεί σε άνοδο των τιμών και μείωση της παραγωγής και της ευημερίας.

Στο πλαίσιο αυτό προστίθενται οι συρράξεις, οι περιφερειακοί ανταγωνισμοί, η ανατροπή των ασφαλών εμπορικών διαδρόμων και η ασάφεια στην κατεύθυνση των μεγάλων και των μικρότερων δυνάμεων.

Η ΧΩΡΑ ΜΑΣ, εν μέσω της γεωπολιτικής αστάθειας, της βραδείας αποκλιμάκωσης των επιτοκίων στην Ευρώπη, του υψηλού πληθωρισμού, του προβλήματος των κόκκινων δανείων, της χαμηλής αποταμίευσης, οφείλει να κινηθεί συστηματικά.

ΟΦΕΙΛΕΙ να διαμορφώσει μια νέα οικονομική πολιτική, που θα διευκολύνει όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους, να αναπτυχθούν. Οφείλει επίσης να προτείνει ένα εθνικό σχέδιο, μια στρατηγική, ένα όραμα συνολικό, όχι αποσπασματικό που θα ενστερνιστούν όλοι, ακόμα και οι αποστασιοποιημένοι πολίτες.

ΚΥΡΙΑΡΧΟΣ στόχος η παραγωγή καινοτόμων προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, που θα διεισδύσουν στις διεθνείς αγορές όχι λόγω χαμηλής τιμής, με επενδύσεις που θα καλύψουν το κενό της περιόδου της κρίσης.

Επειδή, μάλιστα, η εσωτερική ζήτηση είναι χαμηλή, ο πληθυσμός μειώνεται και η ανάπτυξη πρέπει να διατηρηθεί στο 2%, ώστε να αντιμετωπιστεί το χρέος, δεν υπάρχει άλλος δρόμος.

ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΙ ο στόχος, επισημαίνονται ενδεικτικά οι ακόλουθες μεταρρυθμίσεις:

• ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης (που φτάνει μέχρι τις 1.800 ημέρες), με υιοθέτηση του θεσμού της μεσολάβησης και διαιτησία,
• σταθερό θεσμικό πλαίσιο (διακομματική συναίνεση για σταθερούς νόμους, μείωση φορολογίας στο 15%, κατάργηση της προκαταβολής φόρου, μείωση της γραφειοκρατίας, τόνωση της ρευστότητας των επιχειρήσεων ιδίως των μικρομεσαίων),
• μείωση των ασφαλιστικών εισφορών,
• χρηματοδότηση της οικονομίας από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα προγράμματα,
• επίλυση των ζητημάτων του Κτηματολογίου και της Πολεοδομίας,
• ενίσχυση του ανταγωνισμού σε σειρά τομέων (ενέργεια, τράπεζες),
• αναδιοργάνωση του ασφαλιστικού συστήματος μέσω επαγγελματικών ταμείων,
• περιστολή της φοροδιαφυγής με τη διεύρυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και την απλοποίηση του συστήματος,
• στροφή προς σύγχρονους τομείς (αποθήκευση ενέργειας, φάρμακα, τεχνητή νοημοσύνη, ψηφιακός μετασχηματισμός),
• αναβάθμιση των υποδομών της χώρας,
• ανάπτυξη της έρευνας για προϊόντα και υπηρεσίες υψηλού επιπέδου (χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι στις ΗΠΑ ετησίως επενδύονται 760 δισ. δολάρια και καταγράφονται 500 εκατομμύρια δημοσιεύσεις).

ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΕΣΕΙ να γίνει πραγματικότητα αυτό το μεταμορφωτικό όραμα, πρέπει όλοι να συνδράμουν. Οι πολιτικές δυνάμεις να παραμερίσουν τις συγκρούσεις για ήσσονος σημασίας θέματα, τα Ανώτατα Ιδρύματα να συνεργαστούν με τον επιχειρηματικό κόσμο, τα Επιμελητήρια να μελετήσουν και να εισηγηθούν και κυρίως οι πολίτες να ξεφύγουν από τον μικρόκοσμο των προσωπικών τους συμφερόντων γιατί το κέρδος τελικά θα είναι για όλους.