Η κερδοφορία της απληστίας στο στόχαστρο: Έρχονται νέα τσουχτερά πρόστιμα σε πολυεθνικές και εγχώριους προμηθευτές

Πληθαίνουν τα ευρήματα που φθάνουν στο υπουργείο Ανάπτυξης ότι αρκετές επιχειρήσεις έχουν επιδοθεί σε ένα «κυνήγι» κέρδους σε βάρος των καταναλωτών, καθώς έχουν προχωρήσει στην υπέρβαση ακόμα και κατά 30% του επιτρεπόμενου περιθωρίου κέρδους.

Τα κλιμάκα της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ), που αυτή τη στιγμή αποτελεί την αιχμή του δόρατος για την πάταξη φαινομένων αισχροκέρδειας στην αγορά, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες διαπιστώνουν ότι η διάταξη για τη μη υπέρβαση του μικτού περιθωρίου κέρδους που ισχύει έως το τέλος του έτους παραβιάζεται, κατά κύριο λόγο από προμηθευτές, εν αντιθέσει με το λιανεμπόριο που επιδεικνύει μεγάλο βαθμό συμμόρφωσης.

Αυτή τη στιγμή βρίσκονται υπό τον έλεγχο της ΔΙΜΕΑ τουλάχιστον 5 μεγάλοι πολυεθνικοί και εγχώριοι προμηθευτές, όπως αποκάλυψε ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, πέραν των 2 στους οποίους επεβλήθη ήδη πρόστιμο, οι οποίοι καλούνται να αιτιολογήσουν τις αυξήσεις στα προϊόντα τους. «Υπάρχουν ευρήματα για αδικαιολόγητες αυξήσεις», επισημαίνουν στη Ναυτεμπορική αρμόδιες πηγές, αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν τσουχτερά πρόστιμα και δημοσιοποίηση των επωνυμιών των επιχειρήσεων που παραβιάζουν τον νόμο τροφοδοτώντας τον αποκαλούμενο «πληθωρισμό απληστίας».

Σε αυτό άλλωστε το πλαίσιο, ανακοινώθηκε πρόσφατα η επιβολή προστίμων συνολικού ύψους 2 εκατ. ευρώ σε δύο πολυεθνικές επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, επιβλήθηκε πρόστιμο 1 εκατ. ευρώ στην «Πρόκτερ και Γκαμπλ Ελλάς» και πρόστιμο επίσης 1 εκατ. ευρώ στην «Ελαΐς Unilever Hellas». Από τους ελέγχους της ΔΙΜΕΑ στις δύο πολυεθνικές επιχειρήσεις προέκυψε ότι σε δεκάδες κωδικούς προϊόντων επέβαλαν «καπέλο» στην κερδοφορία που αποκομίζουν από προϊόντα που εμπίπτουν στη διάταξη για τη μη υπέρβαση του μικτού περιθωρίου κέρδους.

Η διάταξη αυτή δεν σχετίζεται με «πλαφόν» στις τιμές. Απλώς ορίζει ότι η επιχείρηση κατά την πώληση των προϊόντων της δεν μπορεί να αποκομίζει μεγαλύτερο μικτό κέρδος από αυτό που αποκόμιζε στις 31/12/2021. Ωστόσο αυτή η διάταξη αγνοήθηκε από τις εν λόγω πολυεθνικές στις οποίες καταλογίστηκε το ανώτατο ποσό (1 εκατ. ευρώ) που προβλέπεται στην περίπτωση παραβίασής της.

Στους κωδικούς που διαπιστώθηκε η αισχροκέρδεια των εταιρειών περιλαμβάνονται παντός είδους καθαριστικά (χλωρίνες, απορρυπαντικά πιάτων και ρούχων), είδη προσωπικής υγιεινής, σαμπουάν, οδοντόκρεμες, είδη φροντίδας για το σπίτι, αλλά και προϊόντα που περιλαμβάνονται στο «καλάθι του νοικοκυριού». Πάντως, το υπουργείο Ανάπτυξης δεν προχώρησε στη γνωστοποίηση των προϊόντων στα οποία το κέρδος ήταν μεγαλύτερο του επιτρεπόμενου.

Σε ό,τι αφορά τα ποσοστά των υπερβάσεων του κέρδους, γνώστες των υποθέσεων ανέφεραν στη «Ν» ότι σε κάποιες περιπτώσεις ήταν μικρά (μονοψήφια), ωστόσο στην πλειονότητά τους οι υπερβάσεις ήταν μεγάλες, εξηγώντας ότι οι δικαιολογίες «περί λαθών» που χρησιμοποίησαν οι δύο εταιρείες δεν ευσταθούν.

Επισημαίνεται ότι η «Πρόκτερ και Γκαμπλ Ελλάς», την ίδια στιγμή που παραβίαζε τη σχετική διάταξη, ήταν από τις πρώτες εταιρείες που δήλωσαν ότι θα συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία «μόνιμη μείωση τιμής» κατά τουλάχιστον 5% για έξι μήνες και μάλιστα έθεσε υπό… έκπτωση 71 κωδικούς.

Με «παρελθόν»

Αξίζει να αναφερθεί ότι οι δύο εταιρείες έχουν «παρελθόν», καθώς έχουν έρθει αντιμέτωπες με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, η οποία και τους καταλόγισε βαρύτατα πρόστιμα για παραβάσεις του δικαίου περί ανταγωνισμού. Συγκεκριμένα, το 2015 επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους 5,3 εκατ. ευρώ στην «Πρόκτερ και Γκαμπλ Ελλάς» διότι είχε υιοθετήσει και υλοποιούσε καταχρηστικές εμπορικές πρακτικές που απέβλεπαν στη διατήρηση ή/και την ενίσχυση της δεσπόζουσας θέσης της στην αγορά προϊόντων παιδικής πάνας, με τον αποκλεισμό και περιορισμό των δυνατοτήτων ανάπτυξης των ανταγωνιστών της.

Οι εν λόγω πρακτικές περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, καταχρηστικές εκπτώσεις στόχου, καθώς και εκπτώσεις έναντι υπέρμετρης δέσμευσης του διαθέσιμου χώρου στο ράφι, στο πλαίσιο συμφωνιών συνεργασίας της με μεγάλες λιανεμπορικές επιχειρήσεις για τα προϊόντα παιδικής πάνας. Αρκετά βαρύτερο, της τάξεως των 27,5 εκατ. ευρώ, ήταν το πρόστιμο που καταλόγισε η Επιτροπή Ανταγωνισμού στην «Ελαΐς Unilever» το 2018 καθώς διαπιστώθηκε η συμμετοχή της σε απαγορευμένη κάθετη σύμπραξη (καθορισμό τιμών μεταπώλησης, απαγόρευση ενεργητικών και παθητικών πωλήσεων, ρήτρα μη άσκησης ανταγωνισμού) για το χρονικό διάστημα 26.9.1996 έως και τουλάχιστον 31.12.2017.

Η απάντηση

Στις προβλεπόμενες διαδικασίες για την αμφισβήτηση του προστίμου θα προχωρήσει «Ελαΐς Unilever Hellas», όπως δηλώνει σε σχετική της ανακοίνωση. Η ίδια επισημαίνει ότι θα συνεχίσει να υποστηρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλει η ελληνική κυβέρνηση και το υπουργείο Ανάπτυξης για την αντιμετώπιση ενός τόσο σημαντικού και περίπλοκου ζητήματος, όπως η παγκόσμια κρίση της εφοδιαστικής αλυσίδας, η αύξηση του κόστους της ενέργειας και των πρώτων υλών, καθώς και του πληθωρισμού.

«Ενώ κατανοούμε το σκεπτικό της υπουργικής απόφασης σχετικά με τη διατήρηση του μικτού περιθωρίου κέρδους, διαφωνούμε με τη μεθοδολογία βάσει της οποίας οι ελεγκτικές αρχές υπολόγισαν το πρόστιμο, μη λαμβάνοντας υπ’ όψιν βασικές παραμέτρους του τρόπου λειτουργίας της αγοράς του λιανικού εμπορίου και των λογιστικών προτύπων», αναφέρει εταιρεία.