Ένα χρόνιο ζήτημα που έχει απασχολήσει τη Δημόσια Διοίκηση και τους ΟΤΑ σχετικά με την επιβολή εισφοράς στα δάνεια που συνάπτουν Δήμοι, Περιφέρειες και νομικά πρόσωπα Δημοσίου δικαίου αυτών, που δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα, επιλύεται με την εισαγωγή του άρθρου 26 στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για το «Πλαίσιο χορήγησης μικροχρηματοδοτήσεων, ρυθμίσεις χρηματοπιστωτικού τομέα και άλλες διατάξεις», που κατατέθηκε στη Βουλή.
Από την κατάργηση της εν λόγω εισφοράς επέρχεται, όπως σημειώνει το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, ετήσια εξοικονόμηση δαπάνης επί των προϋπολογισμών των ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού.
Όπως αναλύεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου για το άρθρο 26:
Σύμφωνα με το άρθρο 177 του ν. 3463/2006 (Α’ 114), οι συμβάσεις για τη συνομολόγηση δανείων προς Δήμους και Κοινότητες δεν επιβαρύνονται με τέλη και δικαιώματα υπέρ τρίτων.
Αντίστοιχη διάταξη ήταν αυτή του άρθρου 96 στο π.δ. 30/1996 (Α΄21) για τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις.
Ωστόσο, τα πιστωτικά ιδρύματα επέβαλαν την εισφορά, ενώ το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους είχε κρίνει με την με αρ. 239/1999 γνωμοδότησή του, η οποία έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας, ότι τα δάνεια των δήμων επιβαρύνονται με την εισφορά του ν. 128/1975 καθώς η επέκταση των προνομίων του Δημοσίου στους Δήμους (άρθρο 304 π.δ. 410/1995) δεν περιλαμβάνει και τα οικονομικά προνόμια.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο με την υπ’ αρ. 2732/2010 απόφαση του VI Τμήματος του έκρινε ότι οι Δήμοι απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής εισφοράς του ν. 128/1975, θεωρώντας τη σχετική δαπάνη μη νόμιμη.
Η θέση αυτή τηρείται μέχρι σήμερα και ο σχετικός όρος επιβολής της ανωτέρω εισφοράς, ακυρώνεται.
Το ΝΣΚ έχει εκδώσει δύο γνωμοδοτήσεις υπέρ της απαλλαγής, εντούτοις η πρώτη (υπ’ αρ. 113/2007) ουδέποτε έγινε δεκτή ή μη αποδεκτή από τον Υπουργό Οικονομικών, η δε δεύτερη (υπ’ αρ. 229/2011) δεν έγινε αποδεκτή. Στην πράξη τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα λόγω της νομολογίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν καταβάλουν την εισφορά, ενώ πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού με τα οποία έχουν συναφθεί δανειακές συμβάσεις συνεχίζουν να επιβάλλουν στους αντισυμβαλλομένους Δήμους την εισφορά αυτή (την οποία αποδίδουν στο Δημόσιο).
Είναι σημαντικό για λόγους ασφάλειας δικαίου να αποσαφηνισθεί νομοθετικά η σχετική υποχρέωση. Κρίνεται δε πρόσφορη η απαλλαγή των Δήμων, των Περιφερειών και των νπδδ αυτών, που δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα. Με τον τρόπο αυτό επιλύεται η αντίφαση μεταξύ της αρχικής γνωμοδότησης του ΝΣΚ 293/1999 και των αποφάσεων του Ελεγκτικού Συνεδρίου, υπάρχει ενιαία αντιμετώπιση ανεξαρτήτως του αν το πιστωτικό ίδρυμα λειτουργεί στο εσωτερικό ή το εξωτερικό, και η συνομολόγηση δανείων είναι λιγότερο κοστοβόρα.
Σημειώνεται ότι η εισφορά αυτή αφορά μόνο εξυπηρετούμενα δάνεια. Για λόγους σωστού υπολογισμού, η έναρξη ισχύος της διάταξης προτείνεται να αρχίσει την πρώτη μέρα του επόμενου μήνα της έναρξης ισχύος του νόμου.
Άρθρο 26
Ρύθμιση θεμάτων της εισφοράς του άρθρου 1 του ν. 128/1975
Καταργείται η επιβολή εισφοράς του άρθρου 1 του ν. 128/1975 (Α΄ 178) σε όλα τα δάνεια, τις πάσης φύσης χορηγήσεις και τα υπόλοιπα δανείων ή πιστώσεων από πιστωτικά ιδρύματα προς Δήμους, Περιφέρειες και ΝΠΔΔ αυτών, εφόσον τα τελευταία δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα.