Κοντά στα 10 δισ. δολάρια κόστισαν στο Ισραήλ οι 12 ημέρες  πολέμου με το Ιράν

 Πολύ ακριβός είναι ο «λογαριασμός» που θα κληθούν να πληρώσουν οι Ισραηλινοί φορολογούμενοι για τις 12 ημέρες που κράτησε ο πόλεμος με το Ιράν. Οι εικόνες εκατοντάδων κτιρίων που καταστράφηκαν ή υπέστησαν ζημιές από τις ιρανικές επιθέσεις με βαλλιστικούς πυραύλους, καταδεικνύουν ένα μόνο τμήμα της καταστροφής.

Φυσικά, η αεράμυνα του εβραϊκού κράτους απέδωσε αξιοθαύμαστα, αναχαιτίζοντας περίπου το 90% των 547 βαλλιστικών πυραύλων που εκτόξευσε το Ιράν. Αλλά τουλάχιστον 31 από αυτούς τους πυραύλους κατάφεραν να «τρυπήσουν» την αεράμυνα και να πλήξουν κατοικημένες περιοχές, σκοτώνοντας 29 ανθρώπους και τραυματίζοντας περισσότερους από 3.000.

Από την άλλη πλευρά, οι επιθέσεις εναντίον του Ιράν κόστισαν περίπου 735 εκατομμύρια δολάρια την ημέρα- εκ των οποίων τα 300 εκατομμύρια για καύσιμα και οπλικά συστήματα των αεροσκαφών και κάπου 200 εκατομμύρια για την αναχαίτιση των ιρανικών πυραύλων .

Κάθε εκτόξευση αντιπυραυλικής συστοιχίας Arrow 3, για παράδειγμα, κοστίζει 4 εκατομμύρια δολάρια, ενώ φτάνει τα 3 εκατομμύρια δολάρια για το «Arrow 2».

Οι βόμβες και οι πύραυλοι που χρησιμοποιήθηκαν για κάθε αποστολή στο Ιράν από κάθε αεροσκάφος, κοστίζουν μισό εκατομμύριο. Συνολικά, το κόστος των 1.500 εξόδων που πραγματοποιήθηκαν από περίπου 200 ισραηλινά αεροσκάφη ανέρχεται σε 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια», αναφέρουν οι ειδικοί του Ινστιτούτου Μελετών Εθνικής Ασφάλειας.

Τερατώδη ποσά

Ωστόσο, τα έξοδα δεν περιορίζονται μόνο στην αεράμυνα, αλλά περιλαμβάνουν και πολλά άλλα τυπικά πολεμικά γεγονότα, από ζημιές σε υποδομές έως το κόστος της αεροπορίας .

Η λειτουργία μαχητικών αεροσκαφών όπως το F-35 κοστίζει έως και 10.000 δολάρια την ώρα, και η χρήση βομβών ακριβείας όπως οι Jdam και Mk84 ανεβάζει το κόστος σε επίπεδα ρεκόρ σε σύγκριση με προηγούμενους πολέμους κατά της Χεζμπολάχ ή της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας.

Άλλοι στόχοι που επλήγησαν περιλαμβάνουν το Ινστιτούτο Βάιζμαν, ένα από τα κορυφαία επιστημονικά ερευνητικά κέντρα του Ισραήλ, στο Ρέχοβοτ, νότια του Τελ Αβίβ, όπου οι ζημιές εκτιμώνται σε μισό δισεκατομμύριο δολάρια, καθώς και τα διυλιστήρια Μπαζάμ στο βορρά, τα μεγαλύτερα της χώρας.

Ζημιές 1,5 δισεκατομμυρίου δολαρίων

Σε ό,τι αφορά τις υποδομές, οι αρχικές εκτιμήσεις ανεβάζουν το κόστος της ανοικοδόμησης και των επισκευών σε περίπου 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια-ποσό  διπλάσιο από τις ζημιές που προκλήθηκαν από τις περισσότερες από 600 ημέρες πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των δαπανών θα χρησιμοποιηθεί για κτίρια, ενώ ένα άλλο μέρος θα καλύψει περισσότερα από 3.000 αυτοκίνητα και διάφορες επισκευές. Συνολικά, έχουν επίσης υποβληθεί στις αρχές περισσότερες από 40.000 αιτήσεις αποζημίωσης για αποκατάσταση των ζημιών σε κτίρια, υποδομές και αυτοκίνητα «Ο αριθμός αυτός μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω», προβλέπει ο Αμίρ Νταχάν, υπεύθυνος για την υπόθεση αυτή στη φορολογική διοίκηση. Σύμφωνα με τον ίδιο, «η κλίμακα της ζημιάς είναι άνευ προηγουμένου». Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι το «ειδικό αποθεματικό» του Υπουργείου Οικονομικών που προοριζόταν για τη χρηματοδότηση ενός πολέμου έχει εξαντληθεί εντελώς.

Σε αυτές τις δαπάνες δεν περιλαμβάνονται οι αποζημιώσεις που θα πρέπει να καταβάλει η κυβέρνηση στις επιχειρήσεις που αναγκάστηκαν να κλείσουν τις πόρτες τους, κατόπιν εντολής των αρχών, για λόγους ασφαλείας. «Σχεδιάζεται ένα ολόκληρο σύστημα αποζημίωσης που υπολογίζεται με βάση τον κύκλο εργασιών. Το μέγιστο ποσό είναι 172.000 δολάρια για το μεγαλύτερο από αυτά, το οποίο αντιπροσωπεύει μόνο ένα μικρό κλάσμα των ζημιών που έχουν προκληθεί. Ομοίως, οι εργαζόμενοι που έχουν καταδικαστεί σε «τεχνική ανεργία» θα λάβουν μόνο ένα πολύ περιορισμένο ποσό αποζημίωσης», αναφέρουν οι ισραηλινές εφημερίδες

Πλήγμα στον τουρισμό

Μεταξύ των τομέων που έχουν πληγεί περισσότερο είναι ο τουρισμός, σε μια χώρα σε πόλεμο και με την πλήρη απομόνωση του Ισραήλ, μετά την αναστολή των αεροπορικών συνδέσεων. Η μόνη παρηγοριά για τα ξενοδοχεία είναι ότι έχουν φιλοξενήσει περισσότερους από 10.000 Ισραηλινούς των οποίων τα σπίτια επλήγησαν από πυραύλους. Οι λογαριασμοί για αυτούς τους επισκέπτες πρέπει να πληρωθούν από το κράτος.

Υπολογίζεται επίσης ότι 60.000 ισραηλινές επιχειρήσεις κινδυνεύουν να κλείσουν λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού, διαταραχών στην αλυσίδα εφοδιασμού και μειωμένης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης.

Το λιμάνι της Χάιφα, ο μεγαλύτερος κόμβος εισαγωγών-εξαγωγών του Ισραήλ, βρίσκεται σε μια άνευ προηγουμένου, δύσκολη κατάσταση. Στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι η διακίνηση εμπορευμάτων μέσω ισραηλινών λιμένων μειώθηκε κατά 16% τους πρώτους έξι μήνες του τρέχοντος έτους σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.

«Με την αριθμομηχανή στο χέρι, το κόστος των πολέμων που έχει εμπλακεί το Ισραήλ τους τελευταίους 20 μήνες, μπορεί να ξεπερνά και τα 80 δισεκατομμύρια δολάρια», εκτιμούν οικονομικοί αναλυτές. «Δεν είναι μόνο οι αμυντικές δαπάνες, αλλά και οι αποζημιώσεις για την υποστήριξη του άμαχου πληθυσμού και οι  απώλειες κρατικών εσόδων, ενώ η απώλεια παραγωγικότητας και το σοκ στην αλυσίδα εφοδιασμού δεν περιλαμβάνονται στα υπολογισθέντα ποσά».

Στα ύψη το έλλειμμα

Το Υπουργείο Οικονομικών προβλέπει τώρα ότι το έλλειμμα θα φτάσει τουλάχιστον το 6% του ΑΕΠ φέτος, από το ανώτατο όριο του 4,9%. Η JP Morgan αύξησε επίσης την πρόβλεψή της για το έλλειμμα του Ισραήλ από 5% σε 6,2%.

Η οικονομική ανάκαμψη θα επιβραδυνθεί επίσης κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2025. Εκτός από τη μείωση των προβλέψεών της, η Τράπεζα του Ισραήλ διατήρησε το βασικό της επιτόκιο αμετάβλητο στο 4,5% για έκτο συνεχόμενο μήνα, επικαλούμενη την αύξηση του πληθωρισμού και την εξασθένηση του σέκελ.

Στην πραγματικότητα, η κεντρική τράπεζα της χώρας δεν έχει πλέον κανένα περιθώριο να μειώσει τα επιτόκια καθώς ο πληθωρισμός αυξάνεται και οι κρατικές δαπάνες εκρήγνυνται λόγω του πολέμου.

Η επιδεινούμενη οικονομική κατάσταση ώθησε διεθνείς οίκους αξιολόγησης, όπως ο Fitch, να υποβαθμίσουν την πιστοληπτική αξιολόγηση του Ισραήλ από A+ σε A το 2024. Ο λόγος είναι η αύξηση του ελλείμματος του προϋπολογισμού από 4,1% σε 7,8% του ΑΕΠ.

Πέρυσι, πριν από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεπε οικονομική ανάπτυξη 3,4%. Τώρα, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται μόνο μεταξύ 1% και 1,9%. Το ΔΝΤ μείωσε επίσης την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη για το επόμενο έτος.

Τα καθημερινά έξοδα της κυβέρνησης του Μπενιαμίν Νετανιάχου φτάνουν σε τερατώδη ποσά και αναμένεται να επηρεάσουν το παρόν και το μελλοντικό ΑΕΠ της χώρας.

Η μεγαλύτερη πρόκληση

Το Ισραήλ αντιμετωπίζει πλέον τη μεγαλύτερη οικονομική πρόκληση των τελευταίων δεκαετιών. Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η οικονομία του Ισραήλ βιώνει την πιο απότομη πτώση μεταξύ των κρατών μελών του οργανισμού.

Η κυβέρνηση Νετανιάχου θα πρέπει στη συνέχεια να λάβει δύσκολες αποφάσεις σχετικά με την κατανομή των πόρων, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε περικοπές δαπανών.

Η οικονομία του Ισραήλ θα μπορούσε να συρρικνωθεί ακόμη περισσότερο, σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο του Ινστιτούτου Μελετών Εθνικής Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ.