Λίνα Μενδώνη: Ο Πολιτισμός είναι κινητήριος μοχλός περιφερειακής ανάπτυξης

Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, στον χαιρετισμό  της, στην ημερίδα των PS Value Talks, «Περιφερειακή Ανάπτυξη και Πολιτιστική Διπλωματία: συνέργειες για μια ολιστική πολιτιστική πολιτική», που πραγματοποιείται  στην Εθνική Πινακοθήκη υπό την αιγίδα του ΥΠΠΟ, σημείωσε ότι στόχος της ημερίδας είναι «Η ανάδειξη της πολλαπλής διάστασης και  της εξέχουσας  σημασίας του Πολιτισμού ως θεμελιώδους αγαθού, αλλά και ως εθνικού αναπτυξιακού κεφαλαίου, με τεράστια εσωτερική κοινωνικοοικονομική δυναμική αλλά  ταυτόχρονα  πολιτική και διπλωματική αξία,  στη διεθνή σκηνή.

Μέσα από τους δύο θεματικούς της άξονες επιδιώκεται η τεκμηρίωση του κρίσιμου ρόλου του Πολιτισμού ως κινητήριου μοχλού περιφερειακής ανάπτυξης, αλλά και της πολιτιστικής διπλωματίας ως βασικού εργαλείου προβολής της ιδιαίτερης ταυτότητας και αναβάθμισης εικόνας και του κύρους της χώρας  μας, στο εξωτερικό».

Ταυτόχρονα, επιδιώκεται να καταδειχθεί πώς οι δύο αυτοί διακριτοί τομείς συνδέονται αναπόσπαστα μεταξύ τους. Πώς οι δύο τομείς πρέπει να συνδυάζονται και να αλληλοσυμπληρώνονται στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης, συνεκτικής και βιώσιμης εθνικής πολιτιστικής πολιτικής.

«Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία», επεσήμανε η Λίνα Μενδώνη, «απασχολούνται στον Πολιτισμό σχεδόν 200.000 άνθρωποι, το 3% του εργατικού δυναμικού της Ελλάδας. Για κάθε 1 ευρώ επένδυσης στον κλάδο του Πολιτισμού , επιστρέφουν στην εθνική οικονομία 3,44 ευρώ και για κάθε 1 εκ. ευρώ που επενδύεται στον Πολιτισμό δημιουργούνται 48,78 ισοδύναμα πλήρους απασχόλησης. Η καθοριστική συμβολή του Πολιτισμού στον εθνικό πλούτο, και αυτοτελώς, αλλά και μέσω της συνέργειας και της αλληλεπίδρασής του με τους λοιπούς κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, είναι πλέον αδιαμφισβήτητη».

«Κύριο εργαλείο μας», είπε η Λίνα Μενδώνη, «αποτελεί η “Πολιτιστική Χάρτα Ανάπτυξης και Ευημερίας”, που καταρτίσαμε για καθεμία από τις 13 Περιφέρειες της Χώρας.  Είναι ο οδικός χάρτης μας για την αναγέννηση και ανάδειξη του Πολιτισμού ως στρατηγικού αναπτυξιακού πόρου και ως σημαντικού παράγοντα κοινωνικής συνοχής και προόδου. Περιλαμβάνει μικρά και μεγάλα έργα και δράσεις μείζονος συνδυαστικής αξίας, τόσο για τις τοπικές κοινωνίες, όσο και για το σύνολο της Επικράτειας. Το Υπουργείο Πολιτισμού, μέσω των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και με εθνικούς πόρους, υλοποιεί αυτή τη στιγμή περισσότερα από 825 έργα, συνολικού προϋπολογισμού, άνω των 1,2 δις. ευρώ. Τα  έργα  αυτά καλύπτουν όλο το εύρος της χώρας, από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη, ακόμη και τις πιο απομακρυσμένες περιοχές, προωθώντας ουσιαστικά την ισόρροπη και βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη. Τα έργα αυτά λειτουργούν ως καταλύτες για την τοπική οικονομική δραστηριότητα, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την κοινωνική συνοχή των τοπικών κοινωνιών και την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη».

Τί Περιλαμβάνουν;  Τη διατήρηση, προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, τη δημιουργία νέων και την αναβάθμιση υφιστάμενων πολιτιστικών υποδομών, τη στήριξη της σύγχρονης πολιτιστικής έκφρασης και καλλιτεχνικής δημιουργίας, τη διασύνδεση του πολιτισμού με τον τουρισμό, την ενίσχυση της δημιουργικής βιομηχανίας, καθώς επίσης τις αναγκαίες θεσμικές μεταρρυθμίσεις και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Ενσωματώνουν: Τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών και μέσων, ενισχύοντας την προβολή και την προσβασιμότητα του πολιτιστικού κεφαλαίου σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Όσον αφορά στην πολιτιστική διπλωματία, η Λίνα Μενδώνη υπογράμμισε ότι «αποτελεί έναν ακόμη κρίσιμο πυλώνα της στρατηγικής του Υπουργείου Πολιτισμού προβάλλοντας διεθνώς την πολιτιστική μας κληρονομιά και τη σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή, δημιουργώντας συνδέσεις και συνεργασίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι εργαλείο που προάγει τον διαπολιτισμικό διάλογο, δημιουργεί γέφυρες συνεργασίας και διευκολύνει τον τουρισμό και τις επενδύσεις συμβάλλοντας στην ανάπτυξη. Διευρύνει την εμβέλεια των πολιτιστικών φορέων και οργανισμών, ενισχύει την εξωστρέφεια των δημιουργικών βιομηχανιών, ενισχύει την επιρροή, την εικόνα και το κύρος της Ελλάδας διεθνώς».

Ο χαιρετισμός της Υπουργού Πολιτισμού στην ημερίδα των PS Value Talks, στην Εθνική Πινακοθήκη, με θέμα «Περιφερειακή Ανάπτυξη και Πολιτιστική Διπλωματία: συνέργειες για μια ολιστική πολιτιστική πολιτική».

Με ιδιαίτερη χαρά απευθύνομαι σήμερα προς εσάς με την ευκαιρία της ημερίδας «Ορίζοντες Πολιτισμού – Περιφερειακή Ανάπτυξη και Πολιτιστική Διπλωματία», που πραγματοποιείται εδώ, στην Εθνική Πινακοθήκη, με πρωτοβουλία και οργανωτική μέριμνα της εταιρείας PostScriptum. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της PostScriptum Κώστα Κωνσταντινίδη για την ευγενική πρόσκληση, για τη συνεργασία που έχει όλα αυτά τα χρόνια με τις υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, αλλά και για την επιλογή της ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας και επίκαιρης θεματικής.

Στόχος της συγκεκριμένης ημερίδας είναι να αναδείξει την πολλαπλή διάσταση και εξέχουσα σημασία του Πολιτισμού ως θεμελιώδους αγαθού, αλλά και ως εθνικού αναπτυξιακού κεφαλαίου με τεράστια εσωτερική κοινωνικοοικονομική δυναμική, αλλά και πολιτική και διπλωματική αξία στη διεθνή σκηνή.

Μέσα από τους δύο θεματικούς άξονες επιδιώκεται η τεκμηρίωση του κρίσιμου ρόλου του Πολιτισμού ως κινητήριου μοχλού περιφερειακής ανάπτυξης, αλλά και της πολιτιστικής διπλωματίας ως βασικού εργαλείου προβολής της ιδιαίτερης ταυτότητας και αναβάθμισης της εικόνας και του κύρους της χώρας στο εξωτερικό.

Ταυτόχρονα, επιδιώκεται να καταδειχθεί πώς οι δύο αυτοί διακριτοί τομείς συνδέονται αναπόσπαστα μεταξύ τους. Πώς οι δύο τομείς πρέπει να συνδυάζονται και να αλληλοσυμπληρώνονται στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης, συνεκτικής και βιώσιμης εθνικής πολιτιστικής πολιτικής.

Η κοινωνικο-οικονομική αναπτυξιακή δυναμική του Πολιτισμού αναγνωρίζεται διεθνώς. Ο Πολιτισμός, τόσο ως πολιτιστική κληρονομιά, όσο και ως πολιτιστική και δημιουργική βιομηχανία, αποτελεί διακριτό οικονομικό τομέα, που χρησιμοποιεί πόρους, δημιουργεί προϊόντα και υπηρεσίες, δημιουργεί εισόδημα και θέσεις εργασίας, προσελκύει και υποκινεί επενδύσεις. Ως εκ τούτου λειτουργεί ως κινητήριος μοχλός ανάπτυξης.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, στον Πολιτισμό, στη χώρα μας, απασχολούνται σχεδόν 200.000 άνθρωποι, το 3% του εργατικού δυναμικού της. Για κάθε 1 ευρώ επένδυσης στον κλάδο επιστρέφουν στην εθνική οικονομία 3,44 ευρώ, ενώ για κάθε 1 εκ. ευρώ που επενδύεται δημιουργούνται 48,78 ισοδύναμα πλήρους απασχόλησης.

Η καθοριστική συμβολή του Πολιτισμού στον εθνικό πλούτο, και αυτοτελώς, αλλά και μέσω της συνέργειας και της αλληλεπίδρασής του με τους λοιπούς κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, είναι πλέον αδιαμφισβήτητη.

Υπό το πρίσμα αυτό, η αξιοποίηση του Πολιτισμού ως μοχλού τοπικής, περιφερειακής και εθνικής ανάπτυξης αποτελεί τα τελευταία χρόνια απόλυτη προτεραιότητα της ασκούμενης -από το Υπουργείο Πολιτισμού- πολιτιστικής πολιτικής της Κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη. Κύριο εργαλείο μας αποτελεί η «Πολιτιστική Χάρτα Ανάπτυξης και Ευημερίας», που έχουμε καταρτίσει για καθεμία από τις 13 Περιφέρειες της Χώρας. Ένας οδικός χάρτης για την αναγέννηση και ανάδειξη του Πολιτισμού ως στρατηγικού αναπτυξιακού πόρου και ως σημαντικού παράγοντα κοινωνικής συνοχής και προόδου, που περιλαμβάνει μικρά και μεγάλα έργα και δράσεις μείζονος συνδυαστικής αξίας, τόσο για τις τοπικές κοινωνίες, όσο και για το σύνολο της Επικράτειας.

Το Υπουργείο Πολιτισμού μέσω των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και με εθνικούς πόρους, υλοποιεί αυτή τη στιγμή περισσότερα από 8250 έργα, συνολικού προϋπολογισμού, άνω των 1,2 δις. ευρώ. Αυτά τα έργα καλύπτουν όλο το εύρος της χώρας από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη, ακόμη και τις πιο απομακρυσμένες περιοχές, προωθώντας ουσιαστικά την ισόρροπη και βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη.

Περιλαμβάνουν: Τη διατήρηση, προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, τη δημιουργία νέων και την αναβάθμιση υφιστάμενων πολιτιστικών υποδομών, τη στήριξη της σύγχρονης πολιτιστικής έκφρασης και καλλιτεχνικής δημιουργίας, τη διασύνδεση του πολιτισμού με τον τουρισμό, την ενίσχυση της δημιουργικής βιομηχανίας, καθώς επίσης τις αναγκαίες θεσμικές μεταρρυθμίσεις και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Ενσωματώνουν: Τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών και μέσων, ενισχύοντας την προβολή και την προσβασιμότητα του πολιτιστικού κεφαλαίου σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Τα έργα αυτά λειτουργούν ως καταλύτες για την τοπική οικονομική δραστηριότητα, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την κοινωνική συνοχή των τοπικών κοινωνιών και την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη.

Η πολιτιστική διπλωματία, από την άλλη πλευρά, αποτελεί έναν ακόμη κρίσιμο πυλώνα της στρατηγικής του Υπουργείου Πολιτισμού. Προβάλλει διεθνώς την πολιτιστική μας κληρονομιά και τη σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή, δημιουργώντας συνδέσεις και συνεργασίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Να θυμίσω, μόνο, ότι πολύ πρόσφατα η Ελλάδα εκλήθη για πρώτη φορά, στη Σύνοδο των Υπουργών Πολιτισμού των G7. Η Ελλάδα εκλήθη να συμμετάσχει για τον Πολιτισμό της, όχι για οποιοδήποτε άλλο τομέα.

Ταυτόχρονα, η πολιτιστική διπλωματία, είναι ένα εργαλείο που προάγει τον διαπολιτισμικό διάλογο, δημιουργεί γέφυρες συνεργασίας και διευκολύνει τον τουρισμό και τις επενδύσεις συμβάλλοντας, επίσης, στην ανάπτυξη.

Το Υπουργείο Πολιτισμού αναδεικνύει την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά και προωθεί την ελληνική πολιτιστική ταυτότητα διεθνώς, μέσω στρατηγικών συνεργασιών με οργανισμούς, εκθέσεων, διεθνών συνεδρίων και πολιτιστικών ανταλλαγών. Αξιοποιώντας την πολιτιστική διπλωματία, διευρύνει την εμβέλεια των πολιτιστικών φορέων και οργανισμών, ενισχύει την εξωστρέφεια των δημιουργικών βιομηχανιών, διευρύνει την επιρροή και ενισχύει την εικόνα και το κύρος της Ελλάδας διεθνώς.

Στο πλαίσιο της πολιτιστικής διπλωματίας, η στρατηγική μας αναγνωρίζει τη μεγάλη σημασία των μη κρατικών φορέων, οι οποίοι διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στη διεθνή προβολή του ελληνικού πολιτισμού. Οργανισμοί, ιδρύματα και ιδιωτικοί φορείς συνεργάζονται και συμβάλλουν ενεργά στην προώθηση της πολιτιστικής ανταλλαγής, την ενίσχυση των πολιτιστικών συνδέσεων και τη δημιουργία ευκαιριών.

Αποτελεί, άλλωστε, πεποίθησή μας ότι η βιώσιμη ανάπτυξη στον πολιτισμό προϋποθέτει την αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων και τη σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών, ώστε να υποστηρίζεται η ανάπτυξη σε κάθε γωνιά της χώρας μας. Οι τοπικές πρωτοβουλίες στηρίζονται από το Υπουργείο Πολιτισμού και προωθούν τη συμμετοχή των κοινοτήτων, δημιουργώντας ένα ισχυρό δίκτυο υποστήριξης για τον πολιτισμό, που ενισχύει την ταυτότητα και τη συνοχή τους. Παράλληλα, ενθαρρύνεται η ιδιωτική χρηματοδότηση, μέσω δωρεών και χορηγιών, οι οποίες ενισχύουν τις τοπικές πολιτιστικές δράσεις και εμπνέουν περηφάνεια και αίσθηση συμμετοχής στους πολίτες.

Η ανάπτυξη συνεργειών είναι αναγκαίο στοιχείο μιας ολιστικής πολιτιστικής πολιτικής. Απαιτείται η ενεργός συμμετοχή και η σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα στο πλαίσιο μιας ευρύτερης εταιρικής σχέσης της Κεντρικής Κυβέρνησης, της Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Κοινωνίας των Πολιτών, της ακαδημαϊκής κοινότητας και του επιχειρηματικού κόσμου, τόσο στην αρχική υλοποίηση, όσο κυρίως στην μακροπρόθεσμη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δράσεων.

Η πολιτιστική πολιτική που εφαρμόζει το Υπουργείο Πολιτισμού ενσωματώνει πλήρως αυτό το σκεπτικό, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρουν οι Προγραμματικές Συμφωνίες και τα Μνημόνια Συνεργασίας με την Τοπική και Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, κοινωφελή ιδρύματα, ΑΜΚΕ, μη κερδοσκοπικά σωματεία και άλλους φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών, καθώς και συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτομίας με τη σύμπραξη φορέων της αγοράς.

Συνοψίζοντας, ο πολιτισμός ως μοχλός περιφερειακής ανάπτυξης και η πολιτιστική διπλωματία ως εργαλείο για την προβολή και ανάπτυξη της χώρας μας αποτελούν διακριτούς μεν, αλλά ισχυρά αλληλοσυμπληρούμενους άξονες μιας ισχυρής πολιτιστικής πολιτικής. Μέσω των συνεργειών που απαιτούν και ενθαρρύνουν, καθιστούμε τον Πολιτισμό πυλώνα προόδου και ευημερίας. Μέσο διεθνούς επικοινωνίας και διάδρασης. Είναι συνεπώς καθήκον μας να συνεχίσουμε να επενδύουμε σε αυτόν, να στηρίζουμε τις τοπικές πρωτοβουλίες και να ενισχύουμε τη θέση της Ελλάδας στη διεθνή πολιτιστική σκηνή.

Σας ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας και εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες της ημερίδας.

Πηγή: ΥΠΠΟ
Επιμέλεια: Γιώργος Κουλουβάρης
[email protected]