Ο κόσμος αλλάζει, εμείς;

ΣΕ ΕΝΑ παγκόσμιο περιβάλλον που αλλάζει με ταχείς, βίαιους, αλλά και εκκωφαντικά σιωπηλούς τρόπους, τα κράτη, με επίκεντρο αυτά που απαρτίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα χρειαστεί να αναθεωρήσουν και να αντικαταστήσουν πλήθος σταθερών και δεδομένων με αντίστοιχες μεταβλητές και δεξιότητες προσαρμοστικότητας. Στον ίδιο παγκόσμιο ρυθμό θα πρέπει να ακολουθήσουν και οι επιχειρήσεις που θεμελιακά βρίσκονται συνεχώς, με κορύφωση την τελευταία πενταετία, μεταξύ σφύρας και άκμονος.

Η ΤΡΕΧΟΥΣΑ χρονιά θα αποτελέσει ένα εφαλτήριο ριζικών αλλαγών, μέσω των σημαντικών διαταραχών στην παγκόσμια γεωπολιτική οικονομία και φυσικά αυτών του παγκόσμιου εμπορίου, το οποίο περνά από το κεκτημένο της ελευθερίας του στον ασφυκτικό κλοιό του ολοένα και αυξανόμενου προστατευτισμού.

Η ΕΥΡΏΠΗ δεν ήταν, δεν είναι -και εάν θα γίνει ποτέ-, έτοιμη να μπορέσει να δημιουργήσει μια νέα διάσταση αυτοσυντήρησης των οικονομιών της, όταν βρίσκεται αλυσοδεμένη στην υπερ-εξάρτηση του τομέα της ενέργειας, των κρίσιμων πρώτων υλών και της δημοσιονομικής σταθερότητας. Έτσι τα γραφειοκρατικά κέντρα των Βρυξελλών φοβούμαι ότι θα βρεθούν παρατηρητές στις αλλαγές και στις ευκαιρίες που θεωρούσαν ότι δικαιωματικά τους ανήκουν.

Η ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ άνοδος ενός ανεξέλεγκτου πλέον προστατευτισμού δημιουργεί σημαντικές επιπτώσεις και εμπορικές διαφορές μεταξύ κρατών, οδηγώντας σε σημαντικές αυξήσεις των δασμών και δημιουργία εμπορικών φραγμών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η ΜΕΓΑΛΗ μάχη, ή τουλάχιστον μία από αυτές, αποτυπώνεται στην προσπάθεια κρατών να εξασφαλίσουν κρίσιμους φυσικούς πόρους για να τροφοδοτήσουν τεχνολογικές καινοτομίες και ενεργειακές μεταβάσεις. Σύμφωνα με το Global Trade Alert, το οποίο παρακολουθεί τις αλλαγές πολιτικής που επηρεάζουν το παγκόσμιο εμπόριο και τις επενδύσεις, ο αριθμός των επιβλαβών νέων παρεμβάσεων πολιτικής αυξήθηκε από 600 το 2017 σε πάνω από 3.000 ετησίως το 2022, το 2023 και το 2024, αντίστοιχα. Είναι πλέον εμφανές ότι το 2025 οι παρεμβάσεις αυτές θα πολλαπλασιαστούν σε επίπεδα τέτοια που θα οδηγήσουν την παγκόσμια ανάπτυξη σε μία πιθανή ύφεση.

ΟΛΗ αυτή η τεράστια αλλαγή έχει οδηγήσει τους ρεαλιστές, και θα έπρεπε να έχει οδηγήσει και τους βραδυπορούντες, σε έναν επανασχεδιασμό των στρατηγικών των εφοδιαστικών αλυσίδων τους, με ταυτόχρονη διαφοροποίηση των παρεμβατικών πολιτικών για την προστασία των εμπορικών και παραγωγικών δυνάμεών τους.

Στην Ελλάδα

ΕΙΝΑΙ πλέον εμφανές ότι το διάστημα των τελευταίων δύο ετών οι νέες ουσιαστικές επενδύσεις τείνουν να μειώνονται. Αυτό δείχνει ότι όταν το πλαίσιο ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο διαφοροποιείται, την ίδια στιγμή, σε περιφερειακό ή και σε τοπικό ακόμα επίπεδο, η στρατηγική αντί να αναθεωρείται, παραμένει σε μορφή αφηγήματος της προηγούμενης δεκαετίας, με ελάχιστες εκλάμψεις και χωρίς καμία ουσιαστική πραγμάτωση. Από την άλλη πλευρά, οι μεταρρυθμίσεις στην οικονομία παραμένουν στον προθάλαμο, ενώ η βάσανος κορυφώνεται και μεταφέρεται ως σκυτάλη από γενιά σε γενιά.

Ο ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ του κράτους ασθμαίνει στην απόκτηση (εάν και όποτε αποκτηθούν) των απαραίτητων, κατ’ ελάχιστον, υποδομών, όπως οι κεντρικές οδικές συνδέσεις, οι εμπορευματικοί σταθμοί εθνικής εμβέλειας, οι σιδηροδρομικοί άξονες, τα λιμάνια και τα σύγχρονα φιλικά προς το περιβάλλον οχήματα μεταφορών. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, παρότι υλοποιείται με ταχείς (εάν όχι γιγάντιους) ρυθμούς στην προσπάθειά του να καλύψει ελλείμματα δεκαετιών, έχει να διανύσει σημαντικό δρόμο ακόμα για να φτάσει στο σημείο όπου οφείλει να βρίσκεται.

Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ)

ΤΗΝ ΙΔΙΑ ώρα που όλα αυτά συσσωρεύονται εν είδει προαπαιτούμενων για μια νέα Ελλάδα, ίσως την 4.0, το παγκόσμιο σύστημα πραγματοποιεί άλματα στην τεχνολογία, με κεντρικό άξονα και ταυτόχρονα αιχμή του δόρατος την τεχνητή νοημοσύνη και την καινοτομία. Όταν όμως μιλάμε για καινοτομία, οφείλουμε να συμπεριλάβουμε και να αφυπνίσουμε το σύνολο των επιστημών, των ανθρώπων της διανόησης και του στοχασμού, στον βωμό και στην υπηρεσία της εξέλιξης και της ανάπτυξης των κοινωνιών.

ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ στη «Γένεση» ενός σύγχρονου και διαφορετικού νέου «Διαφωτισμού» που για να τον υπηρετήσουμε ή να ενταχθούμε σε αυτόν πρέπει πρώτα να τον κατανοήσουμε. Αυτό το στάδιο της κατανόησης απαιτεί απόλυτη πειθαρχία, προσήλωση και ενσυναίσθηση. Οι πομφόλυγες (ανοησίες) και τα φληναφήματα (ρητορικά τεχνάσματα) που χρησιμοποιούνται για να επιδείξουν την επάρκειά μας, αποτελούν ανάχωμα στην ουσιαστική πρόοδο.

ΣΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΟΥ βιβλίο με τίτλο «Γένεσις», ο Henry Kissinger ενώνει τις πνευματικές του δυνάμεις με δύο κορυφαίους ανθρώπους της τεχνολογίας (Eric Schmidt, πρώην CEO της Google, Craig Mundie, Microsoft’s Chief Research and Strategy Officer), για να ξεκινήσει μια «εκ βαθέων εξερεύνηση» (profound exploitation) των κοσμοϊστορικών προκλήσεων, των αναδυόμενων ευκαιριών, αλλά και των κινδύνων που γεννιούνται μέσα από την επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης.

ΠΡΟΣΠΑΘΏΝΤΑΣ να αναλύσουμε πολλές φορές τις τάσεις και να προβλέψουμε τα μελλούμενα, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την αντίληψη στην ανάγνωση και μελέτη των γεγονότων και όχι να προτάσσουμε ή να στηριζόμαστε σε μια πρότερη στείρα και επίπεδη θεωρητική τεχνοκρατία. Η νέα και πρωτογενής γνώση δημιουργείται και διαπλάθεται με τη χρήση μιας μορφής διανόησης που μπορεί να μας προσφέρει αυτό που συμβολικά αναφέρει ο Καβάφης με τη ρήση «η μυστική βοή τους έρχεται των πλησιαζόντων γεγονότων».

ΠΡΟΤΡΕΠΏ να προετοιμαζόμαστε συνεχώς σε αυτή τη μεταβλητότητα του περιβάλλοντος και να βρισκόμαστε σε εγρήγορση για να προλάβουμε να ενταχθούμε σε αυτή την παγκόσμια κοινότητα και πραγματικότητα της νέας γνώσης και της νέας οικονομικής γεωγραφίας.

* Νίκος Ροδόπουλος, Πρόεδρος της OnLine Data και μέλος Δ.Σ. του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδος (ΣΕΠΕ)