ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΝΗΜΑ: Αγώνας σε πολλά μέτωπα κατά του αντιπεριβαλλοντικού νομοσχεδίου

Δυναμική ήταν η παρουσία του Πράσινου Κινήματος στις κινητοποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν το απόγευμα της Δευτέρας 4 Μαΐου, σε δεκάδες πόλεις της Ελλάδας, αντιδρώντας στο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο που εισαγόταν την ίδια ώρα στη Βουλή.
Με επικεφαλής τον νέο Γενικό Γραμματέα του κόμματος, κ. Γιώργο Κυρούση, εκπροσωπήθηκε το Πράσινο Κίνημα στην μαζική συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε στο Σύνταγμα, ενώ μαζί του ήταν και τα μέλη του Πολιτικού Συμβουλίου κ.κ. Θωμάς Βασιλείου και Βαγγέλης Θεοδώρου, το μέλος της Κεντρικής Επιτροπής, κ. Κώστας Αντωνίου και πολλοί συνοδοιπόροι του κόμματος.
Για ακόμα μία φορά το Πράσινο Κίνημα ένωσε τη φωνή του με τα περιβαλλοντικά κινήματα που είχαν την ευθύνη της διοργάνωσης της κινητοποίησης και ζήτησε την απόσυρση του αντι-περιβαλλοντικού νομοσχεδίου, καθώς πλήττει ανεπανόρθωτα περιοχές Natura, δάση, ρέματα, στο βωμό εφήμερων οικονομικών συμφερόντων όταν μάλιστα ο κορωνοϊός απέδειξε ότι η φύση δεν σηκώνει άλλη εκμετάλλευση.

Μάχη σε πολλά μέτωπα από το Πράσινο Κίνημα
Την ίδια στιγμή θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι εκλεγμένοι αιρετοί του Πράσινου Κινήματος στην Περιφέρεια Αττικής, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας και στον Δήμο Χαλανδρίου έδιναν θεσμικά τον δικό τους αγώνα.
Αρχικά, ο επικεφαλής της παράταξης «Αττική Πράσινη Περιφέρεια», κ. Νίκος Παπαδάκης, κατέθεσε ψήφισμα (Σ.Σ. Μπορείτε να το δείτε αυτούσιο στη συνέχεια) στην χθεσινή σύγκληση του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής, που πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης, σε μία συνεδρίαση με εύθραυστες ισορροπίες..
Στο Ψήφισμα η Αττική – Πράσινη περιφέρεια ζητά:
• Την απόσυρση του νομοσχεδίου για να πραγματοποιηθεί αναλυτικότερη διαβούλεση
• Την ρητή απαγόρευση των εξορύξεων σε προστατευμένες περιοχές και δασικές εκτάσεις.
• Την δυνατότητα να έχει λόγο και ρόλο η τοπική αυτοδιοίκηση για την όποια πιθανή εξορυκτική δραστηριότητα στις μη προστατευόμενες περιοχές.
• Την απόσυρση του άρθρου όπου οι ιδιώτες εμπλέκονται στις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις
• Την δυνατότητα να χρησιμοποιεί το Πράσινο Ταμείο το 100% των χρημάτων για την εξυπηρέτηση του οικολογικού χρέους κυρίως μέσω της τοπικής αυτοδιοίκησης.
• Την περιγραφή του δικαιώματος πρόσβασης σε πόσιμο νερό και υπηρεσίες αποχέτευσης όλων των πολιτών και την χάραξη Εθνικής Περιβαλλοντικής Πολιτικής προς την κατεύθυνση αυτή
• την ίδρυση ανεξάρτητης αρχής περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων, με αναφορά στη Βουλή
Επίσης, ο Περιφερειακός Σύμβουλος, επικεφαλής της Παράταξης «Θεσσαλία – Πράσινη Περιφέρεια», κ. Αθανάσιος Ακρίβος προχώρησε σε αντίστοιχη δράση καταθέτοντας το σχετικό Ψήφισμα.
Τέλος, ο δημοτικός σύμβουλος Χαλανδρίου, επικεφαλής της παράταξης «Χαλάνδρι Αλλάζουμε Πορεία», κ. Άγγελος Νταβίας, κατέθεσε στην γραμματεία του δημοτικού συμβουλίου την επεξεργασμένη πρόταση για έκδοση ψηφίσματος.

Ρία Ακρίβου: Αναδείξαμε από την αρχή τα περιβαλλοντικά εγκλήματα του νομοσχεδίου
Η Συμπρόεδρος του Πράσινου Κινήματος Ρία Ακρίβου δήλωσε σχετικά: “Το Πράσινο Κίνημα είναι πάντα παρών στις κινητοποιήσεις με δυναμική και μαζική παρουσία των στελεχών και των φίλων του.
Από την πρώτη στιγμή αναδείξαμε ότι το νέο νομοσχέδιο καταργεί τις προστατευόμενες περιοχές Natura, δίνει τη δυνατότητα για νέες επεκτάσεις του αστικού ιστού, νομιμοποιεί τα αυθαίρετα εντός των δασών, των υγροτόπων ακόμα και των ρεμάτων. Επίσης, προωθεί την αλόγιστη επέκταση των βιομηχανικών ΑΠΕ και όπως κάθε τέτοιο νομοσχέδιο επιτρέπει την καταστροφή του περιβάλλοντος στο όνομα των κατά βούληση επενδυτικών σχεδίων.
Μέσα σε αυτό αντιπεριβαλλοντικό σκηνικό το Πράσινο Κίνημα στηρίζει για ακόμη μία φορά τον αγώνα των περιβαλλοντικών κινημάτων ώστε να μην περάσει αυτό το νομοσχέδιο – έκτρωμα.”

ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ ΠΟΥ ΚΑΤΕΘΕΣΕ Η ΑΤΤΙΚΗ ΠΡΑΣΙΝΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ

Η πανδημία που βιώνουμε όλοι, μας διδάσκει ότι το υγιές φυσικό περιβάλλον είναι ο καλύτερος τρόπος να θωρακίσουμε τη δημόσια υγεία και να χτίσουμε σε στερεή βάση την επόμενη ημέρα. Τόσο η σημερινή κυβέρνηση, όσο και οι προηγούμενες χρησιμοποίησαν το περιβάλλον κυρίως για την εκποίηση του ορυκτού πλούτου, την χρησιμοποίηση των στερεών αποβλήτων για να δημιουργηθούν υπερκέρδη προς τους ημέτερους, την άναρχη δόμηση προσπαθώντας να αδρανοποιήσουν τους ελεγκτικούς μηχανισμούς και την ατολμία να δημιουργηθεί ένα ισχυρό προστατευτικό πλαίσιο για τους φορείς προστατευμένων περιοχών.

Το νέο νομοσχέδιο εισάγει θετικά στοιχεία, όπως η εξασφάλιση των εργαζομένων στις προστατευόμενες περιοχές, η επέκταση του μέτρου για τις πλαστικές σακούλες, η υποχρεωτική ρύθμιση των μπαζών από αδειοδοτημένες εταιρίες ανακύκλωσης στις νέες άδειες οικοδομών, η αλλαγή του συντελεστή δόμησης προς τα κάτω στις περιοχές πέριξ της Ακρόπολης κ.α.

Ωστόσο υπάρχουν βασικά ζητήματα που θίγονται, τα οποία χρήζουν επαναξιολόγησης και σίγουρα μετατροπής όπως:
• Ο περιορισμός της καταστατικής θέσης των αιρετών της αυτοδιοίκησης, με την ουσιαστική απώλεια αρμοδιοτήτων δεν συνάδει με τις οδηγίες της Ε.Ε. των Πόλεων και των Περιφερειών. Αυτό καθίσταται εντονότερα προβληματικό στην παρούσα φάση, όπου στην ηγεσία της Επιτροπής των Περιφερειών της Ευρώπης βρίσκονται Έλληνες αυτοδιοικητικοί.
• Σύμφωνα με τη Σύμβαση του Aarhus, την οποία η Ε.Ε. έχει συνυπογράψει και η Ελλάδα έχει αποδεχθεί δεν έχει γίνει η απαραίτητη διαβούλευση και έχει καταστρατηγηθεί το δικαίωμα του κάθε πολίτη στην ενημέρωση και την συμμετοχή.
• Το νέο συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης των προατατευόμενων περιοχών ώθησε την Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, του Πανεπιστημίου που αποτελεί την «κοιτίδα» των περιβαλλοντικών σπουδών και της έρευνας στην Ελλάδα, να ζητήσει την απόσυρση του νομοσχεδίου.
• Η πρωτοφανής απελευθέρωση των εξορύξεων, παρακάμπτοντας την τοπική αυτοδιοίκηση έρχεται σε αντιπαράθεση με την συμφωνία του Παρισίου, την οποία και η Ελλάδα έχει συνυπογράψει.
• Η εμπλοκή ιδιωτών στις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις δημιουργεί ένα αδιαφανές περίβλημα το οποίο θα σύρει πολλές αποφάσεις στη δικαιοσύνη. Η επιτάχυνση των διαδικασιών, που είναι το ζητούμενο για την κυβέρνηση, μπορεί να επιτευχθεί μέσω του δημόσιου συστήματος.

Αναλυτικότερα:
Οι εξελίξεις δείχνουν ότι η διοίκηση και ο νομοθέτης αντιμετωπίζουν τον κρίσιμο θεσμό της περιβαλλοντικής αδειοδότησης σαν γραφειοκρατικό εμπόδιο, και όχι ως θεμελιώδη βραχίονα πραγματικά βιώσιμης ευημερίας. Ο κινδυνος να εμφανιστούμε περιβαλλοντικά ως το «μαυρο προβατο της Ευρωπης» για ακόμα μία φορά είναι πλέον υπαρκτός. Επισημαίνουμε ότι υπάρχει και η νέα οδηγία 2014/52/EE για την περιβαλλοντική αδειοδότηση. Oι ευρωπαϊκές τάσεις με βάση και την οδηγια αυτή ζητούν την ενίσχυση της διαδικασίας δημιουργίας περιβαλλοντικής ασπίδας. Δεν φαίνεται τα νέα κριτήρια να έχουν ληφθεί υπόψη, όπως δεν ειχαν ληφθεί υποψη και από την προηγούμενη κυβέρνηση. Η ενσωμάτωση είναι ελλιπής. Για παράδειγμα, η νέα οδηγία επιβάλλει στα κράτη-μέλη να διασφαλίσουν ότι οι αρμόδιες αρχές δεν βρίσκονται, στα πλαίσια της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, σε σύγκρουση συμφερόντων. Η διάταξη όχι μονο δεν φαίνεται να έχει ενσωματωθεί αλλά κινείται και στη αντιθετη κατεύθυνση με τους ιδιωτες να μπάινουν στη διαδικασία των ΜΠΕ. Το ευνοιοκρατικά ελαστικό αδειοδοτικό πλαίσιο για τους υδρογονάνθρακες είναι επίσης, απόδειξη αυτής της επικίνδυνης πρακτικής. Αξίζει να αναφέρουμε ότι 56 προστατευόμενες περιοχές βρίσκονται εξ’ ολοκλήρου μέσα σε χερσαία και θαλάσσια οικόπεδα εξορύξεων (40 καταφύγια άγριας ζωής και 16 περιοχές του δικτύου Natura 2000). Επίσης, 136 προστατευόμενες περιοχές βρίσκονται μερικά σε χερσαία και θαλάσσια οικόπεδα εξορύξεων (59 καταφύγια άγριας ζωής, 69 περιοχές Natura, 7 εθνικά πάρκα και ένας εθνικός δρυμός).
Σε ένα συμπαγές και συνεπές αδειοδοτικό πλαίσιο, οι παρεμβάσεις και οχλήσεις που συνεπάγονται οι σεισμικές έρευνες θα έπρεπε να υποβάλλονται σε πλήρη εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων με τη διαφάνεια και δημόσια λογοδοσία που αρμόζει σε κάθε σύγχρονο κράτος. Επισης δεν είναι λογικό να μην εχει άποψη και λογο η τοπική αυτοδιοίκηση για τις σεισμικές έρευνες και τις εξορύξεις που θα γίνουν εντός των διοικητικών ορίων της κάθε περιοχής. Σε μια εποχή κατά την οποία άλλα κράτη της Μεσογείου προχωρούν σε ακύρωση προγραμμάτων έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος και συμμόρφωσης με τη Συνθήκη των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή, το γεγονός ότι στην Ελλάδα κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση δημιουργεί προβληματισμό και καχυποψία. Δεν ξεχνάμε πάντως, την άρνηση χορήγησης σημαντικών πληροφοριών από την προηγούμενη κυβέρνηση, όπως συνέβη στην περίπτωση αιτήματος του WWF Ελλάς προς την αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΝ για χορήγηση μελέτης για τον εντοπισμό σχιστολιθικού αερίου.

Στο πεδίο της προστασίας της βιοποικιλότητας, η παραπομπή της χώρας στο Δικαστήριο της ΕΕ, τα προηγούμενα χρόνια, για ελλιπή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τη φύση δίνει σαφές μήνυμα ότι δεν αρκεί η ένταξη των περιοχών στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000. Απαιτείται η θεσμοθέτηση ενός αποτελεσματικού και λειτουργικού νομικού πλαισίου για την προστασία και διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών μέσω της διαμόρφωσης επιστημονικά τεκμηριωμένων στόχων. Το είχαμε επισημάνει και στις προηγούμενες κυβερνήσεις, που δεν το έπραξαν, το επισημαίνουμε και σε αυτήν. Εξάλλου η ελλειπής νομική θωράκιση των περισσότερων προστατευόμενων περιοχών, από την προηγούμενη κυβέρνηση, με συνέπεια την συνεχή υποβάθμιση, τις έφερε στην σημερινή κατάσταση.

Στο πεδίο της κλιματικής αλλαγής με δεδομένες τις διαπιστώσεις ότι η επικίνδυνη αύξηση της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας κατά 1,5o Κελσίου είναι αναπόφευκτη, οι δασικές εκτάσεις που θα καίγονται ετησίως θα αυξηθούν κατά 41%, ενώ οι ακραίοι καύσωνες που κανονικά εμφανίζονται μια φορά στα είκοσι χρόνια θα αυξηθούν κατά 173% . Τέλος οι ραγδαίες βροχοπτώσεις κατά 10% ενώ η μαζική απώλεια κατά 60% σημαντικών πληθυσμών ψαριών, πουλιών, θηλαστικών, αμφιβίων και ερπετών σε λιγότερο από 50 χρόνια είναι αναμφισβήτητη. Είναι πλέον πασιφανές ότι το θεσμικό και πολιτικό πλαίσιο προστασίας του περιβάλλοντος αποκτά πια ζωτική σημασία. Με το νέο νομοσχέδιο τα κλιμάκια ελέγχου περιβάλλοντος που συγκροτούν ανά εξάμηνο οι περισσότερες περιφέρειες της χώρας ουσιαστικά καταργούνται. Η καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι Αττικής τον Ιούλιο του 2018 κατέστησε σαφές ότι το σύστημα δασοπυροπροστασίας της χώρας μας έχει διδαχθεί λίγα από τα λάθη του παρελθόντος αλλά και του παρόντος. Ο χαρακτήρας του παραμένει κατασταλτικός παρότι έχει αποδειχθεί διεθνώς ότι η πρόληψη είναι πιο σημαντική και οικονομικά αποδοτικότερη από την καταστολή. Πάνω σε αυτό το πλαίσιο σκέψης δεν είναι αποδεκτό να επιτραπεί η εξορυκτική δυνατότητα στις Προσταευόμενες Περιοχές και στα Δάση. Ο λογαριασμός θα έλθει στο τέλος στις τοπικές κοινωνίες και στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Η Ελλάδα κατατάσσεται στις χαμηλότερες θέσεις της ΕΕ-28 στην ανακύκλωση αποβλήτων. Εμμένει επίσης στην απαράδεκτη πρακτική της ταφής του σχεδόν 95% των αποβλήτων (με μ.ο. ΕΕ το 45%), προκαλώντας ένα ατελείωτο πρόβλημα ρύπανσης αλλά και χάνοντας πολύτιμες ευκαιρίες για καινοτομία σε τομείς της κυκλικής οικονομίας. Αυτή η απογοητευτική κατάσταση έχει επισύρει σειρά από καταδικαστικές αποφάσεις του Δικαστηρίου της ΕΕ. Από το 2015 μέχρι σήμερα, η Ελλάδα έχει καταβάλει συνολικά πάνω από 120 εκ. ευρώ σε χρηματικές ποινές για μη συμμόρφωση με αποφάσεις του ευρωδικαστηρίου για τα απόβλητα (στερεά και υγρά). Για εμάς η ιεράρχηση στη διαχείριση των αποβλήτων, ξεκινά με τη μείωση των παραγόμενων ποσοτήτων και συνεχίζεται με την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση, την ενεργειακή αξιοποίηση και την τελική διάθεση. Είμαστε αντίθετοι με τον ασύμφορο κανόνα των «εγγυημένων τιμών» που η προηγούμενη κυβέρνηση επέβαλε σχεδόν σε όλη την Ελλάδα.

Οι καταστροφικές πλημμύρες στη Μάνδρα κατέστησαν αναγκαία την πλήρη εφαρμογή των προβλέψεων της οδηγίας πλαίσιο για τα ύδατα και της οδηγίας για τις πλημμύρες. Είναι αναγκαίο τα Σχεδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών, και τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας να αποτελούν ουσιαστικά εργαλεία στρατηγικού σχεδιασμού της αξιοποίησης των υδάτινων πόρων. Βασική κατεύθυνση θα πρέπει να είναι η εφαρμογή προγραμμάτων μέτρων για την προστασία, αποκατάσταση και αναβάθμιση των υδάτινων σωμάτων ειδικά αυτών που χρησιμοποιούνται για την άντληση πόσιμου ύδατος. Είναι προφανές ότι αυτοί οι Εθνικοί Σχεδιασμοί δεν συνάδουν με τις ανεξέλεγκτες εξορύξεις σε όλη την επικράτεια, αφήνοντας στο περιθώριο μάλιστα, την τοπική αυτοδιοίκηση. Είναι γνωστό εξάλλου ότι οι σεισμικές δονήσεις για την έρευνα και την εξόρυξη υδρογονανθράκων επηρεάζουν (πολλές φορές ανεπανόρθωτα) τον υδροφόρο ορίζοντα. Το ίδιο ισχύει και για την χωροθέτηση ΧΥΤΑ σε περιοχες που ο υδροφόρος ορίζοντας είναι πλούσιος.

Φέτος, συμπληρώνονται 20 χρόνια από την υιοθέτηση της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, η οποία εισήγαγε την πρωτοποριακή έννοια της ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδάτινων πόρων. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το μεγαλύτερο διακύβευμα στη διαχείριση των υδάτων αποτελεί η εξασφάλιση της πρόσβασης όλων των πολιτών σε πόσιμο νερό και σε υπηρεσίες αποχέτευσης. Για εμάς στο νομοσχέδιο πρέπει να υπάρχει ρητή αναγνώριση του καθολικού δικαιώματος πρόσβασης στο πόσιμο νερό και στις υπηρεσίες αποχέτευσης. Σε αυτό τον τομέα κομβικό ρόλο ζητάμε να παιξει το Πράσινο Ταμείο και η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Το Πράσινο Ταμείο (ΠΤ) είναι η μοναδική εθνική πηγή πόρων για την εξυπηρέτηση του οικολογικού χρέους της χώρας, όμως είναι μειωμένη λόγω του περιορισμού του ορίου των λειτουργικών του δαπανών επί του συνόλου των διαθεσίμων του. Ζητάμε να επανέλθει αυτό το ποσοστό στο 100% για να έχει η τοπική αυτοδιοίκηση πρόσβαση σε ένα χρηματοδοτικό εργαλείο με περισσότερα χρήματα. Επίσης η επίτευξη υψηλού επιπέδου διαφάνειας και δημόσιας λογοδοσίας εξακολουθεί να αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για το Πράσινο Ταμείο. Από την εποχή των προηγούμενων κυβερνήσεων στην ιστοσελίδα του Πράσινου Ταμείου παρατηρείται ελλιπής ενημέρωση αφού οι εκθέσεις ορκωτών ελεγκτών δεν αναρτώνται, ενώ οι ετήσιοι προϋπολογισμοί περιορίζονται στην παράθεση βασικών στοιχείων εσόδων και εξόδων, δίχως αναφορά στο περιεχόμενο και δίχως απολογισμό για το έργο.

Με βάση όλα τα παραπάνω και επειδή:
• Για πρώτη φορά, κυβέρνηση υποβαθμίζει προκλητικά την περιβαλλοντική νομοθεσία, επιτρέποντας ρητά εξορύξεις πετρελαίου και αερίου μέσα σε ζώνες προστατευόμενων περιοχών (Άρθρο 44).
• Για πρώτη φορά, κυβέρνηση αφαιρεί από την τοπική κοινωνία και τις δημοτικές αρχές το δικαίωμα γνώμης για έρευνες υδρογονανθράκων στις δημόσιες περιοχές ιδιοκτησίας τους (Άρθρο 110).
• Το νομοσχέδιο είχε τεθεί αρχικά σε δημόσια διαβούλευση με 66 άρθρα. Ωστόσο, η τελική του μορφή, όπως αυτή κατατέθηκε προς συζήτηση και ψήφιση στη Βουλή είχε 130 άρθρα, 64 εκ των οποίων δεν είδαν ποτέ το φως της δημοσιότητας και έρχονται σε αντίθεση με τη Σύμβαση του Aarhus
• Σύμφωνα με πρόσφατες ανακοινώσεις, τα εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος θα αποτελέσουν βασική στρατηγική προτεραιότητα της EUROPOL στο πλαίσιο του πολυετούς προγραμματισμού 2020-2022.
• Έχουμε το παράδειγμα του 2017 όπου ο τότε νόμος της κυβέρνησης για τη δόμηση υπέστη τροποποίηση με ένα σαρωτικό άρθρο σε άσχετο νομοσχέδιο
• Πάνω από 100 περιβαλλοντικές οργανώσεις και συλλογικότητες και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου έχουν ζητήσει την απόσυρση του

Η ΑΤΤΙΚΗ ΠΡΑΣΙΝΗ ΠΕΡΦΕΡΕΙΑ και ο πολιτικός φορέας που ανήκουμε, το ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΝΗΜΑ, ζητάμε:
• Την απόσυρση του νομοσχεδίου για να πραγματοποιηθεί αναλυτικότερη διαβούλεση
• Την ρητή απαγόρευση των εξορύξεων σε προστατευμένες περιοχές και δασικές εκτάσεις.
• Την δυνατότητα να έχει λόγο και ρόλο η τοπική αυτοδιοίκηση για την όποια πιθανή εξορυκτική δραστηριότητα στις μη προστατευόμενες περιοχές.
• Την απόσυρση του άρθρου όπου οι ιδιώτες εμπλέκονται στις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις
• Την δυνατότητα να χρησιμοποιεί το Πράσινο Ταμείο το 100% των χρημάτων για την εξυπηρέτηση του οικολογικού χρέους κυρίως μέσω της τοπικής αυτοδιοικησης.
• Την περιγραφή του δικαιώματος πρόσβασης σε πόσιμο νερό και υπηρεσίες αποχέτευσης όλων των πολιτών και την χάραξη Εθνικής Περιβαλλοντικής Πολιτικής προς την κατεύθυνση αυτή
• την ίδρυση ανεξάρτητης αρχής περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων, με αναφορά στη Βουλή.