ΣτΕ: Αντισυνταγματική διάταξη νόμου για ορισμό αντιδημάρχων σε νησιωτικούς δήμους

Αντισυνταγματική κρίθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας η νομοθετική τροποποίηση που έγινε από τη σημερινή κυβέρνηση για τον ορισμό αντιδημάρχου μετά τη διεξαγωγή των εκλογών στις μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες.

Σύμφωνα με απόφαση του Γ’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίνει αντισυνταγματική την περ. στ’ της παρ.2 του αρ.5 του ν.4623/2019 (Φ.Ε.Κ. Α’ 134/9.8.2019), παραπέμποντας προς οριστική κρίση στην Ολομέλεια, καθώς ο νομοθέτης επεμβαίνει στο εκλογικό αποτέλεσμα των ΟΤΑ μετά τη διεξαγωγή των εκλογών.

Συγκεκριμένα η παραπάνω διάταξη που κρίθηκε αντισυνταγματική, αντικατέστησε την παρ. 2 του άρθρου 68 του Κλεισθένη (ν.4555/2028) η οποία όριζε ότι:

« Στη Δημοτική Κοινότητα που εκτείνεται στην εδαφική περιφέρεια ενός νησιού ο Δήμαρχος ορίζει Αντιδήμαρχο Σύμβουλο, ο οποίος έχει εκλεγεί στην εκλογική περιφέρεια όπου ανήκει η νησιωτική Δημοτική Κοινότητα και σε περίπτωση που δεν υπάρχει στην πλησιέστερη εκλογική περιφέρεια».

Τον Αύγουστο του 2019, τροποποιείται η εν λόγω διάταξη έτσι ώστε ο αντιδήμαρχος σύμβουλος να είναι αναγκαστικά από την παράταξη της πλειοψηφίας ως εξής:

« 1. Στη Δημοτική Κοινότητα που εκτείνεται στην εδαφική περιφέρεια ενός νησιού, ο Δήμαρχος ορίζει Αντιδήμαρχο Σύμβουλο της πλειοψηφίας, ο οποίος έχει εκλεγεί στην εκλογική περιφέρεια όπου ανήκει η νησιωτική Δημοτική Κοινότητα και σε περίπτωση που δεν υπάρχει στην πλησιέστερη εκλογική περιφέρεια».

Σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, «ο νομοθέτης επεμβαίνει, μετά τη διεξαγωγή των εκλογών και μάλιστα σε χρόνο κατά τον οποίο έχουν ήδη εξαχθεί τα εκλογικά αποτελέσματα, στην ανάδειξη οργάνου διοίκησης οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης, την οποία είχε εξαρτήσει η ισχύουσα κατά τον χρόνο των εκλογών ρύθμιση από το εκλογικό αποτέλεσμα σε συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια.

Με την επέμβαση, επομένως, αυτή, την οποία δεν προκύπτει ότι υπαγόρευσαν επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος, μεταβάλλεται εκ των υστέρων το πλαίσιο άσκησης του κατοχυρούμενου στο άρθρο 5 του Συντάγματος δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι και νοθεύεται η εκφρασθείσα θέληση των εκλογέων των νησιωτικών δημοτικών κοινοτήτων, η οποία διαμορφώθηκε κατά συνεκτίμηση, εκτός άλλων, και της νομοθετικής πρόβλεψης περί ορισμού στις εν λόγω κοινότητες ως Αντιδημάρχου του εκλεγέντος στην οικεία εκλογική περιφέρεια δημοτικού συμβούλου, ανεξαρτήτως του αν έχει αυτός εκλεγεί με τον επιτυχόντα ή με άλλο εκλογικό συνδυασμό.

Με τα δεδομένα, επομένως, αυτά, η επίδικη διάταξη, καθ’ ο μέρος προβλέπεται η άμεση εφαρμογή της, παραβιάζει τις αρχές της λαϊκής κυριαρχίας, της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού και της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης του λαϊκού φρονήματος, που διέπουν και τις εκλογές για την ανάδειξη των αρχών των οργανισμών της τοπικής αυτοδιοίκησης και απορρέουν από τα άρθρα 1 παρ. 1 και 2, 4 παρ. 1, 5 παρ. 1, 51 παρ. 3, 52 και 102 του Συντάγματος».