Τα νέα μέτρα για το Κτηματολόγιο – Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2020 τα πρόστιμα

Το πρώτο εξάμηνο του 2020 θα επιβληθούν τα πρόστιμα σε όσους δεν έχουν δηλώσει τα ακίνητα τους στο Κτηματολόγιο, με  το ύψος τους να εξαρτάται από την αξία του ακινήτου και το χρόνο καθυστέρησης υποβολής δήλωσης. Συνολικά στην επικράτεια έχουν δηλωθεί 39,1 εκατομμύρια δικαιώματα ιδιοκτησίας.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης δεσμεύτηκε να μην υπάρξει αιφνιδιασμός των πολιτών καθώς θα προσδιοριστεί το διάστημα στο οποίο θα προλάβουν να κάνουν δηλώσεις. Τους τελευταίους δυο μήνες, το Ελληνικό Κτηματολόγιο κατάφερε να ολοκληρώσει με επιτυχία το κλείσιμο 21 Περιφερειακών Ενοτήτων στις οποίες έληξε η προθεσμία υποβολής δηλώσεων. Σημαντικό στοιχείο είναι πως οι μήνες Σεπτέμβριος και Οκτώβριος υπήρξαν οι καλύτεροι μήνες για το Ελληνικό Κτηματολόγιο αναφορικά με τη συλλογή δηλώσεων για ολόκληρο το 2019.

Ειδικά για τον μήνα Σεπτέμβριο, ο αριθμός των δηλώσεων που συγκεντρώθηκε ξεπέρασε τις 700.000. Το ποσοστό συλλογής δηλώσεων έχει φτάσει πλέον στο 70% των κατ’ εκτίμηση δηλώσεων για τις περιοχές που η προθεσμία έληξε τέλος Σεπτεμβρίου, ξεπερνώντας κατά πολύ τον συμβατικό στόχο του 55%, που ήταν ο στόχος που είχε τεθεί και παλαιότερα από τη διοίκηση του Κτηματολογίου και που έχει να κάνει και με τις συμβάσεις με τους αναδόχους.

Το μήνα Οκτώβριο, τα πράγματα πήγαν επίσης πολύ θετικά, καθώς ο συνολικός αριθμός δηλώσεων που συλλέχθηκε ξεπέρασε τις 950.000. Πρόκειται για το μεγαλύτερο πλήθος δηλώσεων που συλλέχτηκαν από όλους τους μήνες του 2019.

Το ποσοστό συλλογής ξεπέρασε έχει ξεπεράσει τον Οκτώβριο το 65% των κατ’ εκτίμηση δικαιωμάτων στις περιοχές που έληξαν οι προθεσμίες 31 Οκτωβρίου, ξεπερνώντας και εδώ τον συμβατικό στόχο του 55%. Και φυσικά οι πολίτες συνεχίζουν να υποβάλουν δηλώσεις.

«Οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν πως σε περίπτωση που δεν δηλώσουν εγκαίρως την ιδιοκτησία τους δεν σημαίνει πως θα την χάσουν. Κανένας πολίτης δεν πρόκειται να χάσει την περιουσία του επειδή καθυστέρησε να δηλώσει το ακίνητο του στο Κτηματολόγιο. Εκείνο όμως που θα συμβεί είναι πως δεν θα μπορεί να αξιοποιήσει εκ των πραγμάτων όσο εύκολα νομίζει την ιδιοκτησία του. Θα ταλαιπωρείται κάθε φορά που θα θέλει να μεταβιβάσει ή να αλλάξει το ιδιοκτησιακό καθεστώς του ακινήτου του» διευκρίνισε ο υπουργός. Με τη δήλωση της ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο, τόνισε, οι πολίτες θωρακίζουν και αναβαθμίζουν την περιουσία τους, προστατεύοντας στην πραγματικότητα τους εαυτούς τους. Την καθιστούν εύκολα εκμεταλλεύσιμη και απαλλαγμένη από περιττή γραφειοκρατία και αυξημένο κόστος στο μέλλον.

Συνολικά για τη χώρα, μέχρι σήμερα από τα εκτιμώμενα από τους ειδικούς 39,1 εκατομμύρια συνολικά δικαιώματα:

– Έχουν ήδη ολοκληρωθεί τα 13 εκατομμύρια (33%). Πρόκειται για περιοχές στις οποίες έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση, κυρίως σε αστικές περιοχές, και στις οποίες λειτουργεί κανονικά το κτηματολόγιο.
– Είναι σε προχωρημένη επεξεργασία 7,5 εκατομμύρια (19%). Αφορούν περιοχές υπό κτηματογράφηση, που όμως έχει ολοκληρωθεί η περίοδος συλλογής δηλώσεων και έχουμε πάει σε επόμενα στάδια.
– Είναι σε εξέλιξη συλλογή δηλώσεων για 15 εκατομμύρια δικαιώματα (39%). Πρόκειται για τις 34 συμβάσεις που τρέχουν σήμερα και στις οποίες συλλέγονται δηλώσεις.
– Εκκρεμούν 2,7 εκατομμύρια δικαιώματα (7%) σε μελέτες που δεν έχουν ανατεθεί ως σήμερα, είναι για τις συγκεκριμένες 5 περιφερειακές ενότητες.
– 800.000 δικαιώματα (2%) αφορούν την μετάβαση από το παλαιού τύπου Κτηματολόγιο, το οποίο είναι από τον καιρό της Ιταλοκρατίας, στα νησιά Ρόδος, Κως και Λέρος στο νέο Κτηματολόγιο.

Το Νοέμβριο λήγουν οι προθεσμίες σε 10 Περιφερειακές ενότητες και συγκεκριμένα στις:

– Καστοριάς/Φλώρινας
– Στο υπόλοιπο Μαγνησίας και Σποράδων
– Ευβοίας
– Αχαΐας
– Μεσσηνίας
– Λακωνίας
– Αργολίδας/Κορινθίας
– Δυτικής Αττικής/ Νησιών Αττικής
– Σάμου/Χίου/Ικαρίας
– Αιγίου

Το Δεκέμβριο λήγουν οι προθεσμίες στα νησιά Ζάκυνθος, Κεφαλονιά και Ιθάκη. 

Στόχος μας, ανέφερε ο Κωστής Χατζηδάκης, είναι το Ελληνικό Κτηματολόγιο να αποβάλλει τα βαρίδια του παρελθόντος και να μπορέσει να λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά και πιο ευέλικτα στο εγγύς μέλλον. Να μπορεί να εξυπηρετεί καλύτερα τον πολίτη.

Και για να γίνει αυτό απαιτούνται παρεμβάσεις σε τρία επίπεδα.

Πρώτον, άμεσες νομοθετικές παρεμβάσεις που θα στοχεύουν στην καλύτερη λειτουργία του Κτηματολογίου, στην άμεση στελέχωση του με το απαραίτητο επιστημονικό προσωπικό. Για τον σκοπό αυτό δρομολογείται άμεση η επιστροφή των δικηγόρων που απομακρύνθηκαν εξαιτίας της αχρείαστης αλλαγής του νομικού καθεστώτος του Κτηματολογίου καθώς και η πρόσληψη όσων υπαλλήλων χρειαστούν, μέσω ΑΣΕΠ φυσικά και σε συνεννόηση με τα Υπουργεία Οικονομικών και Εσωτερικών, για την στελέχωση των κατά τόπους κτηματολογικών γραφείων του Φορέα.

Δεύτερον, πάμε σε εφαρμογή σύγχρονων ψηφιακών υπηρεσιών που θα διευκολύνουν τον πολίτη στις υποθέσεις του με το Κτηματολόγιο. Κάνουμε πράξη, με άλλα λόγια, το Ηλεκτρονικό Κτηματολόγιο.

Τρίτον, προχωρούμε σε παρεμβάσεις που αξιοποιούν επαγγελματίες, όπως μηχανικούς και δικηγόρους για την ταχύτερη ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και την αποτελεσματικότερη λειτουργία του. Δρομολογείται για παράδειγμα, σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, η υλοποίηση του θεσμού του διαπιστευμένου μηχανικού, που ισχύει άλλωστε στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.

Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Δημήτρης Οικονόμου, ανέλυσε τα νέα μέτρα:

Η πρώτη δέσμη μέτρων αφορά στις νομοθετικές και οργανωτικές παρεμβάσεις για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του Κτηματολογίου.

Η σημαντικότερη νομοθετική παρέμβαση αφορά στην παράταση της μετεξέλιξης των υποθηκοφυλακείων σε κτηματολογικά γραφεία.

Η μετεξέλιξη των 292 υποθηκοφυλακείων σε 17 κεντρικά κτηματολογικά γραφεία και 75 υποκαταστήματα, υπό τη διαχείριση του Κτηματολογίου, προβλέπεται ήδη από σχετικό νόμο που ψηφίστηκε το 2018 και προβλέπει ολοκλήρωση του μετασχηματισμού μέχρι τον Ιανουάριο του 2020, αλλά θα δοθεί παράταση της προθεσμίας ολοκλήρωσης μέχρι το 2022. 

Παράλληλα, δρομολογούνται ενέργειες για την άμεση στελέχωση του Κτηματολογίου. Στόχος του ΥΠΕΝ είναι σύντομα να στελεχωθεί το εν λόγω τμήμα με τους 40 νομικούς επιστήμονες που απομακρύνθηκαν μέσω της αναβίωσης της έμμισθης εντολής που είχαν.

Παράλληλα, μέσω ΑΣΕΠ και σε συνεννόηση με τα Υπουργεία Οικονομικών και Εσωτερικών, δρομολογείται η πρόσληψη υπαλλήλων για την στελέχωση των κατά τόπους κτηματολογικών γραφείων του Φορέα, όπως προβλέπεται άλλωστε και από τον νόμο του 2018 που αφορά τη λειτουργία του Κτηματολογίου.

Στο πλαίσιο της επιτυχούς ολοκλήρωσης της διαδικασίας μετεξέλιξης των υποθυκοφυλακείων σε κτηματολογικά γραφεία, δρομολογείται η πρόσληψη 50 ατόμων που θα υλοποιήσουν το σημαντικό αυτό έργο. Και η Παγκόσμια Τράπεζα, η οποία λειτουργεί ως τεχνικός σύμβουλος του φορέα, μας υπέδειξε την ανάγκη για τις προσλήψεις αυτές. Οι 50 αυτές προσλήψεις θα χρηματοδοτηθούν από πόρους του Κτηματολογίου χωρίς καμία επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.

Η δεύτερη δέσμη μέτρων αφορά στις νέες ψηφιακές υπηρεσίες που πρόκειται να εισαχθούν στη καθημερινότητα του Κτηματολογίου. Θέλουμε το Κτηματολόγιο για εξυπηρετεί πρωτίστως τον πολίτη, χωρίς ταλαιπωρία και περιττά έξοδα. Παράλληλα στόχος μας είναι χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες για τον πολίτη σήμερα να αντικατασταθούν από το πάτημα ενός κουμπιού αύριο. Ενισχύοντας την διαφάνεια μεταξύ των συναλλαγών και μειώνοντας τα λειτουργικά κόστη για το ίδιο το Ελληνικό Κτηματολόγιο.

Ενδεικτικά, οι νέες ψηφιακές υπηρεσίες που εισάγονται είναι:

Πρώτον, η παραγγελία, πληρωμή και χορήγηση πιστοποιητικών από τα Κτηματολογικά Γραφεία του Φορέα θα γίνεται πλέον ηλεκτρονικά. Με αυτόν τον τρόπο εξοικονομείται χρόνος και χρήματα για τους πολίτες. Σήμερα τα παραπάνω γίνονται μόνο στα κατά τόπους Γραφεία και ο πολίτης πρέπει να πάει και να στηθεί στην ουρά. Ο χρόνος υλοποίησης της υπηρεσίας προβλέπεται για το πρώτο δίμηνο του 2020.

Δεύτερον, η υποβολή συμβολαίων στα Γραφεία του Φορέα από τον συμβολαιογράφο, θα γίνεται πλέον ηλεκτρονικά και χωρίς εμπλοκή του πολίτη. Και με αυτήν την νέα ψηφιακή υπηρεσία οι πολίτες γλιτώνουν χρόνο και χρήματα καθώς σήμερα η διαδικασία αυτή γίνεται μόνο αυτοπροσώπως στα κατά τόπους Γραφεία. Ο χρόνος υλοποίησης προσδιορίζεται για το πρώτο τετράμηνο του 2020.

Τρίτον, η ηλεκτρονική υποβολή λοιπών πράξεων (δικαστικών αποφάσεων, κα) στα Γραφεία του Φορέα από τον δικηγόρο ή δικαστικό επιμελητή, χωρίς εμπλοκή του πολίτη. Σήμερα η εν λόγω διαδικασία γίνεται μόνο στα Γραφεία και με αυτοπρόσωπη παρουσία του πολίτη, κάτι που πλέον δεν θα χρειάζεται. Ο χρόνος υλοποίησης προσδιορίζεται για το πρώτο τετράμηνο 2020.

Τέταρτον, η ηλεκτρονική- εξ αποστάσεως έρευνα στα κτηματολογικά στοιχεία για όλες τις περιοχές που έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση. Σήμερα αυτό συμβαίνει μόνο στα Κτηματολογικά Γραφεία και με φυσική παρουσία. Ως χρόνος υλοποίησης ορίζεται το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους.
Πέμπτον, ο προδικαστικός έλεγχος που θα γίνεται πλέον ηλεκτρονικά, καθώς θα δίνει πλέον τη δυνατότητα απευθείας σύνδεσης της εργασίας του μηχανικού με τη λειτουργούσα βάση του Κτηματολογίου. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται άμεση πληροφόρηση, κάτι που στο παρελθόν ήθελε μήνες, καθυστερώντας την υλοποίηση δικαστικών αποφάσεων σε περιπτώσεις αγωγών που αφορούσαν χωρικές μεταβολές. Αποτελεί ουσιαστικά ένα σημαντικό βήμα στον δρόμο προς την υλοποίηση του ενιαίου ψηφιακού χάρτη.
Για όλες τις παραπάνω ψηφιακές υπηρεσίες πρόκειται να εκδοθούν άμεσα Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα.

Η τρίτη δέσμη μέτρων αφορά την ενίσχυση της συνεργασίας του Ελληνικού Κτηματολογίου με επαγγελματίες που είναι απαραίτητοι για την επιτυχή ολοκλήρωση του.

Για αυτό, δημιουργείται Μητρώο διαπιστευμένων μηχανικών για τη στήριξη του μετασχηματισμού του Κτηματολογίου. Σχεδιάζεται σε συνεργασία με το ΤΕΕ η υλοποίηση του θεσμού του διαπιστευμένου μηχανικού για το Κτηματολόγιο, που ισχύει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και έχει ήδη προβλεφθεί νομοθετικά, χωρίς όμως να έχει υλοποιηθεί ως σήμερα. Το Μητρώο θα βελτιώσει αισθητά την εξυπηρέτηση του πολίτη καθώς θα επιταχυνθούν σημαντικά οι διαδικασίες. Η υλοποίηση του δρομολογείται για το πρώτο εξάμηνο του 2020.
Παράλληλα, το Ελληνικό Κτηματολόγιο θα προχωρήσει σε Προγραμματικές συμβάσεις με τους κατά τόπους Δικηγορικούς Συλλόγους για τη στήριξη του μετασχηματισμού του Κτηματολογίου, ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες λειτουργίας των Κτηματολογικών Γραφείων. Σήμερα, στα Γραφεία υπάρχουν καθυστερήσεις λόγω υποστελέχωσης από δικηγόρους και δεν υπάρχει μηχανισμός υποστήριξης από την κεντρική υπηρεσία. Η υλοποίηση των προγραμματικών συμβάσεων δρομολογείται για το πρώτο τρίμηνο του 2020.
Με την υλοποίηση των παραπάνω μέτρων το Ελληνικό Κτηματολόγιο κλείνει με παθογένειες και δυσλειτουργίες του παρελθόντος, ενισχύει τις δομές του με το απαραίτητο επιστημονικό προσωπικό και παράλληλα οπλίζεται με νέες ψηφιακές υπηρεσίες προς όφελος του πολίτη και της επιτάχυνσης των διαδικασιών.