Τι προβλέπει το περιβαλλοντικό νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ

Σε δημόσια διαβούλευση αναμένεται να τεθεί σήμερα, Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου, το νέο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το οποίο παρουσίασε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης.

Με το νομοσχέδιο, όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης εκσυγχρονίζεται η περιβαλλοντική νομοθεσία.

«Πάμε να πετύχουμε το στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης η οποία θα ενθαρρύνεται και ταυτόχρονα δε θα ζημιώνεται το φυσικό περιβάλλον», δήλωσε ο κ. Χατζηδάκης.

Ειδικότερα με το νομοσχέδιο εισάγεται νέο μοντέλο διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, αντιμετωπίζονται τα προβλήματα των δασικών χαρτών, ενώ προβλέπονται ρυθμίσεις για τις οικιστικές πυκνώσεις. Επιπλέον, εισάγονται ρυθμίσεις για τις οικιστικές πυκνώσεις, ενώ προβλέπεται ζωνοποίηση περιοχών Natura.

Σημαντικές είναι οι παρεμβάσεις επίσης όσον αφορά τη διαχείριση αποβλήτων, την επέκταση ανταποδοτικού τέλους για την πλαστική σακούλα, αλλά και για τη χρηματοδότηση ιδιωτικών συνδέσεων για τα αστικά λύματα.

Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών

Όσον αφορά τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών ο κ. Χατζηδάκης, είπε ότι τα προστατευόμενα πάρκα παραμένουν ως έχουν και τόνισε ότι «απαντούμε σε υπαρκτές αδυναμίες του συστήματος», προσθέτοντας, ότι «με αυτό τον τρόπο ενισχύουμε αποτελεσματικά την προστασία του Φυσικού περιβάλλοντος».

Όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης, «δεν κατηγορούμε κανέναν, τα υπάρχοντα διοικητικά συμβούλια των ΦΔΠΠ προσπαθούν χωρίς προσωπικό και χωρίς πόρους καλούνται να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα πολύ σοβαρό».

Έτσι, ιδρύεται Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), σε συνέχεια του ΕΚΠΑΑ, που θα εποπτεύεται από το ΥΠΕΝ και ο οποίος θα λειτουργεί επιτελικά, θα χαράσσει την πολιτική, θα συντονίζει την εφαρμογή της και θα διαχειρίζεται την αυξημένη χρηματοδότηση για τις περιοχές αυτές.

Όπως έγινε γνωστό, ο Οργανισμός θα συνάψει αμέσως μνημόνια συνεργασίας με τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις για τη φύλαξη των περιοχών.

Επιπλέον, ο ΟΦΥΠΕΚΑ θα συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με τις περιφέρειες και με δήμους για την πραγματοποίηση έργων και για αναπτυξιακά προγράμματα. Οι περιφέρειες και οι δήμοι θα χρηματοδοτούνται σχετικά.

Καταργούνται τα 36 Διοικητικά Συμβούλια των Φορέων Διαχείρισης και δημιουργούνται 24 αποκεντρωμένες δομές (ΜΔΠΠ). Ταυτόχρονα, χωρίς να γίνουν απολύσεις, η στελέχωση των δομών θα γίνει με διαδικασίες ΑΣΕΠ.

Σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη, το μοντέλο που προωθείται προσιδιάζει σε πολλά ευρωπαϊκά σχήματα, όπως στη Φινλανδία και την Ιρλανδία, ενώ αναμένεται να είναι περισσότερο λειτουργικό διοικητικά και με αυξημένη χρηματοδότηση.

Αντιμετώπιση των προβλημάτων των δασικών χαρτών

Με το νομοσχέδιο αυτό αναμορφώνονται όλοι οι δασικοί χάρτες -κυρωμένοι, όσοι έχουν αναρτηθεί κ.λπ.- ώστε να λάβουν υπόψη τους αυτές τις διοικητικές πράξεις. Αυτό, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, θα έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη μείωση των αντιρρήσεων.

Ακόμη, δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες να αξιοποιούν την περιουσία τους όταν δικαιώνονται στην εξέταση των αντιρρήσεων, χωρίς να περιμένουν να «κλείσει» το θέμα σε ολόκληρο τον νομό, όπως συμβαίνει σήμερα.

Προβλέπεται επίσης η κύρωση των Δασικών Χαρτών σε πιο τακτά χρονικά διαστήματα, μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης αντιρρήσεων που έχουν ομαδοποιηθεί ανά δήμο και όχι ανά περιφερειακή ενότητα, όπως γίνεται σήμερα.

Επίσης, ενισχύονται οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων για να αποσυμφορηθεί το έργου τους ενώ εφαρμόζεται σύνδεση της αμοιβής τους με το παραγόμενο έργο, αλλαγή σύνθεσής τους, συχνότερες υποχρεωτικές συνεδριάσεις ανά μήνα, πρόβλεψη αναπληρωτών κ.λπ..

Ενώ, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των δασικών χαρτών οι περιοχές, για τις οποίες, πριν το 1975, είχαν εκδοθεί πράξεις της διοίκησης, με τις οποίες άλλαξε νομίμως ο χαρακτήρας τους από δασικός σε αγροτικός.

Ειδικότερα, πρόκειται για διανομές (εποικιστικά), αναδασμοί, απαλλοτριώσεις με σκοπό την αγροτική αποκατάσταση, άδειες του υπουργού Γεωργίας ή του νομάρχη για μεταβίβαση κλήρου. Όλες οι παραπάνω αφορούν αγροτικές εκτάσεις που είχαν δηλωθεί από τον ΟΠΕΚΕΠΕ ως αγροτικές στην ΕΕ και λάμβαναν επιδοτήσεις.

Οι εν λόγω εκτάσεις αποτυπώθηκαν ως δασικές εκτάσεις, γιατί παρέλειψαν να λάβουν υπόψη τους τις παραπάνω πράξεις της διοίκησης και θα έπρεπε να αποτυπωθούν ως Αγροτικές Εκτάσεις. «Μιλάμε για περιπτώσεις που παρατηρείται κατά φαντασίαν δάσος», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδάκης.

Ταυτόχρονα ο κ. Χατζηδάκης προανήγγειλε τη διάθεση 245 εκατομμυρίων ευρώ, σε συνεργασία με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για την πραγματοποίηση αναδασώσεων ανά την επικράτεια.

Ρυθμίσεις για τις οικιστικές πυκνώσεις

Όπως ανακοινώθηκε, γίνεται εκ νέου ανάρτηση των δασικών χαρτών με τις περιοχές που είχαν εξαιρεθεί ως οικιστικές πυκνώσεις σε συμμόρφωση με το γράμμα και το πνεύμα της απόφασης του ΣτΕ (ΟλΣτΕ 685/2019).

Μάλιστα, εκδίδεται προεδρικό διάταγμα, το οποίο καθορίζει τα κριτήρια βάσει των οποίων κατοικίες εντός δασικών εκτάσεων, με τήρηση των συνταγματικών επιταγών και τη διαφύλαξη του δασικού ισοζυγίου, μπορούν υπό όρους να «τακτοποιούνται», με βάση τον νόμο για τα αυθαίρετα.

Σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη, «δε θα κάνουμε ερασιτεχνισμούς, δε θα προχωρήσουμε ερήμην του ΣτΕ, και δε θέλουμε να ταλαιπωρούμε τους πολίτες, γιατί θέλουμε η νέα ρύθμιση να μην κριθεί εκ νέου αντισυνταγματική» και πρόσθεσε ότι «θα αντιμετωπίσουμε σε στέρεες βάσεις το ζήτημα των οικιστικών πυκνώσεων».

Όπως έγινε γνωστό, οι ιδιοκτήτες θα έχουν τη δυνατότητα υποβολής ενστάσεων και να μπουν στη διαδικασία τακτοποίησης, με δήλωση υπαγωγής στις διατάξεις του νέου νόμου εντός 6 μηνών από την ισχύ του και καταβολή προστίμου ανάλογα με την κατηγορία, την έκταση και την παλαιότητα του ακινήτου, ενώ παράλληλα θα έχουν και προσωρινή αναστολή όλων των διοικητικών κυρώσεων.

Επιπλέον ο υπουργός ξεκαθάρισε ότι «δε θα κάνουμε πίσω στο ζήτημα των κατεδαφίσεων», κάνοντας γνωστό ότι ήδη έχει υπογράψει την κατεδάφιση των αυθαιρέτων στο νησί της Μακρονήσου.

Ζωνοποίηση περιοχών Natura

Με το νέο νομοσχέδιο μέσα σε κάθε προστατευόμενη περιοχή θα προβλέπονται από 1 έως 4 ζώνες κλιμακούμενης προστασίας, όπως συμβαίνει και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Συγκεκριμένα προβλέπονται: Ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης, Ζώνη προστασίας της φύσης, Ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών και Ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων

Σε κάθε ζώνη προβλέπονται οι επιτρεπόμενες και απαγορευόμενες δραστηριότητες βάσει των χρήσεων γης που ισχύουν για την πολεοδομία (π.δ. 59/2018).

«Ό,τι κάνουμε γίνεται με βάση τις προβλέψεις του Ενωσιακού Δικαίου. Σε όσες περιοχές επιτρέπονται δραστηριότητες, θα γίνουν με βάση τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας», ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης.

Διαχείριση αποβλήτων

Όσον αφορά τα μη επικίνδυνα απόβλητα, απλουστεύεται και επισπεύδεται η υφιστάμενη διοικητική διαδικασία για την έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων και Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων.

Κατ’ εξαίρεση σε έκτακτες περιπτώσεις, όπως αυτή της Κέρκυρας, και για λόγους εξυπηρέτησης δημοσίου συμφέροντος η διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) γίνεται με απόφαση του γενικού γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ κατά παρέκκλιση των υφισταμένων προβλέψεων του ΠΕΣΔΑ.

Επιπλέον, γίνεται υποχρεωτική για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος να διαθέτουν καφέ κάδο, σε όλους τους δήμους που υπάρχει η σχετική υποδομή.

Για τα επικίνδυνα απόβλητα όπως ο αμίαντος, οι ιδιοκτήτες πλέον έχουν την υποχρέωση να μεριμνούν για ασφαλή συλλογή και μεταφορά επικίνδυνων αποβλήτων που βρίσκονται στο ακίνητό τους και να εξασφαλίζουν την πρόσβαση σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα με σχετική άδεια.

Μάλιστα, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του υπόχρεου με την απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η αρμόδια υπηρεσία, ύστερα από σχετική εντολή του αρμόδιου Εισαγγελέα Πρωτοδικών, προβαίνει σε συλλογή και απομάκρυνση των επικίνδυνων αποβλήτων και καταλογίζει τη σχετική δαπάνη στον ιδιοκτήτη και στον επικαρπωτή του ακινήτου.

Ειδικά για τις πυρόπληκτες περιοχές, όπως στο Μάτι, η δαπάνη μεταφοράς αμιάντου καταβάλλεται από την αρμόδια υπηρεσία.

Τέλος, όσον αφορά στα Απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑEKK), για την έκδοση οικοδομικής άδειας προϋπόθεση είναι η σύναψη συνεργασίας με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ για την αποκομιδή των μπάζων. Ο κ. Χατζηδάκης ξεκαθάρισε ότι «δεν υπάρχει κανένα περιθώριο συμβιβασμού στο συγκεκριμένο ζήτημα».

Ενώ, για τις περιοχές που δεν υπάρχει εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ, απαιτείται υπεύθυνη δήλωση του διαχειριστή των ΑΕΚΚ για τη διασφάλιση της διαχείρισης των παραγόμενων αποβλήτων.

Επέκταση ανταποδοτικού τέλους για την πλαστική σακούλα

Σύμφωνα πάντα με το ΥΠΕΝ, στο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο εισάγεται μία ολιστική προσέγγιση του προβλήματος, με επιβολή του υπάρχοντος τέλους σε όλες τις πλαστικές σακούλες ανεξαρτήτως πάχους τοιχώματος.

Μοναδική εξαίρεση είναι οι βιοαποδομήσιμες/λιπασματοποιήσιμες, λόγω προώθησης υλικών που δύνανται να βιοαποδομηθούν ή/και λιπασματοποιηθούν.

Αστικά λύματαΤέλος, προωθείται χρηματοδότηση από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους για κατασκευή εξωτερικών αγωγών διακλαδώσεων χωρίς οικονομική επιβάρυνση των ιδιοκτητών. Ενώ, σε συνεννόηση με την ΕΕ και τα συναρμόδια υπουργεία θα βρεθούν τρόποι για χρηματοδότηση και των δαπανών κατασκευής του εσωτερικού δικτύου αποχέτευσης από την οικία έως το εξωτερικό δίκτυο.