Υποχωρούν οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων, αλλά αυξάνεται ο «πληθωρισμός της απληστίας»

Για έβδομο συνεχόμενο μήνα, οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων μειώθηκαν τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO).

Ο δείκτης τιμών των τροφίμων του FAO, που παρακολουθεί μηνιαίως τις τιμές πέντε μεγάλων κατηγοριών τροφίμων παγκοσμίως, διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στις 117,3 μονάδες τον Φεβρουάριο- μειωμένος κατά  0,7% από τον Ιανουάριο. Ο δείκτης είναι μάλιστα 10,5% κάτω από την τιμή που καταγράφηκε τον ίδιο μήνα, πριν από ένα χρόνο.

Η τιμή των δημητριακών υποχώρησε 5% τον Φεβρουάριο και 22,4% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2023 .

Οι τιμές του καλαμποκιού για εξαγωγή μειώθηκαν περισσότερο λόγω των προσδοκιών για άφθονη συγκομιδή στη Νότια Αμερική και των ανταγωνιστικών τιμών που προσφέρει η Ουκρανία.

Οι διεθνείς τιμές σιταριού μειώθηκαν επίσης, ιδίως λόγω του έντονου ρυθμού των εξαγωγών από τη Ρωσία.

Τον Φεβρουάριο, οι διεθνείς τιμές του ρυζιού μειώθηκαν ακόμη  κατά 1,6%.

Όσον αφορά τα φυτικά έλαια, η τιμή τους μειώθηκε κατά 1,3% και ήταν 11% κάτω από την αξία τους, τον Φεβρουάριο του 2023.

Αντίθετα, η τιμή της ζάχαρης αυξήθηκε κατά 3,2% λόγω των επίμονων ανησυχιών για την επερχόμενη παραγωγή στη Βραζιλία μετά από μια παρατεταμένη περίοδο βροχοπτώσεων, καθώς και των προβλέψεων για μειωμένη παραγωγή στην Ινδία και την Ταϊλάνδη, δύο από τις κύριες χώρες εξαγωγής.

Αυξήθηκε επίσης και η τιμή του κρέατος κατά 1,8%. Οι διεθνείς τιμές του αρνίσιου κρέατος μειώθηκαν, εν μέρει, λόγω της παραγωγής ρεκόρ στην Αυστραλία.

Τέλος, ο δείκτης τιμών γαλακτοκομικών προϊόντων FAO αυξήθηκε κατά 1,1% λόγω της αυξημένης ζήτησης για εισαγωγές βουτύρου από τις ασιατικές αγορές.

Οι προβλέψεις

Από την άλλη πλευρά, ο FAO αύξησε ελαφρώς τις προβλέψεις του τον Μάρτιο για τη συνολική παραγωγή δημητριακών στον κόσμο σε 2,84 δισεκατομμύρια τόνους. Μια αύξηση 1,1% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, κυρίως λόγω της μεγαλύτερης χρήσης καλαμποκιού και σιταριού ως ζωοτροφή.

Η πρόβλεψη δείχνει ότι το παγκόσμιο εμπόριο σιτηρών θα αυξηθεί κατά 1,3% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος λόγω των βελτιωμένων προοπτικών για εξαγωγές καλαμποκιού στην Ουκρανία και της υψηλότερης ζήτησης από την Κίνα.

Υπολογίζεται ότι το 2024 η παγκόσμια παραγωγή σιταριού θα ανέλθει στους 797 εκατομμύρια τόνους, 1% περισσότερο σε σχέση με πέρυσι.

Αύξηση των κερδών

Την ίδια ώρα πάντως, ενώ ο δείκτης τιμών του FAO υποχωρεί, οι πολυεθνικές τροφίμων έχουν ανεβάσει πολύ τις τιμές, καθώς και τα κέρδη τους. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που η γερμανική Handelsblatt να  κάνει λόγο  για «πληθωρισμό απληστίας».

Όπως γράφει η γερμανική οικονομική εφημερίδα, «οι τιμές στα σούπερ μάρκετ θα συνεχίσουν να αυξάνονται το 2024 και θα τροφοδοτούν περαιτέρω τη συζήτηση για τον «πληθωρισμό απληστίας».

Σε παγκόσμιο μέσο όρο, τα μη αλκοολούχα ποτά της Coca-Cola κοστίζουν τώρα 29% περισσότερο από το 2020. Η Henkel έχει επίσης αυξήσει με παρόμοιες τιμές τα προϊόντα της, όπως το Persil.

Η Mondelez (Milka και τυρί Φιλαδέλφεια) ανέβασε τις τιμές κατά 28% και οι Maggi και Kitkat Nestlé τουλάχιστον κατά 19%, σύμφωνα με την έρευνα της Handelsblatt. «Οι εταιρείες έχουν αυξήσει τις τιμές περισσότερο από ό,τι δικαιολογεί το αυξημένο κόστος ενέργειας, πρώτων υλών ή logistics», τονίζει η γερμανική εφημερίδα.

Ο Μάρκους Μόσα, επικεφαλής του Ομίλου Edeka, της μεγαλύτερης γερμανική αλυσίδας σούπερ μάρκετ που αποτελείται από αρκετούς συνεταιρισμούς, κατήγγειλε ανοιχτά την «απληστία» των πολυεθνικών τροφίμων.

Ακόμη και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, είχε καταγγείλει άλλωστε το καλοκαίρι ότι ορισμένες εταιρείες αύξησαν τις τιμές «πέρα από την απλή πίεση κόστους».

Δικαιολογία για αυξήσεις

Αλλά και οι επενδυτικές τράπεζες επιβεβαιώνουν την τάση: οι εταιρείες τροφίμων  χρησιμοποιούν τις  αυξημένες τιμές πρώτων υλών λόγω της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία ως «δικαιολογία» για να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους τους, τονίζει ο ειδικός Άλμπερτ Εντουαρντς από τη Société Générale.

«Στα 40 χρόνια που ασχολούμαι με τα οικονομικά, ποτέ πριν ο πληθωρισμός της απληστίας δεν είχε φτάσει σε τέτοιες διαστάσεις», λέει. «Υπέθεσα μάλιστα ότι τα περιθώρια κέρδους θα μειωθούν σημαντικά με την ύφεση πέρυσι. Πόσο λάθος έκανα!» γράφει ο Έντουαρντς.

Ο οικονομολόγος της Société Générale φοβάται ότι αυτά «τα πάνω από τα κανονικά, περιθώρια κέρδους» θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κοινωνική αναταραχή εάν οι καταναλωτές χτυπηθούν τόσο σκληρά από τον πληθωρισμό. «Πρέπει να μπει τέλος στον πληθωρισμό της απληστίας. Διαφορετικά, μπορεί να βρεθούμε αντιμέτωποι με το τέλος του καπιταλισμού», προειδοποιεί ο Έντουαρντς. «Αυτό είναι ένα τεράστιο ζήτημα για τις κυβερνήσεις, που απλά δεν μπορεί πλέον να αγνοηθεί».