Περιβάλλον και «Πράσσειν άλογα»

Γιάννης Α. Μυλόπουλος

Είναι σαφές ότι στο διαχρονικό φιλοσοφικό, επιστημονικό και εντέλει βαθιά πολιτικό δίλημμα «Περιβάλλον ή Ανάπτυξη», η κυβέρνηση παίρνει, με το νομοσχέδιο που κατέθεσε πρόσφατα, σαφή θέση υπέρ της Ανάπτυξης.
Ποιας ανάπτυξης όμως;

Αυτό που περιγράφεται ως Ανάπτυξη στο σχέδιο νόμου και το οποίο, στο όνομα του κέρδους υποβαθμίζει και εξαντλεί ό,τι χρειάζεται η ίδια η οικονομική ανάπτυξη για να συντηρηθεί, είναι μια ανάπτυξη καταστροφική και αυτοκαταστροφική συγχρόνως.

Καταστροφική για τα κοινά αγαθά και αυτοκαταστροφική για τον εαυτό της, καθώς χωρίς περιβάλλον, χωρίς φύση και χωρίς φυσικό πλούτο, η ανάπτυξη είναι ανέφικτη, κοντόφθαλμη και έχει ημερομηνία λήξης.

Ιδίως σε μια χώρα που τα ισχυρά συγκριτικά της πλεονεκτήματα είναι ακριβώς αυτά τα περιβαλλοντικά αγαθά που το νομοσχέδιο ξεπουλά και θυσιάζει στον βωμό ενός πρόσκαιρου κέρδους.

Με δυο λόγια ούτε Περιβάλλον, ούτε Ανάπτυξη θα υπάρξει στην Ελλάδα αν αυτό το νομοσχέδιο εφαρμοστεί στην πράξη.

Κι αυτό γιατί οι προβλέψεις του συνειδητά παραβλέπουν, αν δεν παραγράφουν και δεν αντιστρατεύονται κιόλας, όλα τα επικίνδυνα προειδοποιητικά σήματα που η φύση έχει στείλει ως αποτέλεσμα του αδιεξόδου που έχει προκαλέσει η διατάραξη της ισορροπίας στη σχέση Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.

Τα οποία είναι τα εξής:

1. Η εκτεταμένη περιβαλλοντική καταστροφή, όπου η συντήρηση της επιθετικής οικονομικής ανάπτυξης του 20% του πληθυσμού της γης, έχει προκαλέσει την καταστροφή του 75% του φυσικού της πλούτου. Που σημαίνει ότι αν ο στόχος ήταν στα ίδια επίπεδα ανάπτυξης να φτάσει το σύνολο του πληθυσμού, θα χρειαζόμασταν 4 πλανήτες σαν τη γη για να δώσουν νερό, έδαφος, ατμόσφαιρα, πρώτες ύλες…
2. Η σοβαρή διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας που έχει προκαλέσει η περιβαλλοντική καταστροφή
3. Η εξαφάνιση σημαντικών οικοσυστημάτων, δασών και βιοτόπων
4. Η εξάντληση αναγκαίων για τη ζωή φυσικών αγαθών και ορυκτών αποθεμάτων
5. Η επελαύνουσα κλιματική κρίση και η υπερθέρμανση του πλανήτη, της οποίας τις συνέπειες στη δική μας περιοχή τις βιώνουμε κυρίως μέσα από τη συχνή αλληλουχία περιόδων ξηρασίας και καυσώνων αφενός και καταιγίδων και πλημμυρών αφετέρου
6. Η μετάδοση επικίνδυνων για τη δημόσια υγεία και τη ζωή ιών από ζώα σε ανθρώπους, όπως συνέβη με τη γρίπη των χοίρων, των πουλερικών και τώρα με την πανδημία του COVID-19

 
Η μετάδοση επικίνδυνων ιών είναι η ίσως η μεγαλύτερη και η πιο επώδυνη συνέπεια της διατάραξης της περιβαλλοντικής ισορροπίας, επειδή έχει πολύ πιο άμεσες συνέπειες, συγκρινόμενη με την κλιματική αλλαγή ή την καταστροφή των δημόσιων αγαθών, που είναι πιο βραδυφλεγείς βόμβες.

Ο κορωνοϊός που προκάλεσε τη σημερινή πανδημία μεταδόθηκε από τα ζώα στον άνθρωπο, επειδή ακριβώς καταστράφηκαν οι βιότοποι όπου οι επικίνδυνοι ιοί συγκατοικούσαν αρμονικά μέχρι τώρα με τα ζώα, με συνέπεια να έρθουν αυτοί οι ιοί σε άμεση επαφή για πρώτη φορά με τον άνθρωπο.

Είναι γνωστή η ιστορία της καταστροφής τα τελευταία χρόνια των δασών στην επαρχία της Κίνας Γιουχάν, από όπου ξεκίνησε η πανδημία του COVID-19, προκειμένου να κατασκευαστεί το τεράστιο φράγμα των 3 φαραγγιών. Με συνέπεια ζώα όπως οι νυχτερίδες και ο παγκολίνος να έρθουν σε επαφή με τον άνθρωπο και να του μεταφέρουν τον επικίνδυνο κορωνοϊό, αφού εντωμεταξύ είχαν καταστραφεί τα φυσικά εμπόδια που επί χιλιετηρίδες χώριζαν τις ανθρώπινες κοινωνίες από την άγρια φύση.

Υπέρ αυτής της καταστροφικής και συγχρόνως αι αυτοκαταστροφικής ανάπτυξης παίρνει θέση η κυβέρνηση Μητσοτάκη με το νομοσχέδιο για το Περιβάλλον.

Δεν περίμενε βέβαια κανείς τίποτε καλύτερο από μια πολιτική παράταξη η οποία, με αφορμή την καταστροφή στο Μάτι, αποσιώπησε και απέκρυψε δύο σημαντικές αλήθειες, προκειμένου να υπηρετήσει τις μικροπολιτικές της επιδιώξεις, που τότε ήταν η πολιτική φθορά του ΣΥΡΙΖΑ.

Πρώτα λοιπόν απέκρυψε το γεγονός ότι η καταστροφή στο Μάτι ήταν συνέπεια της κλιματικής αλλαγής, η οποία με τη μορφή των ακραίων  φαινομένων της επίμονης ξηρασίας, (το δάσος δεν είχε καθόλου υγρασία), της υψηλής θερμοκρασίας και των ισχυρών ανέμων, έπληττε εκείνο το καλοκαίρι την Ελλάδα.

Η δεύτερη αλήθεια που απέκρυψε τότε η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκηπροκειμένου να επιτεθεί με σφοδρότητα στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και προσωπικά στον Αλέξη Τσίπρα, επιρρίπτοντάς τους τις ευθύνες της κακής, δήθεν, διαχείρισης της φυσικής καταστροφής, ήταν οι διαχρονικές περιβαλλοντικές παραβάσεις, όπως η αυθαίρετη δόμηση εντός του δάσους και επί του αιγιαλού, αλλά και οι πολεοδομικές παραβάσεις της πυκνής δόμησης, χωρίς σχεδιασμό διεξόδων διαφυγής στις πρώην δασικές εκτάσεις που οικοπεδοποιήθηκαν και οι οποίες διαμόρφωσαν τις ασφυκτικές συνθήκες εντός των οποίων χάθηκαν τόσοι άνθρωποι.

Παραβάσεις για τις οποίες ευθύνονται διαχρονικά όσοι είχαν κυβερνήσει τη χώρα και όσοι είχαν διοικήσει την τοπική αυτοδιοίκηση, που επέτρεψαν να εκτελεστούν αυτά τα εγκλήματα.

Σαν να μην έφτανε όμως η πολιτική εξαπάτηση του Μητσοτάκη στις πλάτες των θυμάτων της καταστροφής, όταν έγινε πρωθυπουργός και πήγε στη Γενική Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Περιβάλλον στις ΗΠΑ, άλλαξε κατά 180ο μοίρες γνώμη.

Αποδίδοντας στην ομιλία του, προς έκπληξη όλων, την καταστροφή στο Μάτι σε… περιβαλλοντικές αιτίες και στην κλιματική αλλαγή. Και χύνοντας κροκοδείλια δάκρυα για το Περιβάλλον και δίνοντας υποσχέσεις ότι δήθεν θα ακολουθούσε μια «πράσινη» πολιτική.

Πρόκειται για σπάνια περίπτωση πολιτικής εξαπάτησης, όπου ένας πρωθυπουργός ψεύδεται και πριν και μετά την ανάληψη της κυβερνητικής εξουσίας.

Το κατά πόσον η κυβέρνηση Μητσοτάκη αγαπά και σέβεται το περιβάλλον, φαίνεται από τις εγκληματικές διατάξεις του νομοσχεδίου που έφερε στη Βουλή ο υπουργός Περιβάλλοντος, οι οποίες παραβιάζοντας Συνταγματικές Διατάξεις, Ευρωπαϊκές Οδηγίες και Διεθνείς Συμβάσεις:

1. Υποβαθμίζουν τις προστατευόμενες περιοχές και τις περιοχές Natura 2000,αίροντας τις απαγορεύσεις εξορυκτικών και άλλων μεταλλευτικών δραστηριοτήτων εντός αυτών
2. Καταργούν την αυτοτέλεια των Φορέων Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών
3. Δίνουν προτεραιότητα σε λογής επενδυτικά σχέδια σε βάρος του περιβάλλοντος, εκχωρώντας τον έλεγχο των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων σε ιδιώτες (σε στιλ έβαλαν το λύκο να φυλάει τα πρόβατα) και επιβάλλοντας ασφυκτικές προθεσμίες για τη γνωμοδότηση των υπηρεσιών
4. Νομιμοποιούν την αυθαίρετη δόμηση εντός δασικών εκτάσεων και κατά περίπτωση εντός υγροτόπων και ρεμάτων
5. Δε λαμβάνουν μέτρα για την υποβάθμιση των ρεμάτων από την ανεξέλεγκτη διάθεση αστικών και βιομηχανικών λυμάτων σε αυτά

Δεν περίμενε λοιπόν κανείς τίποτε καλύτερο από την πολιτική παράταξη που επί δεκαετίες πρωτοστάτησε στην περιβαλλοντική υποβάθμιση και στην εκτεταμένη οικολογική καταστροφή, καθώς και στο ξεπούλημα των οικοσυστημάτων και των φυσικών αγαθών της χώρας.

Ούτε περίμενε κανείς τίποτε καλύτερο από την πολιτική παράταξη που έκανε σημαία της τις μπίζνες της αρπαχτής, με πρόσφατο παράδειγμα το «σκοιλ ελικικου» σκάνδαλο της τηλεκατάρτισης.

Περίμενε όμως κανείς κάτι διαφορετικό, ειδικά στη σημερινή συγκυρία, όταν ολόκληρος ο πλανήτης αναγνωρίζει την περιβαλλοντική διάσταση της μετάδοσης του κορωνοϊού που κόστισε τη ζωή τόσων ανθρώπων και άλλαξε με δραματικό τρόπο τις ζωές μας. Επιβάλλοντας lock down στην οικονομία, ανατρέποντας βεβαιότητες της παγκοσμιοποίησης, βυθίζοντας τον κόσμο στην ύφεση, αφήνοντας χωρίς δουλειά εκατομμύρια εργαζόμενους και καταστρέφοντας χιλιάδες επιχειρήσεις.

Που σημαίνει ότι αν η κλιματική αλλαγή δεν μας δίδαξε τίποτε, γιατί προχωρεί με πολύ αργούς ρυθμούς που μας κάνουν να πιστεύουμε ότι δεν θα συμβούν μη αντιστρεπτές αλλαγές, η μετάδοση της πανδημίας όμως θα πρέπει να μας έχει μάθει πολλά για τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζουμε τη σχέση περιβάλλοντος και ανάπτυξης.

Ειδικά αυτή την εποχή, ένα «περιβαλλοντοκτόνο» νομοσχέδιο σαν και αυτό, είναι απολύτως εκτός λογικής και φανερώνει την επιστροφή σε εγκληματικές και αδιέξοδες πολιτικές τόσο για το Περιβάλλον, όσο και για την Ανάπτυξη, που οι πρόσφατες εξελίξεις έχουν καταδικάσει οριστικά και αμετάκλητα.
 
* Του Γιάννη Α. Μυλόπουλου, Καθηγητή ΑΠΘ

Πηγή : tvxs.gr