Γ. Σταθάκης: Για μια ολοκληρωμένη πολεοδομική πολιτική

Τoυ Γιώργου Σταθάκη, πρώην υπ. Οικονομίας, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας στο Παν/μιο Κρήτης και υποψήφιου βουλευτή Ν. Χανίων με τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.

ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ της κυβέρνησης για τις πολεοδομικές αυθαιρεσίες και τις καταπατήσεις του αιγιαλού στη Μύκονο παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον, κυρίως για το γεγονός ότι έρχεται να
επιβεβαιώσει και να προσυπογράψει πολιτικές που ήδη από την περίοδο της διακυβέρνησής μας, την περίοδο 2015-2019, είχαμε θεσπίσει και κυρίως υλοποιήσει και βέβαια και τώρα προτείνουμε στο πλαίσιο του κυβερνητικού μας προγράμματος.

ΑΚΡΟΘΙΓΩΣ, αναφέρω, από το πρόγραμμά μας μόνο:

ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ των χωροταξικών και πολεοδομικών σχεδίων σε όλη τη χώρα, με αποτύπωση του σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης και αποκλεισμό εξαιρέσεων και αποσπασματικών εξυπηρετήσεων.

ΤΗΝ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ της πολεοδομικής νομοθεσίας και τη σύσταση παρατηρητηρίων δόμησης με ψηφιακές υποδομές, ώστε να αποκλείεται κάθε αυθαιρεσία.

ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.

ΤΗΝ ΑΝΑΚΤΗΣΗ από την πολιτεία, μέσω του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, του συντονισμού και της υλοποίησης της περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής, ιδίως σε θέματα χωροταξίας/πολεοδομίας, προστασίας της βιοποικιλότητας, περιβαλλοντικής αδειοδότησης, επιθεώρησης και ελέγχου και Κλιματικής Ανθεκτικότητας και Προσαρμογής.

ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ του αντιπεριβαλλοντικού ν.4685/2020 και όλων των ρυθμίσεων που κατακερματίζουν το καθεστώς προστασίας προστατευόμενων περιοχών (π.χ. άρθρο 218
ν. 4782/2021).

ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΥΣΤΑΣΗ των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών με μόνιμο προσωπικό, πόρους, συμμετοχική διακυβέρνηση.

ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ των Δασικών Χαρτών του Κτηματολογίου και των Προεδρικών Διαταγμάτων των περιοχών Natura 2000, χωρίς κενά και εξαιρέσεις, για να ισχύουν και να εφαρμόζονται οι ίδιοι κανόνες για όλους.

ΤΗΝ ΕΠΕΚΤΑΣΗ του Εθνικού Δικτύου Προστατευόμενων Περιοχών, ώστε τουλάχιστον το 30% της χερσαίας και το 30% της θαλάσσιας έκτασης να εντάσσονται σε καθεστώς προστασίας. Τουλάχιστον 10% των χερσαίων και 10% των θαλάσσιων εκτάσεων θα εντάσσονται σε καθεστώς αυστηρής
προστασίας.

ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ του προγράμματος Αποκατάστασης Οικοσυστημάτων, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ, για την προστασία της βιοποικιλότητας και την ενίσχυση της κλιματικής ανθεκτικότητας.

ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ των Περιφερειακών Σχεδίων Προσαρμογής στην Κλιματική Κρίση και των Σχεδίων Ασφάλειας Νερού σε όλη τη χώρα.

ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ Σχεδίων Διαχείρισης Ξηρασίας και την ολοκλήρωση της αναθεώρησης των Σχεδίων Λεκανών Απορροής Ποταμού και των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας και χαράσσουμε νέα υδατική πολιτική, προσανατολισμένη στις νέες ανάγκες της πράσινης μετάβασης.

ΠΡΟΦΑΝΩΣ, λοιπόν, όταν από την άλλη πλευρά, σε όλα τούτα τα ζητήματα δράσης, υπάρχει «σιγή ασυρμάτου», η κινητικότητα έρχεται εκ των υστέρων και μετά τη γενικότερη κατακραυγή να επιβεβαιώσει ότι μετά από τέσσερα χρόνια αδράνειας η όποια επιχείρηση «κατεδάφισης» του
«πριγκιπάτου» είναι όψιμη. Και βέβαια ένας ψύχραιμος παρατηρητής δεν μπορεί παρά να εικάσει ότι έχει καθαρά επικοινωνιακό χαρακτήρα εν όψει των εκλογών, μετά και τη βάναυση επίθεση που δέχτηκε ο αρχαιολόγος Μανόλης Ψαρρός.

ΕΙΝΑΙ, ΟΜΩΣ, θετικό ότι η Ν.Δ. έρχεται στη δική μας «όχθη». Να υπενθυμίσουμε, την περίοδο 2015-19 ξεκίνησε μια ολοκληρωμένη προσπάθεια για να μπει σε σειρά το πολεοδομικό και χωροταξικό πρόβλημα της χώρας με την προώθηση πρωτοβουλιών για το Κτηματολόγιο και τους Δασικούς
Χάρτες.

ΕΠΙΣΗΣ, ψηφίστηκε νέος νόμος για τη χωροταξία, ψηφίστηκε ο πρώτος νόμος για τη θαλάσσια χωροταξία, δημιουργήθηκε νέος νόμος για την ηλεκτρονική fast track έκδοση πολεοδομικών αδειών, ώστε να απεμπλακούν οι πολεοδομίες των δήμων, εγκρίθηκαν τα 12 από τα 13 περιφερειακά
χωροταξικά σχέδια της χώρας, δημοπρατήθηκαν διαγωνισμοί για τα ειδικά χωρικά σχέδια για όλους τους κλάδους (τουρισμός, ΑΠΕ κ.λπ.), ξεκίνησε να ωριμάζει ένα νέο εργαλείο από το οποίο θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί με εγκεκριμένους πόρους από την ΕΤΕπ, άνω των 600 εκατ. ευρώ, το σύνολο των δήμων της χώρας για την εκπόνηση νέων τοπικών χωρικών σχεδίων.

ΑΥΤΟ, ΑΛΛΩΣΤΕ, θα αποτελούσε μια οριστική και βιώσιμη λύση για το μείζον ζήτημα της εκτός σχεδίου δόμησης. Επίσης, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ εκκίνησε ένα επιθετικό πρόγραμμα κατεδαφίσεων σε παραλίες και περιοχές υψηλής περιβαλλοντικής προστασίας.

ΠΡΟΣ ΧΑΡΙΝ οικονομίας, επιπλέον, να καταγράψω επιμέρους κομβικά έργα για την αειφορία στην Κρήτη, όπως π.χ. το ζήτημα με τη χωροθέτηση βιολογικών, όπως αυτού της Παλαιόχωρας στα Χανιά που εκκρεμούσε από το 1992.

ΩΣΤΟΣΟ, η σημερινή κυβέρνηση όχι μόνο δεν συνέχισε όλες αυτές τις διαδικασίες, αλλά τις υπονόμευσε συστηματικά. Από τότε, άραγε, τι έχει γίνει; Οι αλλαγές που επέφεραν ο νόμος για τη χωροταξία και την πολεοδομία ανατράπηκαν μία προς μία, κανένα νέο περιφερειακό ή κλαδικό σχέδιο δεν ολοκληρώθηκε, κανένα θαλάσσιο χωροταξικό δεν εκπονήθηκε, τα κεκτημένα των δασικών χαρτών ανατράπηκαν, το Κτηματολόγιο δεν ολοκληρώθηκε και ακόμα δεν έχει υλοποιηθεί ούτε ένα νέο τοπικό χωρικό σχέδιο σε επίπεδο δήμου, πρόγραμμα ωστόσο το οποίο η κυβέρνηση έσπευσε να οικειοποιηθεί ως δική της πρωτοβουλία.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, στο όνομα της κατάργησης της εκτός σχεδίου δόμησης, η κυβέρνηση δημιούργησε ένα τσουνάμι εξαγορών εξωαστικής γης και έκδοσης νέων αδειών, προτρέποντας τους πολίτες να «αξιοποιήσουν» την περιουσία τους για να μη χάσει την αξία της.

ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ στόχος της Ν.Δ. φυσικά ήταν η προσδοκία αναθέρμανσης του κατασκευαστικού κλάδου και του real estate, ως μοναδική αναπτυξιακή προοπτική για τη χώρα, ακολουθώντας πιστά το αναπτυξιακό πρότυπο που οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία. Και, φυσικά, το πρόγραμμα κατεδαφίσεων σταμάτησε τη μέρα που εκλέχθηκε η κυβέρνηση Μητσοτάκη.

ΜΑΚΑΡΙ, βέβαια, ο πυρετός ενάντια στα «μπιτσόμπαρα» να οδηγήσει κάπου, αλλά το χωροταξικό και πολεοδομικό έγκλημα που έχει συντελεστεί αυτή την τετραετία δύσκολα ανατρέπεται.