Μαύρη πανώλη, η επιστροφή: Δεκάδες σε καραντίνα στην Κίνα, παγκόσμιος συναγερμός

Η πανώλη ή πανούκλα είναι οξεία λοιμώδης νόσος, που προκαλείται από το βακτήριο Yersinia pestis (βάκιλος του Γερσίν). Πώς μεταδίδεται στον άνθρωπο
Χρήστος Δεμέτης
21 Νοεμβρίου 2019 07:31
Δεκάδες Κινέζοι έχουν τεθεί σε καραντίνα μετά την επανεμφάνιση της “μαύρης πανώλης” σε άνδρα ο οποίος νόσησε την περασμένη βδομάδα.

Ο εν λόγω 55χρονος κυνηγός φαίνεται πως νόσησε αφότου κατανάλωσε ένα άγριο κουνέλι που είχε νωρίτερα σκοτώσει, και θεωρείται ο τρίτος φορέας της εξαφανισμένης μέχρι πρότινος νόσου, στη χώρα.

Συνολικά 28 άτομα έχουν τεθεί σε καραντίνα και εξετάζονται, χωρίς ωστόσο να έχουν εμφανίσει σημάδια της θανατηφόρας επιδημίας, γνωστής και ως “μαύρος θάνατος” ή πανούκλα.

Το Associated Press μεταδίδει πως το τρίτο θύμα της νόσου νοσηλεύεται σε νοσοκομείο στην πόλη Huade. Οι 28 που εξετάζονται είναι από το περιβάλλον του 55χρονου.

Οι άλλοι δύο φορείς, διαγνώστηκαν στο Πεκίνο. Ωστόσο, οι τρεις αυτές υποθέσεις δεν συνδέονται μεταξύ τους, κάτι που για την ώρα καθησυχάζει τους ειδικούς. Στην περιοχή του Πεκίνου έχουν πολλαπλασιαστεί τα τρωκτικά (συνδέονται με τη μετάδοση της επιδημίας) μετά από επίμονες ξηρασίες οι οποίες επιδεινώθηκαν λόγω της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης.

Η επανεμφάνιση του 2010.

Από το 2010 έως το 2015, περισσότερες από 3.248 περιπτώσεις αναφέρθηκαν παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων 584 θανάτων, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Οι τρεις πλέον ενδημικές χώρες είναι η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η Μαδαγασκάρη και το Περού.

Το 2017 ξέσπασε επιδημία στη Μαδαγασκάρη, για την οποία είχε εκδώσει ανακοίνωση και το ΚΕΕΛΠΝΟ. Από την 1η Αυγούστου του 2017 μέχρι τις 12 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς, είχαν αναφερθεί 1.100 κρούσματα πανώλης, συμπεριλαμβανομένων 94 θανάτων. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) είχε στείλει 1,3 εκατομμύρια δόσεις αντιβιοτικών στη χώρα.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, υπήρξαν δώδεκα περιπτώσεις πανώλης. Το 2015, δύο άνθρωποι στο Κολοράντο απεβίωσαν από την πανώλη και το προηγούμενο έτος υπήρξαν οκτώ αναφερόμενες περιπτώσεις στην πολιτεία.

Τον περασμένο Μάιο ένα ζευγάρι από τη Μογγολία είχε πεθάνει από βουβωνική πανώλη μετά από κατανάλωση ωμού νεφρού μαρμότας.

Η πανώλη, που προκαλείται από βακτήρια και μεταδίδεται μέσω τσιμπήματος ψύλλων και μολυσμένων ζώων, μπορεί να εκδηλωθεί σε τρεις διαφορετικές μορφές.

Η βουβωνική προκαλεί διογκωμένους λεμφαδένες, ενώ η σηψαιμική προσβάλλει το αίμα και η πνευμονική μολύνει τους πνεύμονες.

Η πνευμονική – το είδος από το οποίο πάσχουν οι δύο Κινέζοι – είναι η πιο μολυσματική και καταστροφική. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), αν μείνει χωρίς θεραπεία, είναι θανατηφόρα σε ποσοστό 90%.

Μεταδίδεται εύκολα και γρήγορα με άμεση ή έμμεση επαφή, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις πνευμονικής εντόπισης, οπότε μεταδίδεται ακόμα και με τα σταγονίδια.

Η πανώλη είναι επίσης γνωστή από την αρχαιότητα. Παράδειγμα αναφορών είναι αυτό του Θουκυδίδη: ο λοιμός των Αθηνών, πιθανώς να είναι η πανώλη. Από τον 6ο αι. και σε όλον τον Μεσαίωνα εκδηλώνονταν μεγάλες επιδημίες, με αποτέλεσμα να παραμείνουν μόνιμα ενδημικές εστίες. Γνωστή είναι η μεγάλη επιδημία του 14ου αιώνα η οποία ονομάστηκε μαύρος θάνατος. Μετά τον 14ο αιώνα, η νόσος έγινε ενδημική και για 300 χρόνια υπήρχαν επιδημικές εξάρσεις. Στα τέλη του 19ου αιώνα, σημειώθηκε πανδημία.

Στην Ασία η νόσος μεταφέρεται κυρίως από το τρωκτικό Marmota himalayana, ζώο που θηρεύεται κυρίως για τη γούνα του.

Σημαντικότερες επιδημίες πανώλης στην ιστορία:

542 – Η πανώλη του Ιουστινιανού (όσο ήταν Αυτοκράτορας) άρχισε στην Αίγυπτο.

610 – Η πανώλη φτάνει στην Κίνα, περνώντας από τη Μέση Ανατολή στην Περσία (Ιράν) και στην Ινδία.

1330 – Οι Μογγόλοι επιδρομείς μεταναστεύουν δυτικά, φέρνοντας την πανώλη μαζί τους.

1347 – Η δεύτερη πανδημία πανώλης, ο Μαύρος Θάνατος, σαρώνει τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη

1665 – Η μεγάλη Πανώλη πλήττει το Λονδίνο. Ανακόπτεται από τη Μεγάλη Πυρκαγιά που το 1666 έκαψε σχεδόν όλη τη πόλη

1721 – Η δεύτερη πανδημία εξασθενεί τελικά στη Γαλλία. Συνεχίζεται όμως στη Μέση Ανατολή.

1855 – Τρίτη πανδημία πανώλης ξεσπάει στην Κίνα. Το 1890 απομονώνεται το βακτήριο και αναπτύσσεται το εμβόλιο.

1900 – Επιδημία εννέα ετών στο Σίδνεϊ και στο Σαν Φρανσίσκο. Σβήνει όταν εξοντώνονται οι αρουραίοι.

1960 – Το Βιετνάμ γίνεται η κυριότερη εστία μόλυνσης, ιδίως κατά τον πόλεμο με τις ΗΠΑ.

“Ο μαύρος θάνατος”
Το 1347 η πανούκλα θέριζε την Άπω Ανατολή και έφτασε στα ανατολικά άκρα της Ευρώπης. Οι Μογγόλοι εκείνη την εποχή πολιορκούσαν την Κάφα, στην Κριμαία. Αποδεκατισμένοι από την πανώλη, έδωσαν ένα ύπουλο θανατηφόρο χτύπημα στους αντιπάλους τους.

Χρησιμοποιώντας γιγαντιαίους καταπέλτες, πέταξαν τα κορμιά των θυμάτων της πανώλης πάνω από τα τείχη της πόλης.

Μέσα σε μερικούς μήνες, ο θάνατος θέριζε ολόκληρη την Ευρώπη. Η αρρώστια εξαπλώθηκε γρήγορα στη Βόρεια Αφρική, στην Ιταλία, στην Ισπανία, στην Αγγλία, στη Γαλλία, στην Αυστρία, στην Ουγγαρία, στην Ελβετία, στη Γερμανία, στη Σκανδιναβία και στις Βαλτικές χώρες.

Σε λίγο περισσότερο από δύο χρόνια, πάνω από το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Ευρώπης, περίπου 25 εκατομμύρια ψυχές, έπεσαν θύματα της αρρώστιας.