Τα «δύο λεπτά μίσους» ή ο Ντόναλντ Τραμπ μέσα από τα μάτια του Τζορτζ Όργουελ

Σχεδόν οκτώ χρόνια μετά, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν και πάλι την προοπτική μιας προεδρίας Τραμπ.

Λίγες ώρες πριν οι κάλπες αναδείξουν τον επόμενο Πρόεδρο των ΗΠΑ , σε μια κρίσιμη μάχη κυρίως για την υπαρξιακή ταυτότητα των ΗΠΑ, αλλά και για τον πλανήτη, ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Γουέιν των ΗΠΑ Μαρκ Σατα, κάνει στοt heconversation, μία ανάλυση για το πώς θα έβλεπε ο Τζορτζ Όργουελ,  μια προεδρία Τραμπ.

Πατριωτισμός-Εθνικισμός: Οι μεγάλες διαφορές

Ο  συγγραφέας του «1984» και της «Φάρμας των ζώων», σε ένα δοκίμιό του με τίτλο «Σημειώσεις για τον εθνικισμό», ήδη από το 1945,  κάνει διάκριση μεταξύ των όρων εθνικισμός και πατριωτισμός.  Στο πρώτο, επικεντρώνεται στο  πώς θα μπορούσε να μοιάζει ένα κυβερνών πολιτικό κόμμα που θα ήταν πλήρως αιχμάλωτο του εθνικισμού.

Για τον Όργουελ, ο εθνικισμός είναι «η τάση να ταυτίζεσαι με ένα μόνο έθνος ή άλλη οντότητα, τοποθετώντας την πέρα από το καλό και το κακό και μην αναγνωρίζοντας κανένα άλλο καθήκον εκτός από αυτό της προώθησης των συμφερόντων της».

Αυτό, σημειώνει ο Όργουελ διαφέρει από την έννοια του πατριωτισμού, την οποία όρισε ως «αφοσίωση σε έναν συγκεκριμένο τόπο και έναν συγκεκριμένο τρόπο ζωής, τον οποίο πιστεύει κανείς ότι είναι ο καλύτερος στον κόσμο, αλλά δεν επιθυμεί να τον επιβάλει σε άλλους».

«Ο πατριωτισμός είναι από τη φύση του αμυντικός, τόσο στρατιωτικά όσο και πολιτισμικά. Ο εθνικισμός, από την άλλη πλευρά, είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την επιθυμία για εξουσία».

Ο εθνικιστής δηλαδή, είναι σαν τον γονέα που καταστρέφει τα παιδιά των άλλων για να εξυψώσει τα δικά του.

Τα «ανήθικα μέσα» και η αντίδραση Τραμπ στην ήττα

Ο συγγραφέας, θεωρεί ότι όταν ο εθνικιστής κάνει την προώθηση του τρόπου ζωής του κορυφαία προτεραιότητά του, αναπόφευκτα καταλήγει να θέτει τον συγκεκριμένο στόχο «πέρα από το καλό και το κακό». Αυτό καθιστά τον εθνικιστή επιρρεπή στο να υποστηρίξει ανήθικα μέσα για την προώθηση του δικού του τρόπου ζωής.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τέτοιας εθνικιστικής νοοτροπίας ήταν η αντίδραση του Τραμπ στην ήττα των προεδρικών εκλογών του 2020. Επιδίωξε να ανατρέψει τα αποτελέσματα των εκλογών με ψέματα και ενθαρρύνοντας την εξέγερση.

Παρομοίως, οι υποστηρικτές του Τραμπ που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου ασπάζονταν μια εθνικιστική νοοτροπία. Ενεργοποίησαν ένα ανήθικο μέσο προσπαθώντας να προωθήσουν τη δική τους πολιτική ατζέντα.

Ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε ακριβώς αυτό που προβλέπει ο Όργουελ ότι θα κάνει ο εθνικιστής. Αντιλαμβάνεται τα πάντα, όπως το έθεσε ο Όργουελ, «με όρους ανταγωνιστικού γοήτρου» ενώ «οι σκέψεις του στρέφονται πάντα σε νίκες, ήττες, θριάμβους και ταπεινώσεις».

Η εμμονή στον ανταγωνισμό δεν είναι πατριωτική. Είναι ανόθευτος εθνικισμός.

Το «1984» και το Two Minutes Hates

Στο διάσημο βιβλίο του Όργουελ, «1984» τα μέλη του κόμματος στο φανταστικό έθνος της Ωκεανίας έχουν εμμονή με το «ανταγωνιστικό πλεονέκτημα» και την «επιθυμία για εξουσία».

Δραστηριότητες όπως το Two Minutes Hates  (Δύο λεπτά μίσους), όπου τα μέλη του κόμματος ενθαρρύνονταν να ουρλιάζουν και να χλευάζουν βίντεο ενός πολιτικού αντιπάλου, ωθούν τα μέλη του κόμματος να επικεντρώσουν τις σκέψεις τους σε «νίκες, ήττες, θριάμβους και ταπεινώσεις».

Ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του κόμματος είναι το πόσο συχνά στρέφεται εναντίον των ίδιων των μελών του μέσω απαγωγών, βασανιστηρίων και δολοφονιών. Το φαινόμενο ήταν τόσο συχνό στην Ωκεανία που είχε και όνομα: «εξαέρωση».

Από αυτή την άποψη, οι απειλές του Τραμπ εναντίον όσων θεωρεί «εσωτερικό εχθρό» αποκαλύπτουν τη δική του εθνικιστική επιθυμία να στραφεί εναντίον των Αμερικανών που απειλούν την επιδίωξη της εξουσίας του.

Η αισιοδοξία του να μην πιστεύεις ότι θα συμβούν δυσάρεστα γεγονότα

Ο Όργουελ, είχε ασκήσει δριμεία κριτική στην «μόδα να πιστεύει κανείς, μέχρι το ξέσπασμα του πολέμου, ότι ο Χίτλερ ήταν ένας ασήμαντος τρελός και τα γερμανικά τανκς από χαρτόνι».

Όπως έχουν σημειώσει πολλοί σχολιαστές και ειδησεογραφικά πρακτορεία, ο Τραμπ μιλάει συνήθως σαν αυταρχικός.

Ωστόσο, πολλοί Αμερικανοί δικαιολογούν αυτές τις ομιλίες, χωρίς να τις αντιμετωπίζουν ως απόδειξη απειλής για τη δημοκρατία. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην τάση που εντόπισε ο συγγραφέας, να πιστεύει κανείς ότι δεν πρόκειται να συμβούν πραγματικά δυσάρεστα γεγονότα – τουλάχιστον όχι στη χώρα του.

naftemporiki.gr