Προτιμότερη η «κακή» πρόταση των ΗΠΑ από την συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία; Πώς η ειρήνη θα πάρει το «κεφάλι» του Ζελένσκι

Ο τελευταίος αποχαιρετισμός στον Πάπα Φραγκίσκο μετατράπηκε σε μια ευκαιρία για ανεπίσημες πολιτικές στιχομυθίες μεταξύ των ηγετών που έδωσαν το «παρών». Φυσικά η συνάντηση μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και του Ουκρανού ομολόγου του Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποτέλεσε την κορυφή της διπλωματίας της κηδείας που είδαμε το περασμένο Σάββατο, με τον Ουκρανό ηγέτη να κάνει λόγο για μια συνάντηση που θα μπορούσε να αποδειχθεί ιστορική.

Λίγο μετά είχαμε την ανάρτηση Τραμπ, ο οποίος δήλωσε ότι ο Ρώσος ηγέτης Βλαντίμιρ Πούτιν «ίσως δεν θέλει να σταματήσει τον πόλεμο», γεγονός που έφερε την ελπίδα στην ουκρανική πλευρά ότι θα μπορούσε να αλλάξει την προτεινόμενη συμφωνία των ΗΠΑ για κατάπαυση του πυρός, η οποία μεταξύ άλλων προβλέπει την αναγνώριση από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Κριμαίας ως ρωσικού εδάφους.

Η αμερικανική πρόταση θεωρείται ότι ευνοεί τη Μόσχα, με πολλούς αναλυτές να κάνουν λόγο για παράδοση υποστηρίζοντας ότι η μη επίτευξη συμφωνίας είναι καλύτερη από μια κακή συμφωνία. Στη βάση αυτής της εκτίμησης κρύβεται το γεγονός ότι η συμφωνία παραχωρεί πάρα πολλά στη Μόσχα, χωρίς να δίνει ανταλλάγματα στο Κίεβο.

Η ουσιαστική ανησυχία, όπως εξηγεί το Atlantic Council, είναι ότι εάν η Ουκρανία αναγκαστεί να αποδεχθεί αυτή την  ειρηνευτική συμφωνία, η χώρα δεν θα μπορέσει να επιβιώσει για πολύ ως ανεξάρτητο κράτος. Αυτό θα έδινε με την σειρά του μια ιστορική νίκη για τη Ρωσία του Πούτιν, με βαθιές γεωπολιτικές επιπτώσεις που θα γίνουν αισθητές πολύ πέρα ​​από τα σύνορα της Ουκρανίας.

Παράλληλα, η ειρηνευτική συμφωνία θα «δικαιώσει» την εισβολή στην Ουκρανία και θα εδραιώσει περαιτέρω τη μετάβαση της χώρας προς ένα πλήρως ολοκληρωτικό μοντέλο διακυβέρνησης, προσθέτει προειδοποιώντας παράλληλα ότι θα δοθεί το «κακό παράδειγμα» σε άλλες χώρες με παρόμοιες βλέψεις και διεκδικήσεις.

Όμως η Ουκρανία δεν έχει την πολυτέλεια να ανησυχεί για τις συνέπειες της έκβασης του πολέμου σε άλλες χώρες, σχολιάζει ο καθηγητής Μαρκ Γκαλεότι, ένας από τους διακεκριμένους ιστορικούς διεθνώς σχετικά με τη Ρωσία και τις ισορροπίες εξουσίας στο Κρεμλίνο.

Οι ΗΠΑ… Πόντιος Πιλάτος

Σύμφωνα με τον Γκαλεότι, η Ουκρανία έχει να αντιμετωπίσει δύο βασικά πράγματα, το γεγονός ότι βρίσκεται μπροστά σε μια πολύ κακή αμερικανική πρόταση και την πίεση του χρόνου καθώς οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να νίψουν τας χείρας σαν άλλος Πόντιος Πιλάτος και να αποχωρήσουν από την διαμεσολάβηση για την ειρηνική διευθέτηση του πολέμου.

Αυτό, για τον ίδιο, είναι το πραγματικό πρόβλημα της Ουκρανίας, ουσιαστικά υποστηρίζοντας πως μια κακή συμφωνία είναι καλύτερη από την μη επίτευξη συμφωνίας. Στη βάση του σκεπτικού του βρίσκονται οι ΗΠΑ και το γεγονός ότι η Ευρώπη δεν φαίνεται να έχει ούτε την βούληση ούτε την ικανότητα να καλύψει το κενό σε περίπτωση αποχώρησης των Ηνωμένων Πολιτειών- αν και εκτιμάει ότι η Γηραιά Ήπειρος έχει να προσφέρει περισσότερα στην παροχή εγγυήσεων ασφάλειας και πάνω απ’ όλα στην ανοικοδόμηση και μακροπρόθεσμα τον επανεξοπλισμό της Ουκρανίας.

Χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ, η Ουκρανία θα μπορούσε αργότερα να αναγκαστεί να αποδεχθεί ακόμη χειρότερους όρους, εξηγεί.

«Μπορεί να αποδειχθεί αδύνατο για την Ουκρανία ή τους δυτικούς συμμάχους της να βελτιώσουν τους όρους όσο ο Τραμπ παραμένει στον Λευκό Οίκο. Παρά το θάρρος τους, οι Ουκρανοί δεν έχουν την πολυτέλεια να πολεμήσουν για άλλα τρία χρόνια και εννέα μήνες χωρίς την υποστήριξη της Αμερικής», σημειώνει, αναφέροντας την πρόσφατη δήλωση του δημάρχου του Κιέβου, Βιτάλι Κλίτσκο, ο οποίος υποστήριξε ότι η «επώδυνη λύση» της διαπραγμάτευσης γης για τον τερματισμό των μαχών είναι «δεν είναι δίκαιη», αλλά μπορεί πλέον να είναι απαραίτητη.

Προς αυτή την κατεύθυνση φαίνεται ότι κινείται πλέον και ο Ουκρανός πρόεδρος, τουλάχιστον σύμφωνα με τον Τραμπ. Σύμφωνα με τον Αμερικανό πρόεδρο, ο Ζελένσκι είναι πρόθυμος να εγκαταλείψει τον στόχο της ανάκτησης της χερσονήσου της Κριμαίας, που προσάρτησε η Ρωσία το 2014.

Πρόκειται για διαμετρικά αντίθετη στάση του Ζελένσκι καθώς το Κίεβο έχει επανειλημμένως απορρίψει τις εδαφικές παραχωρήσεις, τονίζοντας ότι τα ζητήματα σχετικά με τη γη θα πρέπει να συζητηθούν μόνο αφού συμφωνηθεί κατάπαυση του πυρός.

Το πικρό χάπι για τον Ζελένσκι

Το ειρηνευτικό σχέδιο που προτείνουν οι ΗΠΑ δεν έχει δημοσιοποιηθεί λεπτομερώς, αλλά οι όροι του είναι ξεκάθαροι. Προβλέπει άμεση κατάπαυση του πυρός και έναρξη απευθείας συνομιλιών μεταξύ Μόσχας και Κιέβου. Η Ουκρανία θα αποκλειστεί από την ένταξη στο ΝΑΤΟ και θα υπογράψει τη συμφωνία για τα ορυκτά με την Ουάσιγκτον.

Εν τω μεταξύ, η Αμερική θα αποδεχθεί επίσημα τη ρωσική κυριαρχία στην προσαρτημένη Κριμαία και θα αναγνωρίσει ανεπίσημα τον έλεγχό της στα άλλα κατεχόμενα εδάφη. Οι ΗΠΑ θα άρουν επίσης τις κυρώσεις τους στη Μόσχα, αν και μπορεί να υπάρξει άμεση επαναφορά τους σε περίπτωση νέας ρωσικής επιθετικότητας.

Οι όροι αυτοί είναι εξαιρετικά «γενναιόδωροι προς τον εισβολέα», τονίζει ο Γκαλεότι εκτιμώντας ότι η αποδοχή της συμφωνίας από τον Ζελένσκι πιθανόν θα σημάνει το τέλος της πολιτικής του καριέρας, παρόλο που πολλοί Ουκρανοί επιθυμούν την ειρήνη.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο μισός πληθυσμός είναι πρόθυμος να εξετάσει την ανταλλαγή της ειρήνης με τα εδάφη της χώρας. Όμως ο Ζελένσκι πιθανότατα θα καταλήξει σε αποδιοπομπαίο τράγο για τον κατανοητό θυμό τους, προβλέπει.

Δεν υπάρχει πόρτα αλλά υπάρχει… παράθυρο

Αναλύοντας ο Γκαλεότι την προτεινόμενη συμφωνία, παρατηρεί ότι δεν περιλαμβάνει περιορισμούς στην στρατιωτική ικανότητα της Ουκρανίας να αμυνθεί. Ορίζει ένα εμπόδιο για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ που ήταν ούτως ή άλλως πολύ απίθανο να επέλθει στο άμεσο μέλλον — αλλά δεν υπάρχουν περιορισμοί σε άλλες στρατιωτικές συμμαχίες ή ακόμη και στην παρουσία ξένων στρατευμάτων στο έδαφός του. Η πιθανή ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση προσφέρει στην Ουκρανία την προοπτική όχι μόνο μεγαλύτερης ευημερίας αλλά και ασφάλειας, καθώς η Συνθήκη της Ευρώπης δεσμεύει όλα τα μέλη στην αμοιβαία άμυνα, αναφέρει.

Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί πως πρόσφατο δημοσίευμα του Bloomberg ανάφερε ότι η Ουάσιγκτον φαίνεται να προσπαθεί να εξασφαλίσει το δικαίωμα του Κιέβου στην ανάπτυξη στρατιωτικής δύναμης. Κατά το Bloomberg, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ζητούν από τη Ρωσία να αποδεχθεί το δικαίωμα του Κιέβου να αναπτύξει έναν επαρκώς εξοπλισμένο και επανδρωμένο στρατό και αμυντική βιομηχανία, ως μέρος της ειρηνευτικής συμφωνίας.

Επιπλέον, υπό τους όρους που συζητούνται, ο Γκαλεότι παρατηρεί ότι η Ρωσία φαίνεται πως θα παραιτηθεί από τις αξιώσεις της στις περιοχές που δεν κατέχει επί του παρόντος και επιπλέον θα αποσυρθεί από εδάφη στη νότια Ουκρανία για να παράσχει στην Ουκρανία ελεύθερη πρόσβαση στον ποταμό Δνείπερο.

«Και ενώ η άρνηση να υποστηρίξει την απώλεια της Κριμαίας συνιστά κόκκινη γραμμή για το Κίεβο καθ’ όλη τη διάρκεια της ειρηνευτικής διαδικασίας, με τη διάκριση μεταξύ του μελλοντικού καθεστώτος της Κριμαίας και των υπόλοιπων τεσσάρων κατεχόμενων εδαφών, αυτό το σχέδιο παρέχει την προοπτική να επιστρέψουν οι τελευταίες στον έλεγχο του Κιέβου κάποια στιγμή στο μέλλον», σημειώνει.

Διαβάστε ακόμα:

→ Τα μυστήρια του Βαπτιστηρίου: Η συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι και οι ξαφνικές απειλές κατά Πούτιν

→ Πώς θα μοιάζει η Ουκρανία σύμφωνα με την ειρηνευτική πρόταση του Τραμπ (χάρτης)