Ναύπλιο: Η αποκατάσταση του Παλαιού Τελωνείου, πρότυπο πολιτιστικής διαχείρισης με αναπτυξιακό πρόσημο

Το αποκατεστημένο κτήριο του Παλαιού Τελωνείου στο Ναύπλιο, ενός σημαντικού μνημείου με ιδιαίτερη ιστορική και αρχιτεκτονική αξία, εγκαινίασε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.

Το κτήριο από το 2019 έχει παραχωρηθεί κατά χρήση στο Υπουργείο Πολιτισμού. Το έργο υλοποιήθηκε από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δυτικής Ελλάδας και Πελοποννήσου του Υπουργείου Πολιτισμού με χρηματοδότηση, περίπου 1.400.000 ευρώ, από το Τομεακό Πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑΑ-ΕΣΠΑ 2014-2020 και 2021-2027. Το Παλαιό Τελωνείο αποτελεί πλέον έναν σημαντικό εκθεσιακό, και εν γένει,  πολιτιστικό χώρο για την πόλη του Ναυπλίου. Η διαχείρισή του ανήκει από κοινού στο Υπουργείο Πολιτισμού και τον Δήμο Ναυπλιέων. Σύμφωνα με τη μελέτη αποκατάστασης το κτήριο διαθέτει διακριτούς χώρους και ξεχωριστές εισόδους/εξόδους, ώστε να εξυπηρετούνται με τον καλλίτερο δυνατό τρόπο οι ανάγκες τόσο του ΥΠΠΟ όσο και του Δήμου.

Στη διάρκεια της εκδήλωσης η Λίνα Μενδώνη υπέγραψε με τον Δήμαρχο Ναυπλιέων Δημήτριο Ορφανό Μνημόνιο Συνεργασίας, το οποίο θέτει τα θεμέλια για την αξιοποίηση του Τελωνείου, ως ζωντανού πολιτιστικού κυττάρου. Η συμφωνία προβλέπει τη διαρκή συνεργασία μεταξύ των δύο φορέων, με στόχο την ενσωμάτωση του ιστορικού κτηρίου στον σύγχρονο κοινωνικό και πολιτιστικό ιστό της πόλης, με όρους βιωσιμότητας και αειφορίας. Στο πλαίσιο της συνεργασίας, το ΥΠΠΟ παραχωρεί στον Δήμο το δυτικό τμήμα του Τελωνείου για πέντε έτη (με δυνατότητα παράτασης), ώστε να λειτουργήσει ως κέντρο πληροφόρησης και τουριστικής προβολής, με έμφαση στη χρήση ψηφιακών μέσων και διαδραστικής παρουσίασης των μνημείων της περιοχής.

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε :

«Η πλήρης αποκατάσταση και επαναλειτουργία του Παλαιού Τελωνείου Ναυπλίου αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η πολιτιστική κληρονομιά μπορεί να ενταχθεί δυναμικά και δημιουργικά στον σύγχρονο κοινωνικό, πολιτιστικό -και εν προκειμένω- αστικό ιστό. Το ιστορικό αυτό κτήριο, χρονολογούμενο στις αρχές του νέου ελληνικού κράτους και αποδιδόμενο στον σπουδαίο αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη, παρέμεινε για 25 χρόνια ανενεργό. Από το 2019, μέσα από το συνεκτικό σχέδιό μας για την Πολιτιστική Χάρτα Ανάπτυξης και Ευημερίας κάθε Περιφέρειας, και με τη συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού με τον Δήμο Ναυπλιέων, καταφέραμε να επανεκκινήσουμε το έργο και να το ολοκληρώσουμε με χρηματοδότηση από το Τομεακό Πρόγραμμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Το Τελωνείο, που ιστορικά συνδεόταν απολύτως με το λιμάνι και τη θάλασσα, ανοίγει και πάλι τις πύλες του με μία σημαντική έκθεση που αναδεικνύει αυτή τη διαχρονική σχέση του. Η Εθνική Πινακοθήκη διοργάνωσε για τα σημερινά εγκαίνια μια απολύτως αντιπροσωπευτική έκθεση με έργα σημαντικών Ελλήνων ζωγράφων, που καλύπτει τα 204 χρόνια ζωής του κράτους μας, αφιερωμένη στη θάλασσα. Η Εθνική Λυρική Σκηνή ανέλαβε να καλύψει με ξεχωριστή παραδοσιακή μουσική εμπνευσμένη και αυτή από τη θάλασσα των Ελλήνων τη σημερινή εκδήλωση. Επιδίωξή μας είναι η δημιουργία ενός ζωντανού πολιτιστικού κυττάρου στην καρδιά της πόλης, ανοικτού και προσβάσιμου σε όλους. Επιπλέον, σήμερα, αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά η πολιτική που εφαρμόζουμε τα τελευταία χρόνια με σταθερότητα και συνέπεια. Οι υπηρεσίες και οι εποπτευόμενοι φορείς του ΥΠΠΟ να συνεργάζονται με δημιουργικό τρόπο, αποδεικνύοντας ότι ο ελληνικός πολιτισμός αποτελεί ενιαίο αδιάσπαστο σύνολο, που αναπτύσσεται αδιάλειπτα από την αρχαιότητα έως σήμερα.

Το Τελωνείο μετατρέπεται σε ενεργό οργανισμό πολιτισμού και δημιουργίας, σημείο αναφοράς της πόλης και εφαλτήριο εξωστρέφειας και σύγχρονης ταυτότητας. Ευχαριστώ όλους όσοι συνέβαλαν στην υλοποίηση του έργου. Ιδιαίτερα τον Γενικό Γραμματέα Γιώργο Διδασκάλου, στο πρόσωπο του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων Γιώργου Παπανδρέου όλο το προσωπικό της υπηρεσίας, την Πρόεδρο και τη Γενική Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Ολγα Μεντζαφού και Συραγώ Τσιάρα και τις επιμελήτριες της έκθεσης, τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Γιώργο Κουμεντάκη, για την υποδειγματική συνεργασία μας. Ελπίζω οι κάτοικοι του Ναυπλίου να αγκαλιάσουν το Τελωνείο τους και οι επισκέπτες να το ανακαλύψουν ως σημείο πολιτιστικής εμπειρίας και μνήμης».

Η εκδήλωση των εγκαινίων πλαισιώθηκε από τα εγκαίνια της έκθεσης “Θάλασσα, ζείδωρος πνοή”, σε συνεργασία με την Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου. Η έκθεση, βασισμένη στην παρουσίαση που είχε προηγηθεί στα Ηνωμένα Έθνη στη Νέα Υόρκη, εμπλουτισμένη με νέα έργα και επιμελημένη από τη Λαμπρινή Καρακούρτη – Ορφανοπούλου σε συνεργασία με την Έφη Αγαθονίκου, φωτίζει τη διαχρονική σχέση των Ελλήνων με τη θάλασσα μέσα από τη θαλασσογραφία, αναδεικνύοντας το Ναύπλιο ως λιμάνι-σύμβολο του ελληνικού πολιτισμού.

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 20 Σεπτεμβρίου 2025 και ο χώρος θα είναι εφεξής ανοικτός στο κοινό, ενισχύοντας την πολιτιστική ταυτότητα του Ναυπλίου και λειτουργώντας ως τόπος εξωστρέφειας και δημιουργικής συνεργασίας.

Στην τελετή των εγκαινίων παραβρέθηκαν ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιάννης Ανδριανός, ο  Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού Γιώργου Διδασκάλου, ο βουλευτής Αργολίδας του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Γαβρήλος, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Γιώργος Κουμεντάκης, η πρόεδρος του ΔΣ της Εθνικής Πινακοθήκης Όλγα Μεντζαφού, η Γενική Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Συραγώ Τσιάρα, τοπικοί παράγοντες και πλήθος κόσμου.