Covid-19 και Κλιματική Αλλαγή: Γνώση, Στρατηγική και Αποτελεσματικότητα στη νέα εποχή

Ολοκληρώθηκε το διήμερο Συνέδριο με συμμετοχή 80 ομιλητών από 42 Δήμoυς, με εισηγήσεις επιστημονικών φορέων και παρουσίαση καλών πρακτικών και με ομιλίες, το 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων. Το Συνέδριο τίμησαν με την φυσική τους παρουσία περισσότεροι από 140 Σύνεδροι και παρακολούθησαν διαδικτυακά περισσότεροι από 1000 Σύνεδροι.
Κορυφαία στιγμή του Συνεδρίου ήταν όταν στο τραπέζι με θέμα «Η πολιτική των ΚΕΠ Υγείας. Βέλτιστες Πρακτικές», συνδέθηκαν live μέσω Facebook περισσότεροι από 5000 πολίτες, ενώ 42 Δήμοι κοινοποίησαν και μετέδωσαν live μέσω των δικών τους σελίδων.

Παρόλο που το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε υβριδικά, είχε ένα ευρύ πρόγραμμα τόσο από πλευράς περιεχομένου, όσο και από πλευράς συμμετοχών από όλα τα σημεία της Ελλάδας. Εξετάσθηκαν από τους ΟΤΑ-Μέλη σημαντικά θέματα, επίκαιρα και καθοριστικά για την πορεία του κάθε Δήμου και παρουσιάστηκαν καλές πρακτικές.

Στο Συνέδριο αναπτύχθηκαν αρκετές θεματολογίες που παρουσιάστηκαν στα στρογγυλά τραπέζια. Στη συνεδρία «Η πολιτική των ΚΕΠ Υγείας. Βέλτιστες Πρακτικές» με συντονιστή του τραπεζιού τον Σωτήρη Παπασπυρόπουλο, Συντονιστή του Προγράμματος Υγιών Πόλεων Περιφέρειας Αττικής, o Πρόεδρος του ΕΔΔΥΠΠΥ και Περιφερειάρχης Αττικής κ. Γιώργος Πατούλης δήλωσε: Ο θεσμός των ΚΕΠ Υγείας, χαράζει πλέον στην Ελλάδα μια καινούργια στρατηγική στην Πρόληψη και την Προαγωγή της Υγείας των πολιτών, ισάξια με τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα. Πανελλαδικά λειτουργούν 150 δομές «ΚΕΠ Υγείας» με περισσότερες από 600000 πράξεις ωφέλειας για τους πολίτες και 126.000 εξετάσεις Προσυμπτωματικού ελέγχου.

Ο κ. Πατούλης υπογράμμισε ότι είναι πολύ σημαντικό ο πολίτης να βλέπει στην καθημερινότητά του ότι είμαστε δίπλα του και τον καθοδηγούμε σχετικά με τον έλεγχο της υγείας του, πριν καν εμφανισθούν συμπτώματα και χρειασθεί να αναζητήσει Ιατρική Βοήθεια. «Σύμμαχος στην άμεση επικοινωνία με τον πολίτη είναι το σύγχρονο λογισμικό των ΚΕΠ Υγείας» σημείωσε.

Ακολούθησαν οι Δια Ζώσης Βραβεύσεις Δήμων για την ύψιστη ωφέλεια των Δημοτών τους από τις δράσεις Προαγωγής Υγείας των τοπικών ΚΕΠ Υγείας οι οποίοι ήταν ο Δήμος Αγίας Βαρβάρας ο Δήμαρχος Λάμπρος Μίχος, ο Δήμος Μεγαρέων ο Δήμαρχος Γρηγόριος Σταμούλης, ο Δήμος Αιγάλεω ο Δήμαρχος Ιωάννης Γκίκας, ,ο Δήμος Δάφνης-Υμηττού που εκπροσωπήθηκε από την Γεωργία Σκιαδοπούλου Δημοτική Σύμβουλο, ο Δήμος Αργυρούπολης-Ελληνικού που εκπροσωπήθηκε από τον Αντιδήμαρχο Υγείας Κωνσταντίνο Μηνόπουλο , ο Δήμος Ηρακλείου Αττικής ο Δήμαρχος Νικόλαος Μπάμπαλος, ο Δήμος Λοκρών ο Δήμαρχος Αθανάσιος Λ. Ζεκεντές, για το Δήμο Λαρευωτικής παρέλαβε το βραβείο ο Κωνσταντίνος Άμαντος Εντεταλμένος Σύμβουλος Υγείας, ο Δήμος Νέας Σμύρνης εκπροσωπήθηκε από τον Αντιδήμαρχο Παναγιώτη Γιατζίδη , ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου ο Δήμαρχος Ιωάννης Φωστηρόπουλος, ο Δήμος Σαλαμίνας ο Δήμαρχος Γιώργος Παναγόπουλος, ο Δήμος Σαρωνικού ο Δήμαρχος Πέτρος Φιλίππου, ο Δήμος Ωρωπού ο Δήμαρχος Γεώργιος Γιασημάκης, και ο Δήμος Κηφισιάς εκπροσωπήθηκε από την Ασημίνα Σωτηροπούλου ενώ και απομακρυσμένα με προβολή βίντεο βραβεύτηκαν οι 145 Δήμοι που αποτελούν το Δίκτυο των ΚΕΠ Υγείας.

Στη συνεδρία με «Δράσεις και παρεμβάσεις για την Ψυχική Υγεία» με συντονιστή τραπεζιού τον Νικόλαο Παντελιά Δημοτικό Σύμβουλο Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Πρόεδρο Συμβουλευτικής Επιτροπής ΔΣ ΕΔΔΥΠΠΥ, παρουσιάστηκε από την Μαρία Αϊδίνη Γενική Διευθύντρια ΕΔΔΥΠΠΥ το νέο πρόγραμμα που εντάσσεται στο κομμάτι της ενδοοικογενειακής βίας και απευθύνεται σε στελέχη των Κοινωνικών Υπηρεσιών των Δήμων και αφορά θέματα διαπροσωπικών σχέσεων, αλλά και ανίχνευση βίαιων συμπεριφορών.

Συμπεράσματα

Για την βαρύτητα της μετά Covid-19 εποχής ο κ. Χρήστος Λιονής Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης υπογράμμισε το ρόλο της προσωπικής επικοινωνίας με τον πολίτη και ιδιαίτερα στην αναγνώριση της “προσωπικής του ταυτότητας”, όπως χαρακτηριστικά είπε και συγκεκριμένα της αντίληψης του κινδύνου και της εγγραμματοσύνης της υγείας που αποτελούν και τους κύριους προσδιοριστές της συμπεριφοράς υγείας. Υπογράμμισε μάλιστα το ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση δράσεων σχετικών με την προσέγγιση των πολιτών από πρόσωπα αποδεκτά από την τοπική κοινωνία. Τέτοιες δράσεις, τόνισε ο κ. Λιονής ότι αναμένεται να βοηθούν την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης αλλά και της συμμόρφωσης στα μέτρα για τη μείωση του φορτίου από την πανδημία.

Ο Άγις Τσουρός, Πρώην Διευθυντής Πολιτικής και Διακυβέρνησης για την Υγεία και Ευεξία στον ΠΟΥ Ευρώπης, Adjunct Professor School of Public Health University of Boston δήλωσε: Η πανδημία ανέδειξε την τεράστια σημασία των πόλεων και των τοπικών αυτοδιοικήσεων στην αντιμετώπιση των κρίσεων της δημόσιας υγείας και των απειλών από την κλιματική αλλαγή.  Δεν μπορεί να υπάρξει επιστροφή σε αυτό που ξέραμε – επενδύουμε στην δημόσια υγεία όπως επενδύουμε στην άμυνα της χώρας Ο πλανήτης βιώνει μια απόλυτη καταιγίδα (perfect storm) που συνδυάζει την πανδημία, τα αυξανόμενα βίαια καιρικά φαινόμενα που και αυτά αποτελούν συνέπεια της κλιματικής αλλαγής και τις τεράστιες ανισότητες και φτώχεια που κάνει ευάλωτους τους πληθυσμούς. Χρειαζόμαστε οράματα και τοπικές πολιτικές υγιούς και βιώσιμης ανάπτυξης σε βάθος χρόνου, χρειαζόμαστε διάλογο και συναίνεση για αλλαγή, χρειαζόμαστε λύσεις συστηματικές και πόλεις για όλους τους πολίτες. Οι πόλεις πρέπει να έχουν δυνατή φωνή και να απαιτούν να ακούγονται στα κέντρα των αποφάσεων. Οι υγιείς πόλεις να απαιτούν από το υπουργείο υγείας αναγνώριση του ρόλου τους και υποστήριξη. Επίσης να απαιτούν από τον ΠΟΥ εκπροσώπηση στα όργανα διακυβέρνησης του οργανισμού με την συμμετοχή δημάρχων.  Η υγεία και η βιωσιμότητα δεν είναι απλά αρμοδιότητες – είναι αξίες και αρχές και προτεραιότητες που θα πρέπει να επηρεάζουν όλες τις πολιτικές και σχέδια μιας πόλης για το μέλλον και την ευημερία των κατοίκων της. Το Ελληνικό δίκτυο υγιών πόλεων είναι από τα δυναμικότερα παγκόσμια Δίκτυα.
Ο Κυριάκος Σουλιώτης Καθηγητής Πολιτικής Υγείας, Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Πανεπιστημίου Πελοποννήσου υπογράμμισε: Oι πολίτες αντιλαμβάνονται τις προσπάθειες της πολιτείας αλλά σε περιπτώσεις αδράνειας ή ασάφειας των μέτρων αυξάνεται η ανασφάλεια τους απέναντι στην πανδημία. Eίναι ενδεικτικό ότι μελέτες μας καταγράφουν αύξηση της εμπιστοσύνης στο Κράτος και τους θεσμούς στο πρώτο κύμα της πανδημίας, αλλά μείωση στα επόμενα κύματα. Tο στοίχημα της πανδημίας θα κερδηθεί αν η ανθρώπινη συμπεριφορά σε σχέση με το Εμβόλιο είναι αυτή που προτείνει η επιστημονική κοινότητα.

Όπως σε όλη την Ευρώπη, έτσι και στην Χώρα μας, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, μέσα από αυτήν την διαχείριση της υγειονομικής κρίσης απέδειξε τον ρόλο της στην Προαγωγή της Υγείας, στην Αγωγή Υγείας, στην πληροφόρηση, στην κοινωνική υποστήριξη και στην κάθε είδους φροντίδα προς τον πολίτη και τέλος στο πόσο είναι ικανή και αποτελεσματική να υποστηρίξει τα συστήματα υγείας. Σε αυτήν την πανδημία, εάν τα συστήματα υγείας δεν είχαν την ουσιαστική βοήθεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα είχαν καταρρεύσει.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση κατέδειξε μέσα από αυτήν την διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, διεθνώς και στη χώρα μας τον καθοριστικό της ρόλο στη διάσωση της ζωής και την καθοδήγηση του πολίτη για την προστασία του από τον πανδημικό ιό. Η πληροφόρηση, η κοινωνική υποστήριξη και η ενημέρωση για την τήρηση των μέτρων δημόσιας Υγείας αποδεικνύεται σαφώς πιο αποτελεσματική μέσα από την προσέγγιση της Αυτοδιοίκησης, πρώτου και δεύτερου βαθμού, που βρίσκονται εγγύτερα στη ζωή του πολίτη και την καθημερινότητά του.

Ακόμα οι Πάροχοι Υπηρεσιών Υγείας με την είσοδο τους στο Δίκτυο απευθύνονται σε έναν διευρυμένο πληθυσμό που περιλαμβάνει όχι μόνο τους ασθενείς, αλλά και τους υγιείς με σκοπό τη διατήρηση της υγείας τους μέσα από πρόληψη, που δημιουργεί η δραστηριοποίηση των ΚΕΠ Υγείας σε μία περιοχή.

Η μέχρι τώρα επιτυχημένη πορεία στην εφαρμογή προγραμμάτων Δημόσιας και Αστικής Υγείας, η αποτελεσματικότητα και η καινοτομία των Τοπικών Αρχών, η αποτελεσματικότητα στην επαφή με τους πολίτες και τελικά μια επιτυχημένη μέθοδος για την προαγωγή της Υγείας, έθεσαν το κίνημα των Υγιών Πόλεων στην καρδιά των πολιτικών του Π.Ο.Υ. δίνοντας αυξημένο ρόλο στις τοπικές αρχές.

Το Δίκτυο που απαρτίζεται από 238 Μέλη, με τους Δημάρχους, τους Πολιτικούς Εκπροσώπους, τους Συντονιστές και τα στελέχη των Δήμων και των Περιφερειών, πολιτικά και υπηρεσιακά που συνεννοήθηκαν και συμφώνησαν να βάλουν την Υγεία και την Προαγωγή της, στο Κέντρο των αποφάσεων.

Το παγκόσμιο κλίμα αλλάζει. Αυτό επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία, την ευημερία και τη ζωή στη γη. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλείται να αντιμετωπίσει μια σειρά παραγόντων, που επηρεάζει το κλίμα και αφορά τις πόλεις μας. Ο στόχος είναι μέσω των Δήμων, οι πολίτες να υιοθετήσουν έναν άλλον τρόπο ζωής και να προσθέσουν την καθημερινότητα τους την άθληση, τις καλές πρακτικές που θα προστατεύουν το περιβάλλον και να υιοθετήσουν πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες.

Στο  17ο Πανελλήνιο Συνέδριο του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων του Π.Ο.Υ. δόθηκε η δυνατότητα σε στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να παρουσιάσουν τις εργασίες τους και να τοποθετηθούν ή απλά να το παρακολουθήσουν, ενώ δεν είχαν τη δυνατότητα να μετακινηθούν.

Αναδείχθηκε ότι το Δίκτυο και τα μέλη του, μέσα από την υγειονομική κρίση έχουν καταφέρει να διατηρήσουν τα οφέλη της δικτύωσης, να διατηρήσουν και να αυξήσουν τις συνέργειες και συνεργασίες μεταξύ των μελών του, καθώς και με τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη, και να μεταφέρουν τις οδηγίες του Π.Ο.Υ.

Επίσης, το Δίκτυο και τα μέλη του κατόρθωσαν να υποστηρίξουν και σε αυτή την κρίση τούς πολίτες και συνεχίζουν να σχεδιάζουν και να υλοποιούν δράσεις για το μέλλον, με άξονα τον Παγκόσμιο
Οργανισμό Υγείας, αποδεικνύοντας ξανά και ξανά τη δύναμη και τις δυνατότητες της τοπικής αυτοδιοίκησης, την αμεσότητα ανταπόκρισης, τη γνώση των τοπικών προβλημάτων, την κινητοποίηση και αξιοποίηση του τοπικού πληθυσμού και τελικά την υποστήριξη της κοινωνίας.

Οι πολιτικές, η μεθοδολογία και η επιστημονική γνώση που προέρχεται από τον Π.Ο.Υ. μαζί με τη σωστή υγιή διακυβέρνηση από τις δημοτικές αρχές, την συνεργασία, τη συνέργεια και την συμμετοχικότητα, αποδεικνύουν ότι είναι ένας συνδυασμός αποτελεσματικός για την προαγωγή της υγείας.
Τέλος, όσον αφορά στην Υπογραφή Διακήρυξης της Γορτυνίας πάρθηκε σχετική απόφαση να υπογραφεί από όλα τα μέλη-Δήμους, η οποία θα ονομαστεί με το όνομα του μέρους που φιλοξενεί το Συνέδριο και τις επόμενες μέρες θα σταλεί προκειμένου να επικυρωθεί και συνυπογραφεί από όλα τα μέλη του ΔΣ.