Μια μητέρα από τα παιδικά χωριά SOS, μια ανάδοχη μητέρα ενός 14χρονου αγοριού και μια μητέρα που ανέλαβε την προσωρινή αναδοχή δυο ασυνόδευτων προσφυγόπουλων μιλούν για τις ξεχωριστές – αλλά και τις απαράλλαχτες – χαρές και δυσκολίες της ανατροφής των παιδιών τους

Ούτε υποχρέωση, ούτε προορισμός, αλλά ενίοτε ανεκτίμητο δώρο, η μητρότητα σήμερα γιορτάζει σε κάθε της μορφή. Οι οικογένειες, άλλωστε, ήταν ανέκαθεν τόσο διαφορετικές μεταξύ τους όσο κι οι άνθρωποι που τις συνέθεταν, και μπορούσαν πάντα να ξεπερνούν τα όρια της εξ αίματος συγγένειας – και τα σύνορα των κρατών. Αρκεί να είχαν στον πυρήνα τους την αγάπη, τον σεβασμό και την κατανόηση.

Κι έτσι σήμερα, πλάι στις γυναίκες που έγιναν μητέρες μέσω του τοκετού, γιορτάζουν κι εκείνες που απέκτησαν τα παιδιά τους μέσω της υιοθεσίας. Πλάι σε εκείνες που γνώρισαν τα μωρά τους την πρώτη μέρα της ζωής τους, υπάρχουν κι αυτές που τα συνάντησαν για πρώτη φορά όταν εκείνα ήδη είχαν αναπτύξει τη δική τους προσωπικότητα. Και φυσικά, οι ανάδοχες μητέρες που πήραν τη δύσκολη απόφαση να παίξουν προσωρινά τον ρόλο αυτό, αναλαμβάνοντας την αναδοχή των παιδιών εκείνων που βρέθηκαν στη χώρα μας μόνα, τραυματισμένα ψυχικά – κάποτε και σωματικά – από τον πόλεμο και την προσφυγιά, μέχρι να μπορέσουν να ενωθούν και πάλι με τις βιολογικές τους οικογένειες, σε κάποια άλλη γωνιά του πλανήτη.

Τρεις τέτοιες ιστορίες μητρότητας, ξεχωριστές και παράλληλα απαράλλαχτες με οποιαδήποτε άλλη, αφηγούνται στο in.gr οι πρωταγωνίστριές τους.

Χρύσα Στεργίου, Παιδικό Χωριό SOS Βάρης

Ήρθα στα SOS πριν πέντε χρόνια, όταν ήμουν 45 χρονών. Όταν μεγάλωσαν τα παιδιά μου ένιωσα σαν να είχε κλείσει ένας κύκλος. Ήθελα να κάνω κάτι άλλο, κάτι που να μου επιτρέπει να ζω, να πληρώνω τις υποχρεώσεις μου, αλλά να έχει και ένα νόημα. Αυτός ήταν ο λόγος που το έψαξα και ήρθα στα SOS.

Φανταστείτε την καθημερινότητα στο παιδικό χωριό σαν μια μονογονεϊκή οικογένεια, η οποία όμως έχει και πολλή υποστήριξη, και μεγαλώνει 5-6 παιδιά. Πάντα έχεις κάτι να κάνεις, είναι όμως πολύ όμορφο γιατί δίνεις πολύ, παίρνεις και πάρα πολλά, γεμίζεις πάρα πολύ κι εσύ.

Με τα χρόνια χτίζεται μια κανονική σχέση, όταν πια τα παιδιά καταλάβουν ότι είσαι εκεί για αυτά και ότι τα δέχεσαι όπως είναι, με τα στραβά τους, με τα καλά τους… Νιώθουν την περηφάνια σου – γιατί νιώθεις πολύ περήφανη – νιώθουν τον θυμό σου… Όλα τα συναισθήματα που έχει μια μαμά όταν μεγαλώνει τα παιδιά της.

Πόσες φορές δεν νευριάζουμε με τα παιδιά μας; Πόσες φορές δεν συγκινούμαστε; Όλο αυτό το συναίσθημα το παίρνουν τα παιδιά, καταλαβαίνουν ότι το νιώθεις αληθινά και πολύ αληθινά σου το επιστρέφουν.

«Πιο πολύ το νιώθεις όταν φεύγεις για ρεπό»

Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι τον πρώτο χρόνο, μέχρι να καταλάβουν ότι είσαι εκεί για αυτά, ότι τα δέχεσαι – τα αποδέχεσαι. Ότι δεν θέλεις να είναι κάτι άλλο από αυτό που στην πραγματικότητα είναι. Η επιθυμία σου είναι απλώς να φτάσουν στο βέλτιστο σημείο του δικού τους χαρακτήρα και των δικών τους δυνατοτήτων.

Όταν το ένιωσαν αυτό, όλα άρχισαν να κυλούν πολύ πιο ήρεμα. Στην αρχή είχαμε πάρα πολλή αμφισβήτηση. Όταν λες σε ένα παιδί μην το κάνεις αυτό, είναι πολύ εύκολο να σου πει «Και ποια είσαι εσύ;».

Και πραγματικά, ποια ήμουν εγώ; Ήμουν μια άγνωστη που μπήκε στο σπίτι και άρχισε να τους δίνει συμβουλές. Δεν ήμουν κάποια που είχε αποδείξει κάτι.

Η ενασχόληση με τα παιδιά έχει πάρα πολλές επιβραβεύσεις. Ξέρεις πότε το νιώθεις πιο πολύ; Όταν είναι να φύγεις για ρεπό. Είναι πολύ περίεργο, αλλά νιώθεις την αγκαλιά, αυτή την πραγματική αγκαλιά, και ακούς τις ερωτήσεις: «Πότε θα γυρίσεις;», «Πόσο θα λείψεις;» Και στα ρεπό σου θα σε πάρουν τηλέφωνο. «Είσαι καλά; Πότε γυρνάς;».

Από εκεί και πέρα, είναι πολλές οι συγκινητικές στιγμές. Δηλαδή, αυτό το πολύ οικογενειακό που θα κάτσουμε το βράδυ όλοι μαζί να δούμε μια ταινία και θα φτιάξουμε ποπ κορν ή που θα έρθει η μικρή ενώ έχω πυρετό και θα με ρωτήσει «Να σου φτιάξω ένα τσάι; Θες να σε τρίψω;». Μπαίνεις σε τελείως μαμαδίστικες συμπεριφορές.

«Με την πάροδο του χρόνου τα τραύματα αμβλύνονται»

Η μεγαλύτερη ελπίδα μου είναι να είναι καλά, να μπορέσουν να ζήσουν τον εαυτό τους αξιοπρεπώς και να είναι όσο το δυνατόν πιο υγιή ψυχικά. Γιατί, όπως καταλαβαίνετε, αυτά τα παιδιά προέρχονται από κάποια περιβάλλοντα που τους έχουν δημιουργήσει τραύματα.

Με την πάροδο του χρόνου, τα τραύματα αυτά αμβλύνονται πάρα πολύ. Τα παιδιά κάνουν και τις ψυχοθεραπείες τους… Είναι το περιβάλλον [στα παιδικά χωριά] τέτοιο που βοηθά πάρα πολύ, γιατί μας βοηθούν κι εμάς να διαχειριστούμε καταστάσεις. Στην αρχή, που είχα και πολύ άσχημες αντιδράσεις εκ μέρους των παιδιών, με βοήθησαν πάρα πολύ να καταλάβω.

Οπότε μαθαίνεις να λειτουργείς σιγά-σιγά, και σιγά-σιγά τα βλέπεις να ηρεμούν, να νιώθουν τα ίδια πιο δυνατά, να έχουν περισσότερη εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και στους άλλους.

Υπάρχει πολύ μεγάλη υποστήριξη. Αν δεν υπήρχε, δεν θα μπορούσε να γίνει τόσο καλά, θα ήταν αδύνατον. Γιατί στην αρχή τα παιδιά είναι λίγο «αγρίμια» μαζί σου.

«Ανησυχώ μήπως δεν σπάσουν την αλυσίδα»

Αυτό που νομίζω είναι ξεχωριστό στα παιδικά χωριά SOS, είναι ότι τα παιδιά μεγαλώνουν σε οικογένειες. Σε ένα κανονικό σπίτι. Έχουν τις εξωσχολικές τους δραστηριότητες, τα φροντιστήριά τους. Είναι μια τελείως «φυσιολογική» ζωή. Είναι το πιο μη-ίδρυμα ίδρυμα.

Αυτό που με ανησυχεί για το μέλλον, είναι μήπως δεν στέκονται πολύ δυνατά στα πόδια τους όταν είναι πια ανεξάρτητα, και βρεθούν άνθρωποι να τα εκμεταλλευτούν.

Γιατί είναι πολύ εύκολο οι πληγωμένοι άνθρωποι να επαναλάβουν το τραύμα τους. Το ξέρουμε όλοι ότι διαλέγουμε συνήθως πράγματα που μας είναι γνώριμα. Ανησυχώ μήπως «δεν σπάσουν την αλυσίδα», όπως λέω.

«Πάντα αγαπάς τη θάλασα. Όπως και να’ ναι»

Δεν νιώθω διαφορετικά απέναντί τους από ό,τι στα βιολογικά μου παιδιά. Το λέω καμιά φορά και με κοιτάνε λίγο περίεργα. Αλλά δεν μπορείς να νιώσεις διαφορετικά. Πραγματικά δεν μπορείς. Τα αγαπάω πολύ, νοιάζομαι πολύ, τρομάζω πάρα πολύ μήπως τους συμβεί κάτι, φωνάζω, με πιάνει άγχος όταν νιώθω ότι κάνουν κάτι επικίνδυνο… Να σας δώσω να καταλάβετε, μου έλεγε ο μεγάλος ότι σκέφτεται όταν ενηλικιωθεί το πρώτο πράγμα που θα κάνει να είναι να πάρει μηχανή. Έπαθα εγκεφαλικό. Το ίδιο εγκεφαλικό είχα πάθει, όμως, κι όταν μου το είχε πει ο γιος μου. Δεν είχε διαφορά. Δεν νιώθω διαφορά.

Φανταστείτε την ενασχόληση εδώ – γιατί δουλειά δεν είναι, δίνεις πολύ ψυχή – σαν μια θάλασσα, που έχει τις τρικυμίες της, έχει τις νηνεμίες της, έχει τα χρώματά της, έχει και το γκρίζο της. Όμως πάντα αγαπάς τη θάλασσα. Όπως και να ‘ναι.

κ. Χριστίνα*, ανάδοχη μητέρα μέσω του Κέντρου Βρεφών Μητέρα

Η παιδική χαρά του Κέντρου Βρεφών Μητέρα

Έγινα ανάδοχη μητέρα πριν εφτά χρόνια. Δεν μπορούσαμε να κάνουμε δικά μας παιδιά και θεωρήσαμε ότι θα ήταν προτιμότερο να προχωρήσουμε κάπως έτσι αντί να μπούμε στη διαδικασία των εξωσωματικών.

Δεν ήταν πολύ εύκολο στην αρχή, αλλά είναι μια περίοδος μεταβατική και για τους γονείς και για το παιδί. Είναι λίγο δύσκολα μέχρι να υπάρξει μια προσαρμογή, όμως αυτό είναι κάτι που ξεπερνιέται.

«Στην ουσία ήρθε σε ένα σπίτι με δυο αγνώστους»

Το παιδί ήταν τότε επτά χρονών. Υπήρχαν κάποιες εκρήξεις θυμού από την πλευρά του, γιατί αισθανόταν ανασφάλεια. Στην ουσία ήρθε σε ένα σπίτι με δυο αγνώστους. Υπάρχει βέβαια μια περίοδος προσαρμογής στο ίδρυμα, περίπου δεκαπέντε μέρες στις οποίες βλέπεις το παιδί κάθε μέρα, όμως δεν είναι το ίδιο πράγμα με το να έρθεις στο σπίτι. Αλλάζουν και όλοι οι ρυθμοί, τα ωράρια, οι συνήθειες όλων, οπότε αυτό επιφέρει μια αναταραχή.

Είχαμε μεγάλη στήριξη από το Κέντρο Βρεφών Μητέρα και είναι πολύ σημαντικό αυτό. Είχαμε και επισκέψεις στο σπίτι και υπήρχε η άνεση να επικοινωνήσουμε οποιαδήποτε στιγμή τηλεφωνικά, αν υπήρχε κάτι που δεν ξέραμε πώς να το αντιμετωπίσουμε ή αν απλώς θέλαμε να μιλήσουμε. Έχουμε πάρα πολύ καλή επικοινωνία και ψυχολογική στήριξη από τη στιγμή της αίτησής μας μέχρι και τώρα, που το παιδί μου είναι εδώ επτά χρόνια και είναι 14 χρονών.

Ας πούμε, ο γιος μου, όπως και αρκετά παιδιά, χρειάστηκε λογοθεραπείες και ειδικά μαθήματα. Σε όλα αυτά είχαμε στήριξη. Και για τους ανάδοχους γονείς υπάρχει και ένα επίδομα, το οποίο είναι διαφορετικό για κάθε παιδί, με βάση την κατάσταση της υγείας του. Το κίνητρο δεν είναι οικονομικό, όμως με τα χρήματα αυτά μπορείς να προσφέρεις κάτι στο παιδί σου. Και είναι πολύ γλυκείς άνθρωποι, πραγματικά. Ενδιαφέρονται για το πού είναι το παιδί, πώς περνάει, πώς μπορούν να βοηθήσουν.

«Ήμουν από τις μαμάδες που έκλαιγαν πιο πολύ από όλες»

Νομίζω οι δυσκολίες που αντιμετωπίζεις ως ανάδοχος είναι ίδιες με εκείνες που αντιμετωπίζουν οι γονείς με τα βιολογικά παιδιά τους. Στη δική μας περίπτωση, της αναδοχής, τα παιδιά γνωρίζουν από πού προέρχονται, δεν είχαμε τη δυσκολία του να χρειαστεί να το εξηγήσουμε. Αλλά το συζητάμε με το παιδί, για εμάς δεν είναι ταμπού.

Το δύσκολο κομμάτι ήταν οι πρώτοι δυο μήνες. Η αίσθηση ότι εντέλει όλα πηγαίνουν καλά ήρθε γρήγορα. Από εκεί και πέρα, οι χαρές είναι ίδιες με εκείνες που παίρνουν όλοι οι γονείς: Όταν με είπε πρώτη φορά «μαμά», πολύ γρήγορα – που ούτε εγώ, ούτε ο πατέρας του το είχαμε σαν στόχο. Δηλαδή, είχαμε πει ότι ακόμη κι αν δεν το πει ποτέ, δεν πειράζει. Όμως αυτός προφανώς το ένιωσε και το έκανε. Το ήθελε.

Χαρά μού έδιναν και οι στιγμές που έβλεπα ότι αυτό το παιδί κάτι κατακτά. Γιατί η προσαρμογή δεν είναι πολύ εύκολη. Τα παιδιά αυτά έχουν ζήσει σε ένα ίδρυμα, έχουν άλλες εμπειρίες. Έχουν πολλά κενά σε σχέση με την κοινωνικότητα. Πολλά πράγματα δεν γνώριζε καν ότι υπάρχουν. Δεν ήξερε, για παράδειγμα, τι είναι τα περίπτερα.

Σιγά-σιγά άρχισε να κατακτά, να κάνει φίλους. Για μένα ήταν πολύ σημαντικό ακόμη και να τον ακούω να λέει ένα ποίημα στο σχολείο. Νομίζω ότι ήμουν από τις μαμάδες που έκλαιγαν πιο πολύ από όλες (γέλια). Πήγαινα στις γιορτές μόνο για να κλαίω. Από την πρώτη στιγμή το νοιάζεσαι, το αποδέχεσαι. Δεν νιώθεις, όμως, όλη αυτή την αγάπη που έρχεται μετά. Προσπαθείς. Κι αυτό προσπαθεί. Με είχε συγκινήσει πολύ να τον ακούω να λέει «το σπιτάκι μας», που στην αρχή δεν το έλεγε. Για να το πει, σημαίνει ότι το ένιωθε κιόλας: «Φτάσαμε στο σπιτάκι μας».

«Είμαι η μαμά του. Τι άλλο μπορώ να είμαι;»

Είναι πολλές οι καλές στιγμές. Αν έπρεπε να τα ζυγίσω, ότι περάσαμε δυο μήνες κάπως δύσκολα όλοι, με αυτό που ακολούθησε από εκεί και πέρα… δεν μπορώ να τους λογίσω στα κακά. Δηλαδή, κάποιος που γεννάει ένα μωρό και δεν τον αφήνει να κοιμηθεί για έναν χρόνο, τι κάνει; Προσαρμόζεται. Αλλά δεν παύει να το αγαπάει, ούτε να το προσπαθεί.

Είμαι η μαμά του. Τι άλλο μπορώ να είμαι; Ποτέ δεν σκέφτηκα ότι απλώς είμαστε μια οικογένεια που ήθελε ένα παιδί για να το βοηθήσει. Θέλαμε ένα παιδί να έρθει στο σπίτι μας, για να γίνουμε οι γονείς του.

Κάνω ό,τι κάνουν όλες οι μαμάδες του κόσμου, ανησυχώ όπως κάνουν όλες οι μαμάδες του κόσμου, τον στηρίζω πάρα πολύ. Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει αλήθεια σε αυτή τη σχέση, ακριβώς επειδή δεν τον γέννησα. Αυτό το παιδί προέρχεται από κάπου.

«Δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε το παρελθόν»

Έτυχε στους πρώτους δυο-τρεις μήνες να μου πει «δεν είσαι η μαμά μου». Εκείνη την ώρα που το ακούς είναι μαχαίρι στην καρδιά σου, όμως εκείνος, εκείνη τη στιγμή, έτσι το βίωνε. Και του είπα «όντως, δεν σε έχω γεννήσει εγώ, είναι αλήθεια αυτό. Όμως θέλω να γίνω η μαμά σου, να σε στηρίζω στα πάντα. Θα σε αγαπάω, θα σε φροντίζω μέχρι να πεθάνω. Άρα δεν έχει μεγάλη σημασία για μένα που δεν σε γέννησα». Και νομίζω ότι και για τα παιδιά από ένα σημείο και μετά δεν έχει σημασία. Χωρίς, όμως, να δαιμονοποιούμε όλο το προηγούμενο.

Ιδιαίτερα τον πρώτο καιρό που ήταν εδώ, μιλούσε για το ίδρυμα. Ήταν λογικό, γιατί ήταν το παρελθόν του. Για τι να μιλήσει; Ποτέ δεν του είπαμε «ξέχασέ το αυτό». Του λέγαμε ότι είναι το «παλιό σου σπίτι». Περνώντας ο καιρός σταμάτησε να το αναφέρει γιατί γέμισε από άλλα πράγματα, εμπειρίες καινούργιες.

Τα παιδιά δεν μένουν προσκολλημένα εκεί. Αλλά είναι σημαντικό κι εμείς να μην μένουμε προσκολλημένοι εκεί. Δηλαδή, να μην λέμε «δεν θα τον μαλώσω, γιατί είναι πονεμένο παιδί και δεν κάνει». «Δεν θα βάλω όρια, γιατί έχει περάσει δύσκολα». Η ανάγκη αυτών των παιδιών είναι να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή. Το από πού προέρχονται δεν μπορεί να μας στιγματίζει για όλη μας τη ζωή.

«Για μας η ηλικία δεν ήταν τροχοπέδη»

Οι άνθρωποι ίσως προτιμούν πιο μικρά παιδιά. Για εμάς η ηλικία του δεν ήταν τροχοπέδη. Θέλαμε ένα μεγαλύτερο παιδί, γιατί μπορούσαμε να έχουμε και καλύτερη επικοινωνία μαζί του. Να μιλήσουμε, να ξέρει από μόνο του πώς έχουν τα πράγματα, να μπορεί να πάρει απόφαση αν θέλει να έρθει μαζί μας.

Θέλω όταν μεγαλώσει να είναι ευτυχισμένος, να ακολουθήσει αυτό που θέλει ο ίδιος να κάνει. Εγώ του εύχομαι, αν θελήσει στη ζωή του να μάθει το παρελθόν του, να μπορέσει. Εγώ θα τον στηρίξω με όλες μου τις δυνάμεις σ’ αυτό. Και θέλω να μπορεί να στηρίζεται σ’ εμένα, να με εμπιστεύεται.

Νομίζω ότι είναι ένα παιδί που θα τα καταφέρει καλά. Με ανησυχούν αυτά που ανησυχούν οποιαδήποτε μητέρα: Να μην του συμβούν πράγματα που δεν θα τον βοηθήσουν. Παρόλο που στην οικογένειά μας έχουν συμβεί δυσάρεστα πράγματα κατά καιρούς, είμαστε ενωμένοι, είμαστε μαζί και πάμε παρακάτω. Του έχω εξηγήσει ότι η ζωή δεν είναι πάντα εύκολη, αλλά και δύσκολη που είναι, εμείς αγωνιζόμαστε και προχωράμε.

«Τα παιδιά δεν έρχονται να εκπληρώσουν τις δικές σου προσδοκίες»

Σε κάποιον που σκέφτεται να γίνει ανάδοχος θα έλεγα να είναι πάρα πολύ σίγουρος πριν το κάνει, γιατί δεν θα είναι εύκολα όλα. Δεν είναι μια κατάσταση ιδανική. Θέλω να πω ότι οι προσδοκίες του ανθρώπου σε σχέση με την απόκτηση παιδιών συνήθως είναι αυτό που βλέπουμε στην τηλεόραση: Μια ευτυχισμένη οικογένεια, ένας σκύλος, ένας κήπος και δεν ξέρω εγώ τι άλλο. Δεν είναι όμως πάντα έτσι. Άρα πρέπει να είσαι προετοιμασμένος.

Τα παιδιά δεν έρχονται για να εκπληρώσουν τις δικές σου προσδοκίες. Έρχονται για να εκπληρώσουν τα δικά τους όνειρα. Δεν έχεις δικαίωμα να παίζεις με αυτή την απόφαση, γιατί έχει να κάνει με έναν άνθρωπο.

«Μερικοί άνθρωποι δεν μπορούν να κάνουν παιδιά, γιατί κάποια άλλα παιδιά χρειάζονται γονείς»

Παρόλα αυτά, είναι μια πολύ ωραία εμπειρία. Και μακάρι να καταλάβει ο κόσμος ότι  αυτή η διαδικασία δεν είναι πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθεί γραφειοκρατικά.

Πιστεύω, αυτή είναι η δική μου θεωρία βέβαια, ότι μερικοί άνθρωποι δεν μπορούν να κάνουν παιδιά, γιατί κάποια άλλα παιδιά χρειάζονται γονείς. Οπότε γιατί όχι;

Νομίζω ότι σε πολλές περιπτώσεις οι δυσκολίες στην υιοθεσία προέρχονται από το τι ζητούν οι άνθρωποι. Δηλαδή, αν εγώ θέλω να υιοθετήσω ένα μωρό δύο μηνών, που να μου μοιάζει – γιατί το έχω ακούσει και αυτό -, οι πιθανότητες να βρεθεί είναι πολύ λίγες. Ακόμη κι ένα παιδί που το γεννάς, δεν ξέρεις αν θα σου μοιάζει. Ούτε αν θα είναι υγιές, αν θα είναι έξυπνο, όμορφο… Τότε γιατί να πρέπει να το ξέρεις όταν πας να υιοθετήσεις ή να γίνεις ανάδοχος;

«Όταν μου έδωσε την κάρτα για τη Γιορτή της Μητέρας, ανατρίχιασα»

Είναι μια μέρα σημαντική για εμάς η Γιορτή της Μητέρας. Την πρώτη χρονιά που ήταν εδώ, ο γιος μου γύρισε από το σχολείο και κρατούσε μια κάρτα – ξέρεις, τα βάζουν και φτιάχνουν καρτούλες για τη Γιορτή της Μητέρας. Κι εκείνος, επειδή δεν είχε μαμά πιο πριν, δεν ήξερε τι να την κάνει. Ήρθε εδώ και μου είπε «αυτό το φτιάξαμε στο σχολείο, εγώ τι να το κάνω;». Ήταν κανένα εξάμηνο μαζί μας.

Του λέω «κοίταξε, αυτό είναι για τη γιορτή της μαμάς, ο καθένας το δίνει στη μαμά του». Και όντως μου την έδωσε, και ανατρίχιασα. Δεν μπορώ να σου το εξηγήσω (η φωνή της σπάει). Όχι ότι δεν ένιωθα πιο πριν μαμά, αλλά ήταν πολύ συγκινητικό…. νομίζω και για αυτόν. Το έχουν κι αυτά ανάγκη. Τον πρώτο καιρό, ας πούμε, τα Χριστούγεννα, μας ζητούσε να του γράφουμε κάρτες με το δώρο του, για να του γράφουμε μέσα ότι «σε αγαπάμε πολύ».

*Η κ. Χριστίνα επέλεξε να κατονομαστεί μόνο με το μικρό της όνομα, με στόχο την προστασία της ιδιωτικότητας του γιου της. Τα πλήρη στοιχεία της είναι στη διάθεση του in.gr.

Ευαγγελία Σπανογιάννη-Αδάμ, ιατρός ακτινολόγος και ιδρυτικό μέλος της Δομής Αλληλεγγύης Ξυλοκάστρου. Συμμετέχει στο πρόγραμμα «Αναδοχή ασυνόδευτων Ανηλίκων» που υλοποιεί η ΜΕΤΑδραση

Δεν είναι η πρώτη φορά που δοκιμάζω την ιδέα της διευρυμένης – ας πούμε -οικογένειας. Από το 2000 έως και πρόσφατα, μπήκαμε με την οικογένειά μου σε ένα πρόγραμμα του ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και φιλοξενούσαμε τον Στέφαν από τη Σερβία κάθε Χριστούγεννα, Πάσχα και καλοκαίρι. Έγινε γιος μου και αδερφός του παιδιού μου.

Πάντα ήθελα να γίνω ανάδοχος γονέας ή να τεκνοθετήσω. Λόγω ενός χρόνιου προβλήματος υγείας του συζύγου μου, αυτή η επιθυμία μου είχε αναγκαστικά αναβληθεί. Πρόσφατα αποφάσισα να προχωρήσω σε αναδοχή και από τον Δεκέμβριο του 2020 είμαι ανάδοχος μητέρα δύο παιδιών από τη Συρία, ηλικίας 5 και 6 ετών μέσω του προγράμματος «Αναδοχή ασυνόδευτων Ανηλίκων» που υλοποιεί η ΜΕΤΑδραση.

Επειδή ασχολούμαι με δομές αλληλεγγύης, έρχομαι σε επαφή με πρόσφυγες και αναγνώρισα την ανάγκη να έρθουν σε επαφή ασυνόδευτα παιδάκια με ανάδοχη οικογένεια. Γκουγκλάροντάς το, έπεσα πάνω στη ΜΕΤΑδραση και έτσι πήραν όλα τον δρόμο τους.

Συγκεκριμένα, ενημερώθηκα από τους Κοινωνικούς Λειτουργούς της ΜΕΤΑδρασης  και ταυτοχρόνως ακολούθησαν οι διαδικασίες κοινωνικής έρευνας από την Κοινωνική υπηρεσία του Δήμου στον οποίο διαμένω. Έκτοτε, είχα συνεργασία με την Κοινωνική Λειτουργό της ΜΕΤΑδρασης, την Ψυχολόγο, με τη συμβολή των οποίων έγινε και η κατάλληλη πλαισίωση, τόσο για τον ρόλο μου ως ανάδοχου γονέα, αλλά και ιδιαίτερα  για την φροντίδα του ασυνόδευτου ανήλικου.

«Είναι μια σχέση ουσιαστικής αλληλεγγύης»

Ήμουν πολύ τυχερή και η προσαρμογή των δύο παιδιών ήταν μαλακή και γρήγορη.

Δεν υπήρχαν ιδιαίτερες δυσκολίες, πέρα από τις κοινές δυσκολίες που έχουν τα αδερφάκια (ζήλιες, ανταγωνισμός για το ποιο θα πάρει την περισσότερη προσοχή κτλ).

Οι χαρές είναι πολλές και καθημερινές: κάθε φορά που γελάνε, κάθε φορά που με αγκαλιάζουν, κάθε φορά που ανακαλύπτουμε ένα καινούριο τραγούδι, κάθε φορά που παίζουν και τσιρίζουν από τη χαρά τους, κάθε φορά που μου δείχνουν την αγάπη τους. Έχουμε μία όμορφη και ισότιμη σχέση, στην οποία περνάμε καλά και μαθαίνουμε ο ένας απ’ τον άλλον πολλά. Είναι μία σχέση ουσιαστικής αλληλεγγύης, στην οποία και τα δύο μέρη προσφέρουν και παίρνουν.

«Η σχέση τους με τη γλώσσα είναι απίστευτη»

Την πρώτη μέρα τα παιδιά ήταν κουρασμένα, φοβισμένα, μελαγχολικά. Είχαν περάσει ένα δύσκολο ταξίδι. Τώρα είναι πια ξέγνοιαστα και χαρούμενα. Παίζουν, κοιμούνται, τρώνε και επικοινωνούν νιώθοντας ασφάλεια.

Η σχέση τους με τη γλώσσα είναι απίστευτη. Από τον πρώτο μήνα μπορούσαμε να συνεννοηθούμε στα βασικά, τον τρίτο μήνα επικοινωνούσαμε και τώρα πια (τον πέμπτο μήνα) κάνουμε ολόκληρες κουβέντες. Μέχρι και μεταξύ τους μιλάνε στα ελληνικά.

«Η ιδέα του αποχωρισμού είναι σίγουρα δύσκολη»

Εγώ έχω αλλάξει επίσης. Το πιο σημαντικό είναι ότι μέσα στο σπίτι υπάρχει μία όμορφη και χαρούμενη ενέργεια η οποία μεταδίδεται και σε εμένα.

Έχω υπάρξει και βιολογική μητέρα και στην πραγματικότητα δεν αναγνωρίζω κάποια ιδιαίτερη διαφορά. Μία δυσκολία της βραχυχρόνιας αναδοχής είναι ότι τα παιδιά κάποια στιγμή θα φύγουν, ώστε να ενωθούν με την οικογένειά τους.

Η ιδέα και η πραγματικότητα του αποχωρισμού είναι σίγουρα δύσκολη. Πολλοί άνθρωποι το θεωρούν εμπόδιο αλλά θα έλεγα ότι το ταξίδι αυτό είναι τόσο όμορφο και καθοριστικό και για τις δύο πλευρές που δεν αξίζει να μένουμε σε αυτό.

«Είναι ένα πολύτιμο ταξίδι και για τις δυο πλευρές»

Έχω την ελπίδα ότι από εμένα και το περιβάλλον μου πήραν αγάπη και καθοδήγηση που θα τα ακολουθεί σε όλη τους τη ζωή. Η ανησυχία μου είναι η αυτονόητη: πότε θα σταματήσει επιτέλους η προσφυγιά, πότε επιτέλους θα δράσουμε στα σοβαρά ώστε να μην χρειάζεται να μένουν παιδιά εγκαταλελειμμένα και τραυματισμένα από τον πόλεμο;

Σε όποιον σκέφτεται την αναδοχή θα έλεγα, αν έχει το προνόμιο, να το κάνει γιατί είναι ένα πολύ ουσιαστικό και πολύτιμο ταξίδι και για τις δύο πλευρές. Είναι μάλλον καλύτερο για τα παιδάκια να μένουν στο περιβάλλον μιας οικογένειας παρά σε μία δομή. Πολλοί άνθρωποι από το περιβάλλον μου ήδη έχουν μπει σε αυτή τη διαδικασία, είναι κάτι πολύ πιο απλό από ό,τι ακούγεται.

Πηγή : in.gr