Δ. Παπαστεργίου: Η συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης προϋπόθεση για την αποτελεσματική αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης

Τις θέσεις της αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού για την αξιοποίηση των πόρων από το πρόγραμμα ανάκαμψης και ανθεκτικότητας παρουσίασε ο Δήμαρχος Τρικκαίων και Πρόεδρος της Κ.Ε.Δ.Ε. Δ. Παπαστεργίου, σε Συνέδριο που διοργανώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΙΟΒΕ με τίτλο : «RRP – μετάβαση από το σχέδιο στην υλοποίηση»

Κατά την τοποθέτησή του επισήμανε πως κατά τη διάρκεια της πρόσφατης πανδημίας οι πόλεις και οι αστικές περιοχές έχουν αντιμετωπίσει νέες μορφές κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων και μάλιστα σε πρωτοφανή επίπεδα, στα οποία έπρεπε να αντιδράσουν, σε πολλές περιπτώσεις χωρίς τις απαραίτητες δυνάμεις και οικονομικούς πόρους. Οι δαπάνες τους αυξήθηκαν δραματικά ενώ τα έσοδά τους (από φόρους, τέλη) μειώθηκαν απότομα. Ως αντίδραση στη δεινή κατάσταση, η ΕΕ ανακοίνωσε το πακέτο Next Generation EU (NGEU). Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRP) είναι ένα οικονομικά ισχυρό και εξαιρετικά φιλόδοξο πρόγραμμα προσανατολισμένο σε έναν μετασχηματισμό με συγκεκριμένη αποστολή, όπου η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι ο «κινητήρας» για την ανάκαμψη της ΕΕ, μαζί με την ψηφιακή και ενεργειακή μετάβαση.

Δήμοι και τοπικές κοινωνίες πρωταγωνιστές στο σχέδιο ανάκαμψης της χώρας, για να μην χαθεί ούτε ένα ευρώ

Όπως τόνισε ο Πρόεδρος της Κ.Ε.Δ.Ε., είναι κομβικός ο ρόλος των Δήμων στην πανευρωπαϊκή προσπάθεια για ανάκαμψη, μετά την περίοδο της πανδημίας. Στο πλαίσιο αυτό οι πόλεις και οι τοπικές μας κοινωνίες πρέπει να καταστούν και στην Ελλάδα βασικοί παράγοντες για την ανάκαμψη της χώρας.

Σε εθνικό επίπεδο, οι Δήμοι θα βρεθούν μέσα στο επόμενο διάστημα, σε βασικό ρόλο και σε εξαιρετικά ενδιαφέρον χρονικό σημείο. Τρία κρίσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία πρόκειται να χρηματοδοτήσουν την υλοποίηση σημαντικών έργων και παρεμβάσεων, προκειμένου να συμβάλουν στην ανάπτυξη της χώρας και να αναβαθμίσουν το ρόλο των τοπικών αρχών. Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, το νέο ΕΣΠΑ και το πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης, μπορούν πραγματικά να αλλάξουν τον ρυθμό ανάπτυξης, μετά τη δεκαετή οικονομική κρίση αλλά και την πανδημία, αρκεί να γίνουν τα σωστά βήματα, τόσο από τους Δήμους όσο και από την κεντρική κυβέρνηση.

Προκειμένου να μην χάσουμε ούτε ένα ευρώ, βασική προϋπόθεση είναι να σχεδιάσουμε προσεκτικά τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν και την κατάλληλη κατανομή τους, έτσι ώστε να μην υπάρχουν επικαλύψεις μεταξύ των χρηματοδοτικών εργαλείων.

Οι προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε

Έχουμε να ανταποκριθούμε σε μια σειρά από προκλήσεις το επόμενο διάστημα:

πώς θα αλλάξουμε το παραγωγικό μας μοντέλο
πώς θα διαδώσουμε τις επενδυτικές προοπτικές σε όλη τη χώρα σύμφωνα με τα πλεονεκτήματα κάθε περιοχής και όχι μόνο στα αστικά κέντρα
πώς θα πολλαπλασιάσουμε τη διαθέσιμη χρηματοδότηση, αξιοποιώντας το ιδιωτικό κεφάλαιο.
Όσον αφορά τη χρήση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, είμαστε στο σημείο εκκίνησης, με την ΚΕΔΕ να έχει υποβάλει τις προτάσεις της από το καλοκαίρι του 2020. Η άποψη μας είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει ολοκληρωμένος και αποτελεσματικός σχεδιασμός χωρίς την ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, όπως έχει ήδη επικοινωνηθεί και από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, ως βασικό συστατικό του προγράμματος ανάπτυξης.

Γι αυτό είναι ζωτικής σημασίας να καταστεί σαφές σε ποιες ενέργειες μπορούν να υποβάλουν οι Δήμοι προτάσεις, πότε, με ποια χαρακτηριστικά και με τι προϋπολογισμό. Καθώς και να διευκρινιστεί ποια έργα έχουν ήδη «ωριμάσει» και ποιο είναι το υπόλοιπο «διαθέσιμο» ποσό για τους Δήμους.

Αλλά και να δοθούν απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα, όπως αν θα υπάρξει προσπάθεια για περαιτέρω ενίσχυση του αγρο-διατροφικού τομέα, τη δυνατότητα χρήσης θερμικών πηγών και πώς θα ξεκινήσει η ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων σε όλη τη χώρα;

Που μπορούν να έχουν ενεργό ρόλο οι πόλεις μας

Οι ελληνικές πόλεις θα μπορούσαν να έχουν ενεργό ρόλο απευθείας στα ακόλουθα βασικά μέτρα του RRP: Πολεοδομικά σχέδια και στρατηγική αστική ανάπλαση. Βιώσιμη κινητικότητα. Ανάπτυξη δικτύων 5G. Ψηφιακός μετασχηματισμός. Ενίσχυση της φροντίδας των παιδιών. Αύξηση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης

Χρειαζόμαστε επαρκή τεχνική βοήθεια

Απαραίτητη και επαρκής προϋπόθεση για να συμβούν όλα τα παραπάνω είναι η ύπαρξη τεχνικής βοήθειας όσο γίνεται πιο κοντά στους Δήμους. Η καλή ιδέα της “πρόσληψης” μηχανικών από την ΕΕΤΑΑ, δυστυχώς κόλλησε σε απρόσμενα εμπόδια. Ο μικρός αριθμός τους (50), σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το 90% αυτών βρίσκονται στην Αθήνα, δεν θα βοηθήσει σε καμία περίπτωση στην ουσιαστική υποστήριξη των περιφερειακών και υποστελεχωμένων Δήμων.

Ενώνοντας τις δυνατότητες που μας δίνουν, θα δημιουργήσουμε για τα επόμενα δύο χρόνια σε τοπικό επίπεδο, ισχυρές μονάδες μηχανικών, οικονομολόγων και άλλου απαιτούμενου προσωπικού, οι οποίες θα βρίσκονται στην πρωτεύουσα κάθε περιφερειακής ενότητας έτοιμες να βοηθήσουν τους -μικρούς κυρίως- Δήμους.

Όσο και να μην το έχουμε καταλάβει, η επιτυχία των τριών μεγάλων εργαλείων ανάπτυξης θα κριθεί από κάτι τόσο απλό, δεδομένου ότι η εξωτερική βοήθεια μέσω τεχνικών συμβούλων είναι θεμιτή, αλλά οι διαδικασίες ανάθεσης και / ή δημοπρασίας, αν και απλοποιήθηκαν από το νόμο 4782, παραμένουν πρόβλημα σε μία χρονική στιγμή που έχουμε τεράστια ανάγκη για γρήγορες, ώριμες και σοβαρές μελέτες.

Να μην χαθεί η μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα μας

Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο Πρόεδρος της Κ.Ε.Δ.Ε. επισήμανε πως είναι απαραίτητο να προσδιοριστεί έγκαιρα το ποσό του Ταμείου Ανάκαμψης που θα έχουν οι Δήμοι στη διάθεσή τους, εφόσον τώρα λαμβάνονται οι αποφάσεις για το νέο ΕΣΠΑ και εφόσον τώρα θα πρέπει να ενισχυθεί η παροχή τεχνικής βοήθειας σε ολόκληρη τη χώρα. Πρέπει να δείξουμε εμπιστοσύνη στις Τοπικές Αρχές, αρκεί η Τοπική Αρχή να κατανοεί τον σημαντικό ρόλο που καλείται να παίξει. «Αυτή η μοναδική ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί, διότι αμφιβάλλω αν θα υπάρξει άλλη».