Χρηστικές οδηγίες στους καταναλωτές για το πώς μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα στα νέα τιμολόγια ρεύματος, που θα ισχύουν από 1η Ιανουαρίου 2024, αλλά και για τις παγίδες που πρέπει να αποφύγουν, έδωσε μέσα από το κανάλι της Ναυτεμπορικής ο ενεργειακός επιθεωρητής Μιχάλης Χριστοδουλίδης.
Μιλώντας στην εκπομπή Rush Hour με τη Νικόλ Λειβαδάρη και τον Παύλο Πανταζόπουλο ο κ. Χριστοδουλίδης διευκρίνισε πως το κίτρινο τιμολόγιο είναι εντελώς κυμαινόμενο και οι τιμές χρέωσης της κιλοβατώρας διαμορφώνονται με βάση τους δείκτες της χονρεμπορικής αγοράς του ρεύματος. «Δηλαδή αντιστοιχεί σε κυμαινόμενο και ο καταναλωτής είναι εκτεθειμένος στο 100% στη χρηματιστηριακή αγορά του ρεύματος. Δεν υπάρχουν ούτε ανώτατα, ούτε κατώτατα όρια και όλο το ρίσκο το παίρνει ο καταναλωτής και όχι ο πάροχος» σημείωσε.
Το πράσινο τιμολόγιο είναι ημικυμαινόμενο – ημισταθερό, δηλαδή η διαμόρφωση της τιμής χρέωσης της κιλοβατώρας έχει ένα κομμάτι σταθερής τιμολόγησης κι ένα κυμαινόμενης.
Ωστόσο, όπως εξήγησε ο κ. Χριστοδουλίδης, το πράσινο τιμολόγιο είναι αυτό για το οποίο γίνεται και η μεγάλη συζήτηση «διότι το υπουργείο Ενέργειας θέλει να κατευθύνει την πλειονότητα των καταναλωτών σε αυτό τον τύπο τιμολογίου». Όπως είπε, «οι πάροχοι αντιδρούν διότι θεωρούν ότι έτσι όπως έχει φορμουλαριστεί το πράσινο τιμολόγιο δεν θα δουλέψει ο ανταγωνισμός και ότι ουσιαστικά επεμβαίνει η Πολιτεία στην ελεύθερη αγορά ενέργειας».
ΕΚΠΟΙΖΩ: Εννέα ερωτήσεις και απαντήσεις για τα νέα τιμολόγια ρεύματος
Ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε στα «γκρίζα σημεία» και τις «παγίδες» που υφίστανται για τον καταναλωτή λέγοντας:
«Ενώ η τιμή εκκίνησης, η βασική τιμή προμήθειας που δίνουν όλοι οι πάροχοι πρώτη του μήνα, είναι σταθερή για 6 μήνες, ωστόσο αυτή προκύπτει από μία έκπτωση. Ο καθένας δίνει το ποσοστό. Π.χ. η Χ εταιρεία 20 λεπτά η βασική τιμή προμήθειας και 50% η έκπτωση, άρα πάμε στα 10 λεπτά. Όμως αυτό θα γίνει την 1η Ιανουαρίου και όλοι οι πάροχοι θα τρέξουν να το κάνουν για να προσελκύσουν μεγάλο πελατολόγιο. Η πράξη έχει δείξει ότι ροκανίζουν αυτές τις εκπτώσεις στην πορεία του χρόνου, άρα τον επόμενο μήνα δεν σημαίνει ότι θα έχει 50% έκπτωση, μπορεί να έχει π.χ. 10% ή και καθόλου. Άρα τα 10 λεπτά ξαφνικά να γίνουν 15 ή 20 λεπτά. Δεν φτάνει μόνο η βασική τιμή προμήθειας που πρέπει να ξέρει ο καταναλωτής την 1η Ιανουαρίου, πρέπει να ξέρει και το ποσοστό έκπτωσης και τον επόμενο και τον μεθεπόμενο μήνα. Αυτό είναι το εύκολο. Το δύσκολο είναι να μπορεί να επαληθεύσει ότι στον λογαριασμό του έχουν ενεργοποιηθεί οι ρήτρες αναπροσαρμογής και ότι τα ποσά αυτά που καλείται να πληρώσει έξτρα της βασικής τιμής χρέωσης είναι σωστά». Αυτό, όπως είπε, δεν είναι εύκολο για καταναλωτές που δεν έχουν μαθηματικές γνώσεις ή την εμπειρία.
Επομένως, όπως επισήμανε, όταν θα πάρει τις επιστολές από τους παρόχους ο καταναλωτής θα πρέπει να προσέξει τα εξής πράγματα: Θα πρέπει να μας πει ποιο είναι το ανώτατο και κατώτατο όριο που δίνει ο πάροχος, προκειμένου να ενεργοποιηθούν οι ρήτρες αναπροσαρμογής. Όσο αυτά τα όρια είναι κλειστά, στενά, τόσο κακό είναι για τον καταναλωτή. Αν το ανώτατο όριο είναι 100 και το κατώτατο 90 σημαίνει ότι από τα 90 έως τα 100 θα πρέπει να είναι η τιμή εκκαθάρισης της αγοράς του ρεύματος του προηγούμενου μήνα μέσα σε αυτό το όριο. Τι πιθανότητες έχει να είναι μέσα στο όριο 90-100 η τιμή εκκαθάρισης; Καμία. Η τιμή εκκαθάρισης είναι συνήθως πάνω από 120-130 ευρώ το μήνα. Τόσο έκλεισε το 2023. Άρα θα ενεργοποιούνται πάντα οι ρήτρες. Άρα ο καλός πάροχος, αυτός που μας συμφέρει είναι εκείνος που το ανώτατο και κατώτατο όριο να έχει μεγάλο εύρος».
Συνοψίζοντας ο κ. Χριστοδουλίδης είπε πως τρία κριτήρια πρέπει να προσέξει ο καταναλωτής: «Το πρώτο είναι το ποσοστό έκπτωσης (αν τηρείται τους επόμενους μήνες), το δεύτερο είναι το εύρος των ορίων του ανώτατου και του κατώτατου ορίου που ενεργοποιείται ο μηχανισμός των ρητρών προσαρμογής και το τρίτο είναι ο συντελεστής Α. «Ο συντελεστής είναι ο συντελεστής προσαύξησης. Αυτός ο αριθμός όταν είναι κοντά στο 1 είναι καλός, όσο απομακρύνεται από το 1 είναι πολύ κακός» σημείωσε.
Σχετικά με το πορτοκαλί τιμολόγιο παρατήρησε πως «είναι ένα κυμαινόμενο τιμολόγιο όπως το κίτρινο αλλά η χρέωση της κιλοβατώρας δεν γίνεται μήνα-μήνα αλλά ώρα-ώρα μέσα στο 24ωρο». «Για να αντιστοιχίσουμε την ώρα της κιλοβατώρας ανά ώρα μέσα στο 24ωρο δεν μπορούμε να το κάνουμε πρακτικά και τεχνικά με τους υφιστάμενους μετρητές, χρειαζόμαστε τους έξυπνους μετρητές, οι οποίοι στην Ελλάδα είναι στο 2% των καταναλωτών. Άρα αυτό το τιμολόγιο δεν αφορά την πλειονότητα της κοινωνίας. Όταν με το καλό το 2025 θα ξεκινήσουν οι μαζικές προμήθειες και αντικαταστάσεις των συμβατικών με έξυπνους μετρητές θα το δούμε και τότε έχει πλεονεκτήματα το πορτοκαλί τιμολόγιο» διευκρίνισε.
Αναφορικά με το μπλε τιμολόγιο, σημείωσε πως είναι «το πιο ακριβό γιατί κανένας πάροχος δεν θέλει να αναλάβει ένα απροσδόκητο ρίσκο με μία αύξηση της χονδρεμπορικής τιμής ρεύματος σε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα 12 μηνών. Οπότε αυτό το ρίσκο το ενσωματώνει φιξ στην τιμή χρέωσης του σταθερού τιμολογίου».
«Όμως αν αποφασίσεις να σπάσεις το τιμολόγιο αυτό θα πληρώσεις ρήτρα αποχώρησης, το οποίο δεν συμβαίνει ούτε με το κίτρινο, ούτε με το πορτοκαλί, ούτε με το πράσινο» τόνισε.
Για το ποια νοικοκυριά ενδείκνυται να το επιλέξουν ο κ. Χριστοδούλου είπε πως μπορούν να το επιλέξουν καταναλωτές που έχουν χαμηλές καταναλώσεις ή τα εξοχικά, κάποιος που έχει ένα σταθερό μηνιαίο εισόδημα και δεν έχεις διάθεση ούτε την ικανότητα να κάνει διαδιτυακή έρευνα αγοράς ενεργειακών προϊόντων και τιμολογίων.