Τι θα σήμαινε ένας τρίτος παγκόσμιος πόλεμος για τους επενδυτές;

Η Ευρώπη το 2014 κινούνταν προς τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο ολοταχώς. Όμως όπως σημείωσε ο ιστορικός Niall Ferguson, σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε το 2008, οι επενδυτές δεν το πίστευαν. Μέχρι την εβδομάδα πριν από την έκρηξη του πολέμου οι τιμές στις αγορές ομολόγων, νομισμάτων και χρήματος ελάχιστα είχαν μεταβληθεί.. Τότε ξέσπασε η κόλαση.

“Το Σίτι είδε ακαριαία το νόημα του πολέμου”, έγραψε εφημερίδα την 1η Αυγούστου 1914.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν οι χρηματοπιστωτικές αγορές υποτιμούν και πάλι τον κίνδυνο μιας παγκόσμιας σύγκρουσης.

Στο εφιαλτικό σενάριο, η κάθοδος σε έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια, καθώς τα ρωσικά στρατεύματα συγκεντρώθηκαν στα ουκρανικά σύνορα. Σήμερα η σύγκρουση του Ισραήλ με τη Χαμάς ενέχει τον τρομακτικό κίνδυνο να ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας.

Η αμερικανική στρατιωτική υποστήριξη είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την Ουκρανία όσο και για το Ισραήλ, αλλά στο Ιράκ και τη Συρία οι βάσεις των ΗΠΑ έχουν δεχθεί πυρά, πιθανότατα από τους εντολοδόχους του Ιράν.

Εάν η Κίνα αποφασίσει ότι ήρθε η ώρα να εκμεταλλευτεί μια αποπροσανατολισμένη υπερδύναμη και να εισβάλει στην Ταϊβάν, η Αμερική θα μπορούσε πολύ εύκολα να καταλήξει να εμπλακεί σε τρεις πολέμους ταυτόχρονα.

Ο υπόλοιπος κόσμος αντιμετωπίζει τον κίνδυνο αυτοί οι πόλεμοι να αλληλοσυμπληρωθούν και να μετατραπούν σε κάτι ακόμη πιο καταστροφικό.

Αυτό το σενάριο θα τοποθετούσε φυσικά την οικονομική ζημία πολύ πιο κάτω στον κατάλογο των φρικαλεοτήτων.

Ακόμα κι έτσι, είναι μέρος της δουλειάς ενός επενδυτή να εξετάσει τι ακριβώς θα σήμαινε αυτό για το χαρτοφυλάκιό του.

Μέχρι στιγμής το ενδεχόμενο ενός παγκόσμιου πολέμου έχει μόλις και μετά βίας προκαλέσει κραδασμούς στις αγορές.

Είναι αλήθεια ότι εδώ και αρκετό καιρό καταλαμβάνονται περισσότερο από φόβο παρά από απληστία. Οι τιμές των ομολόγων ήταν ταραχώδεις, ακόμη και για τα υποτιθέμενα χωρίς κίνδυνο αμερικανικά κρατικά ομόλογα, και οι αποδόσεις έχουν αυξηθεί για το μεγαλύτερο μέρος του τρέχοντος έτους. Οι χρηματιστηριακοί δείκτες στην Αμερική, την Κίνα και την Ευρώπη έχουν υποχωρήσει για τρεις συνεχόμενους μήνες. Ωστόσο, όλες αυτές οι διακυμάνσεις μπορούν να εξηγηθούν με εύλογο τρόπο από παράγοντες που “φυσιολογικούς”εν καιρώ ειρήνης, όπως ο υπερβολικός κρατικός δανεισμός, οι προσδοκίες για τα επιτόκια και η μειωμένη αισιοοδοξία των μετόχων.

Εν ολίγοις, δεν θυμίζει καθόλου τον πανικό που θα περίμενε κανείς αν οι πιθανότητες να εισέλθει ο κόσμος σε πόλεμο αυξάνονταν.

΄Όμως υπάρχει το σκοτεινό σενάριο οι επενδυτές όπως και το 1914, να πιαστούν εξ απήνης.

Η ιστορία παραπέμπει σε μια τρίτη πιθανότητα: ότι ακόμη και αν οι επενδυτές αναμένουν έναν μεγάλο πόλεμο, υπάρχουν λίγα πράγματα που μπορούν να κάνουν για να ωφεληθούν.

Για να το κατανοήσουμε ας φανταστούμε ότι βρισκόμαστε στο 1914, γνωρίζοντας ότι ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος είναι έτοιμος να ξεσπάσει.

Τι θα έπρεπε να γίνει;

Θα έπρεπε να επανατοποθετηθούν οι επενδύσεις γρήγορα – μέσα σε λίγες εβδομάδες, καθώς τα κύρια χρηματιστήρια στο Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη και την ηπειρωτική Ευρώπη θα έκλειναν και θα παρέμεναν έτσι για μήνες.

Επίσης, με την σχετική σύνεση, θα μπορούσαν να μειωθούν οι τοποθετήσεις σε κρατικό χρέος.

Θα ήταν όμως δυνατόν να προβλεφθεί πως τα ρωσικά ομόλογα, θα αντιμετώπιζαν την κομμουνιστική επανάσταση και τη χρεοκοπία που θα προκαλούσαν οι Μπολσεβίκοι, άρα θα έπρεπε να απορριφθούν τελείως;

Ο πόλεμος, με άλλα λόγια, περιλαμβάνει ένα βαθμό ακραίας αβεβαιότητας πολύ πέρα από τους υπολογίσιμους κινδύνους στους οποίους έχουν συνηθίσει οι περισσότεροι επενδυτές.

Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και οι προηγούμενοι παγκόσμιοι πόλεμοι έχουν περιορισμένα διδάγματα για τους μεταγενέστερους, αφού κανένας δεν είναι ίδιος με τον άλλον. Το έγγραφο του Φέργκιουσον δείχνει ότι το ιδανικό εγχειρίδιο για το 1914-αγοράστε εμπορεύματα και αμερικανικές μετοχές- πουλήστε ευρωπαϊκά ομόλογα, μετοχές και νομίσματα- ήταν ελάχιστα χρήσιμο στα τέλη της δεκαετίας του 1930.

Οι επενδυτές εκείνης της δεκαετίας προσπάθησαν όντως να μάθουν από την ιστορία. Προβλέποντας έναν νέο παγκόσμιο πόλεμο, πούλησαν ευρωπαϊκές μετοχές και νομίσματα.

Αλλά ο νέος πόλεμος έκρυβε κερδοφόρες επενδύσεις. Οι βρετανικές μετοχές ξεπέρασαν τις αμερικανικές, όπως και τα βρετανικά κρατικά ομόλογα

Σήμερα υπάρχει μια μεγαλύτερη και ακόμη πιο τρομακτική πηγή αβεβαιότητας, καθώς πολλές από τις πιθανές εμπόλεμες δυνάμεις διαθέτουν πυρηνικά όπλα.

Βεβαια, κατά μία έννοια, αυτό έχει μικρή οικονομική σημασία. Σε μια πυρηνική πυρκαγιά ένα χαρτοφυλάκιο είναι απίθανο να βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες

Το συμπέρασμα όλων αυτών; Ότι η ομίχλη του πολέμου είναι ακόμη πιο πυκνή για τους επενδυτές απ’ ό,τι για τους στρατηγούς, οι οποίοι τουλάχιστον έχουν εικόνα της δράσης.

Αν συμβεί το χειρότερο, οι ιστορικοί του μέλλοντος θα αναρωτηθούν για τη φαινομενική αδιαφορία των σημερινών επενδυτών. Θα είναι σε θέση να το κάνουν όμως μόνο επειδή, γι’ αυτούς, η τωρινή ομίχλη θα έχει διαλυθεί.

naftemporiki.gr

Πηγή: https://www.naftemporiki.gr/finance/world/1532351/ti-tha-simaine-enas-tritos-pagkosmios-polemos-gia-toys-ependytes/