Η σχέση μεταξύ των κακοποιημένων ανθρώπων και των κακοποιημένων ζώων

Συχνά σε άρθρα για την κακοποίηση των ζώων, υπάρχουν και σχόλια ανθρώπων που περιλαμβάνουν υποτίμηση και ειρωνεία για όσους υπερασπίζονται τα δικαιώματα των ζώων, παραλληλίζοντάς τα με το τι συμβαίνει αντίστοιχα σε ανθρώπους.

Θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως η αγάπη και το ενδιαφέρον για τα ζώα ΔΕΝ αναιρεί την αγάπη και το ενδιαφέρον για τους ανθρώπους.

Κάποιος που κακοποιεί ζώα είναι εν δυνάμει εκείνος που θα κακοποιεί και ανθρώπους. Το ψυχολογικό προφίλ ενός ανθρώπου που βασανίζει ένα σκύλο, για παράδειγμα, είναι μοιάζει με εκείνο το ψυχολογικό προφίλ του ανθρώπου που χτυπάει τη γυναίκα του.

Τι εννοούμε με τον όρο κακοποίηση ζώων :
Η βλάβη που προκαλείται στα ζώα θα πρέπει να θεωρείται κοινωνικά μη αποδεκτή.
Στην κακοποίηση των ζώων περιλαμβάνεται επίσης και η παραμέληση ικανοποίησης των αναγκών τους, όπως η ανεπαρκής σίτισή τους καθώς και οι εκάστοτε συνθήκες διαβίωσής τους.

Υπάρχουν πολλές μελέτες και θεωρίες για τους κακοποιητές ζώων.

Μπορεί να είναι συναισθηματικά ανώριμα άτομα τα οποία, δεν αντιλαμβάνονται το βαθμό του πόνου που προκαλούν στο ζώο. Για παράδειγμα τα πολύ μικρά παιδιά.

Άτομα τα οποία αντλούν ικανοποίηση, έως και ηδονή, από την βλάβη και την οδύνη που προκαλούν. Τα άτομα αυτά αισθάνονται δύναμη μέσω της επιβολής εξουσίας και ελέγχου, που συνήθως δεν μπορούν να επιβάλουν με κανένα άλλο θεμιτό τρόπο στην ζωή τους. Προσπαθούν να αισθανθούν επαρκείς με αυτόν τον τρόπο, νομίζοντας πως έτσι θα αισθανθούν κατ’ επεκτάση αυτοπεποίθηση.

Υπάρχουν και άνθρωποι που θεωρούν πως τα ζώα αποτελούν «αντικείμενα» και εξυπηρετούν χρηστικούς και μόνο σκοπούς άρα μπορούν να τους επιβληθούν με οποιονδήποτε τρόπο.

Αν ανάγουμε το φαινόμενο σε μικρότερη κλίμακα, διαπιστώνουμε τις «ρίζες» του φαινομένου στην έλλειψη παιδείας και ευγένειας, που στο άτομο οφείλει να παράσχεται από την οικογένεια και από τους κοινωνικούς φορείς, όπως για παράδειγμα το σχολείο.

Συνολικά, θα λέγαμε πως ένα άτομο το οποίο κακοποιεί ένα ζώο, άσχετα από την αιτιολογία που το οδήγησε να προβεί σε αυτή την πράξη, η οποία είναι πολυπαραγοντική, παρουσιάζει έλλειψη ενσυναίσθησης. Δηλαδή δυσκολεύεται να μπει στη θέση εκείνου που υποφέρει και πονάει.

Δεν μπορεί να συνάψει στενές σχέσεις ουσιαστικά με κανένα, καθώς χαρακτηρίζεται από έλλειψη αυτοπεποίθησης, νιώθει ανάξιο και ανεπαρκές. Μία πράξη κακοποίησης την βιώνει σαν ένεση και τόνωση του παθολογικού ναρκισσισμού του.

Κακοποίηση ζώων ως προθάλαμος για την κακοποίηση ανθρώπων
Σύμφωνα με έρευνες υπάρχει μεγάλη συνάφεια ανάμεσα στην κακοποίηση ζώων και ανθρώπων. Έχει παρατηρηθεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, πως άτομα που έχουν διαπράξει κατά συρροήν εγκλήματα, στο ιστορικό τους έχουν διαπράξει και κακοποίηση εναντίον κάποιου ζώου.

Σε μελέτες σε δείγμα ατόμων με ποινικά και ψυχιατρικά ζητήματα, εντοπίστηκε ότι η κακοποίηση ζώων είχε πραγματοποιηθεί σε ποσοστό μέχρι και 57% των ερωτηθέντων.

Η κακοποίηση ζώων από ανθρώπους σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την κακοποίηση ή παραμέληση αυτών των ίδιων ανθρώπων από τους γονείς τους κατά τα παιδικά τους χρόνια. Η κακοποίηση αφορά είτε εκείνους ως παιδιά με άμεσο τρόπο, είτε με έμμεσο τρόπο, βλέποντας δηλαδή τους γονείς τους να κακοποιούν εκείνοι τα ζώα.

Άλλες μελέτες συσχετίζουν την κακοποίηση των ζώων με την κακοποίηση παιδιών, οποιασδήποτε μορφής. Σε έρευνα διαπιστώθηκε ότι το 25% – 35% του γυναικείου και ανδρικού πληθυσμού, που ως παιδιά είχαν υποστεί κακοποίηση, κατέληγαν βασανιστές ζώων. Σε πιο πρόσφατες μελέτες μετά το 2000, διαπιστώθηκε και πάλι πως η ενδοοικογενειακή βία και η κακοποίηση σε παιδιά, στην συνέχεια τα οδηγούσε σε μία σκληρή στάση απέναντι στα ζώα σε πόσοστο 60%.

Ο ρόλος της ενσυναίσθησης είναι καθοριστικός στη διαμόρφωση μίας κακοποιητικής προσωπικότητας. Η ενσυναίσθηση αναπτύσσεται στα πρώιμα στάδια της ζωής του ατόμου και οφείλεται στην σχέση μεταξύ γονέα και παιδιού. Η απουσία της λοιπόν αναπόφευκτα δημιουργεί έναν ενήλικα που μπορεί να προβεί σε τέτοιου είδους ενέργειες.
Τα παιδιά με συναισθηματικές ελλείψεις, πιθανόν να μην έχουν αναπτύξει την απαιτούμενη ενσυναίσθηση, και έτσι υπάρχει περίπτωση να κακομεταχειρίζονται τα ζώα.

Σαφώς, η βάναυση μεταχείριση και κακοποίηση ζώων δεν συνεπάγεται πάντα και άλλες βίαιες πράξεις και ενέργειες. Όπως και το αντίστροφο. Δεν μπορούμε όμως να παραλείψουμε το γεγονός, ότι η κακοποίηση ενός ζώου δεν αποτελεί τυχαία και μεμονωμένη πράξη χωρίς αντίστοιχο ψυχοπαθολογικό υπόβαθρο.

Συμπερασματικά καταλήγουμε, πως η βία είναι ένας κύκλος. Φαύλος κύκλος. Και συνήθως ο θύτης έχει υπάρξει θύμα και το αντίστροφο. Αν κάτι μας λείπει, αυτό είναι η παιδεία. Βάζοντας εμάς στην θέση εκείνου που πονάει, τότε μόνο αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος της καταστροφής.

Το πώς συμπεριφερόμαστε σε κάποιον πιο αδύναμο από εμάς, κάποιον από τον οποίο δεν περιμένουμε και δεν προσδοκούμε κάτι, κάποιον που δεν μπορεί τις περισσότερες φορές να υπερασπιστεί καν την ύπαρξή του, όπως ένα ζώο, είναι εικόνα του ποιοι πραγματικά είμαστε.

Ακρίβος Αθανάσιος