Η κυκλική οικονομία

Η κυκλική οικονομία έχει μπει για τα καλά στο προσκήνιο, τόσο σε Ευρωπαϊκό, όσο και παγκόσμιο επίπεδο. Διαφαίνεται, ότι μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της ευημερίας στην κοινωνία μας, αλλά και να μειώσει την εξάρτησή μας από τα πρωτογενή υλικά.

Καθώς ο υπερκαταναλωτισμός συνεχίζει να αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς, αυξάνεται παράλληλα και η παραγωγή αποβλήτων, αλλά και η κατανάλωση πόρων για δημιουργία νέων αγαθών και προϊόντων.

Ο κάθε καταναλωτής απαιτεί καλύτερη ποιότητα ζωής, υψηλότερο βιοτικό επίπεδο και λιγότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Με τα σημερινά δεδομένα και με τον τρόπο που είναι δομημένη η οικονομία μας, η οποία στηρίζετε πλήρως σε ένα γραμμικό μοντέλο ανάπτυξης (δηλαδή: παίρνω, φτιάχνω, χρησιμοποιώ και απορρίπτω) είναι σίγουρο ότι το υψηλό βιοτικό επίπεδο που ζητάμε δεν συμβαδίζει με την προστασία και αειφορία του περιβάλλοντος.

Η παγκόσμια οικονομία είναι γραμμική: οι εταιρίες εξάγουν πόρους από το περιβάλλον, τους μετατρέπουν σε καταναλωτικά προϊόντα, τα οποία θα καταλήξουν κάποια στιγμή στα σκουπίδια. Έτσι όμως εξαντλούμε τους φυσικούς πόρους της γης και σπαταλάμε χρήσιμα υλικά. Πρέπει να στραφούμε προς μία κυκλική οικονομία, όπου όλα τα απόβλητα επαναχρησιμοποιούνται ή ανακυκλώνονται.

Το κυκλικό μοντέλο είναι μια βιομιμητική (μιμείται τη ζωή) προσέγγιση, μία σχολή σκέψης που έχει τη φύση ως παράδειγμα και θεωρεί ότι τα συστήματά μας θα έπρεπε να λειτουργούν όπως οι οργανισμοί, επεξεργαζόμενα τα συστατικά που μπορούν να επιστρέψουν πίσω στον κύκλο.

Το μοντέλο αυτό βασίζεται σε πέντε αρχές:

• Εξάλειψη των αποβλήτων. Τα βιολογικά και τεχνικά μέρη κάθε προϊόντος θα πρέπει να είναι σχεδιασμένα για αποσυναρμολόγηση και επαναπροσδιορισμό της χρήσης τους. Τα βιολογικά μέρη είναι μη τοξικά και μπορούν απλά να κομποστοποιηθούν. Τα τεχνικά, πολυμερή, κράματα και άλλα τεχνητά υλικά, πρέπει να είναι σχεδιασμένα για να χρησιμοποιηθούν ξανά με τη μικρότερη δυνατή ενέργεια.
• Η ποικιλομορφία είναι δύναμη. Τα πολυποίκιλα συστήματα με πολλές συνδέσεις και κλίμακες είναι πιο ανθεκτικά απέναντι σε εξωτερικά πλήγματα, σε αντίθεση με τα συστήματα που είναι φτιαγμένα με βάση την αποδοτικότητα.
• Η ενέργεια πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές.
• Οι τιμές πρέπει να αντανακλούν το πραγματικό κόστος.
• Το κλειδί είναι να σκεφτόμαστε με όρους συστήματος, να καταλαβαίνουμε πώς τα πράγματα επηρεάζουν το ένα το άλλο συνολικά.

Η κυκλική οικονομία δεν είναι απειλή αλλά ευκαιρία για την επιχειρηματικότητα και τελικά για τα κράτη που θα την υιοθετήσουν, μια και δεν μειώνει την απασχόληση στη μεταποίηση, δεδομένου ότι δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τη διαλογή ή την επανακατεργασία υλικών, ούτε μειώνει τελικώς τη ζήτηση, δεδομένου ότι αυτή αυξάνει ή επαναπροσανατολίζεται για δημογραφικούς και καταναλωτικούς λόγους. Αντιθέτως, η κυκλική οικονομία συνιστά παράγοντα μεγέθυνσης του ΑΕΠ και μάλιστα με προοπτική.

Ακρίβος Αθανάσιος